Mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng

Ngày 6/11, Quốc hội thảo luận ở tổ về Dự án Luật Xây dựng (sửa đổi).

Cho ý kiến về nội dung bảo hiểm trong hoạt động đầu tư xây dựng tại Điều 10 của dự thảo luật, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh (Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình) đề nghị, không nên quy định tất cả các hạng mục đều phải thực hiện bảo hiểm bắt buộc như dự thảo. Ban soạn thảo cân nhắc theo hướng không yêu cầu bắt buộc bảo hiểm đối với tất cả các hạng mục, chỉ nên yêu cầu bảo hiểm đối với các hạng mục có nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn, lợi ích công cộng hoặc môi trường. Có những hạng mục nhỏ, tính rủ ro không đáng kể, không cần thiết bắt buộc phải yêu cầu bảo hiểm, bởi sẽ làm tăng chi phí đầu tư.

Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh cũng quan tâm đến quy định biến động bất thường về giá nguyên vật liệu xây dựng, đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung xác định rõ các tiêu chí đánh giá thế nào là bất thường trong biến động giá cả, để làm cơ sở đầy đủ tính khả thi khi áp dụng…

Đối với quy định về bất khả kháng và hoàn cảnh thay đổi cơ bản trong hoạt động đầu tư xây dựng (Điều 12 dự thảo Luật), đại biểu Trần Thị Hiền (Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình) cho biết, điểm e khoản 1 về bất khả kháng và điểm d khoản 2 về hoàn cảnh thay đổi cơ bản trong hoạt động đầu tư xây dựng đều quy định “Các trường hợp khác do Thủ tướng Chính phủ quyết định đối với các dự án đầu tư công, dự án sử dụng vốn chi thường xuyên, dự án PPP”. Đại biểu cho rằng, quy định này chưa bảo đảm rõ ràng, minh bạch, có thể dẫn tới bị lạm dụng trong thực tiễn hoặc áp dụng không thống nhất, về lâu dài, tạo tâm lý doanh nghiệp rất e ngại khi phải giao kết hợp đồng xây dựng với các đơn vị của nhà nước để thực hiện dự án đầu tư công. Do đó, Ban soạn thảo cần rà soát để quy định minh bạch hơn, có thể giao “Chính phủ quy định chi tiết Điều này”.

Đối với quy định miễn giấy phép xây dựng và thủ tục thông báo khởi công, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội) đánh giá, nhiều trường hợp được miễn và đây là bước tiến của dự thảo luật, thể hiện tinh thần đơn giản hóa và cắt giảm thủ tục hành chính. Tuy nhiên, việc quy định các công trình được miễn giấy phép, trừ một số trường hợp có trách nhiệm gửi thông báo thời điểm khởi công xây dựng, kèm theo hồ sơ tương ứng với hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng đến cơ quan quản lý, thì quy định này chỉ cải cách về hình thức, không cải cách về nội dung.

Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà phân tích, mặc dù được miễn giấy phép nhưng chủ đầu tư vẫn phải chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ như hồ sơ xin phép. Hơn nữa quy định này còn không rõ ràng về thủ tục, không giảm gánh nặng cho doanh nghiệp.
Từ phân tích trên, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà đề xuất hai phương án. Phương án 1 là bỏ yêu cầu kèm theo hồ sơ tương ứng với hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng. Phương án 2 là nếu vẫn cần hồ sơ, thì cần quy định một bộ hồ sơ đơn giản, ví dụ bản vẽ thiết kế đã được phê duyệt, không yêu cầu hồ sơ đầy đủ như khi xin cấp giấy phép xây dựng.

Trong khi đó, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội) cho rằng cần mạnh dạn mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng. Nhưng, công trình cần phải có thiết kế của đơn vị tư vấn thiết kế và chịu trách nhiệm về an toàn kỹ thuật, tuân thủ quy hoạch, tiêu chuẩn xây dựng. Cơ quan Nhà nước chỉ hậu kiểm các vấn đề này.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn ĐBQH TP Hải Phòng) đánh giá cao dự thảo đã mở rộng diện công trình được miễn giấy phép xây dựng và cho phép thực hiện cơ chế thông báo khởi công. Đây là cải cách quan trọng, góp phần giảm tiền kiểm. Tuy nhiên, để bảo đảm chất lượng công trình, đề nghị Chính phủ quy định chi tiết hơn về hồ sơ, thời hạn xử lý và việc tích hợp thủ tục vào Cổng dịch vụ công.

Góp ý ở quy định cơ quan Nhà nước tham gia thẩm định tính khả thi của dự án tư nhân, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà cho rằng đây là sự can thiệp không cần thiết. Nhà nước chỉ nên thực hiện vai trò hậu kiểm – tức là kiểm tra tuân thủ quy hoạch, tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn, môi trường thông qua việc thẩm định thiết kế hoặc cấp phép xây dựng, không nên thẩm định tính khả thi thay chủ đầu tư. Hơn nữa nếu giữ quy định này, doanh nghiệp sẽ phải trải qua hai lần thẩm định gây kéo dài thời gian, tăng chi phí tuân thủ, làm giảm tính cạnh tranh của môi trường đầu tư.

Theo đó, cơ quan chuyên môn về xây dựng chỉ tập trung thẩm định đối với các dự án sử dụng vốn nhà nước, vốn đầu tư công tư (PPP) nhằm bảo đảm an toàn và hiệu quả sử dụng vốn nhà nước. Đối với các dự án đầu tư kinh doanh, nhà đầu tư tự chịu trách nhiệm về quyết định của mình. Vai trò quản lý nhà nước vẫn được đảm bảo thông qua các bước như thẩm định thiết kế kỹ thuật, cấp phép xây dựng.

N.Hường