10 bài học về công nghệ AI từ các hãng tin toàn cầu

Ngày 11/11, Lễ hội JournalismAI đã mở ra bức tranh tổng thể về cách các tòa soạn trên thế giới đang áp dụng AI để tăng tốc quy trình làm việc, nâng cao chất lượng nội dung và củng cố niềm tin của độc giả.

Những bài học rút ra từ ngày đầu tiên cho thấy AI không phải để thay thế con người mà là để hỗ trợ phóng viên làm tốt công việc cốt lõi: tạo ra tin tức đáng tin cậy.

1. Financial Times (Anh): AI nâng cao tương tác nhưng cần công khai

FT áp dụng AI trong việc tóm tắt bài, dịch thuật và gợi ý bình luận từ độc giả. Kết quả: lượng bình luận tăng 3,5%, điều đáng chú ý vì nhóm 60 độc giả bình luận thường xuyên có mức độ tương tác cao gấp 6 lần.

Tuy nhiên, một số độc giả cho rằng các tuyên bố công khai về việc sử dụng AI cũng “làm giảm giá trị” báo chí, dẫn tới việc hủy đăng ký.

Bài học: AI có thể kích thích tương tác, nhưng cần cân nhắc nhận thức của độc giả và theo dõi bất kỳ tác động tiêu cực nào đến niềm tin.

2. The Guardian (Anh): Triển khai AI nhưng giữ nhịp độ hợp lý
Guardian áp dụng Google Gemini trên toàn tòa soạn để hỗ trợ nghiên cứu và sản xuất tin tức, đồng thời đào tạo nhân viên thử nghiệm các công cụ mới.

Kết quả khảo sát nội bộ cho thấy 50% nhân viên cảm thấy tốc độ thay đổi phù hợp, trong khi phần còn lại chia thành hai nhóm: một số cho rằng quá nhanh, số khác cho rằng quá chậm.

Bài học: Cung cấp truy cập dễ dàng và khuyến khích thử nghiệm AI, nhưng luôn lắng nghe phản hồi của nhân viên để điều chỉnh tốc độ triển khai, tránh tạo áp lực và đảm bảo họ theo kịp công nghệ mới.

3. Scroll Media (Ấn Độ): AI không thay thế sự kết nối cảm xúc
Scroll Media cá nhân hóa nội dung cho 700 triệu người dùng, tối ưu nửa triệu tiêu đề và thử nghiệm chuyển văn bản thành video đa ngôn ngữ. Kết quả là tiêu đề AI tiết lộ các mẫu hữu ích nhưng bị biên tập từ chối vì quá cứng nhắc, video do AI tạo không được người dùng Instagram ưa chuộng.

Bài học: AI hỗ trợ định dạng mới nhưng sự linh hoạt và thẩm quyền biên tập vẫn quan trọng.

4. Bayerischer Rundfunk (Đức): Hợp tác dữ liệu để AI mạnh hơn
Đài sử dụng dữ liệu từ 9 kênh truyền hình để tạo kho nội dung dùng chung, xây dựng chatbot cho Oktoberfest kết hợp tin tức, văn hóa và dịch vụ. Chatbot trả lời tốt hơn, nhưng vẫn cần giám sát con người để tránh sai sót.

Bài học: Kết hợp dữ liệu và hợp tác với các đối tác giúp AI phong phú, nhưng luôn phải có con người kiểm duyệt.

5. Daily Maverick (Nam Phi): AI phân tích hành vi độc giả để tối ưu trải nghiệm
Phân tích AI cho thấy 75% người dùng không cuộn xuống hết trang. Họ thiết kế lại trang web, xây dựng nền tảng cộng đồng và công cụ theo dõi tác động. Kết quả: tỷ lệ chuyển đổi tăng gấp đôi, cộng đồng thu hút hơn 1.000 thành viên.

Bài học: Dùng AI để xác định vấn đề, nhưng thử nghiệm giải pháp vẫn phải dựa trên trải nghiệm thực tế của người dùng.

6. European Correspondent (Thụy Sĩ): AI được tích hợp vào CMS
Tòa soạn phát triển “biên tập viên đồng hành” AI tích hợp vào CMS, đánh giá cấu trúc, giọng điệu và phong cách bài viết theo thời gian thực. 96% đội ngũ đánh giá hiệu quả, giúp biên tập nhanh hơn, nhất quán hơn và cung cấp phản hồi hữu ích.

Bài học: Trợ lý AI hỗ trợ nhà báo tập trung vào cải thiện nội dung quan trọng nhất.

7. Newsquest (Anh): AI giải phóng phóng viên khỏi công việc lặp lại
Công cụ AI nội bộ tự động soạn các bài tin định kỳ, từ sự kiện địa phương đến thông cáo báo chí, tạo ra nhiệm vụ rõ ràng của “phóng viên AI”. Kết quả: 600-800 bài mỗi tháng, cho phép phóng viên tập trung điều tra gốc.

Bài học: AI xử lý công việc lặp lại, con người giữ trọng trách sáng tạo và điều tra.

8. DPA (Đức): Kết hợp nội bộ và đối tác để đổi mới nhanh
DPA kết hợp phát triển AI nội bộ và đối tác bên ngoài để ra mắt dịch vụ mới, xây dựng công cụ tìm kiếm lưu trữ AI cập nhật từng ba phút. Kết quả: thời gian nghiên cứu giảm từ giờ xuống phút, cả nhân viên và khách hàng đều hưởng lợi.

Bài học: Mô hình kết hợp giúp đổi mới linh hoạt, tiết kiệm thời gian cho mọi bên.

9. Gubbi Labs (Ấn Độ): AI rút ngắn chu trình sản xuất nội dung khoa học
AI tự động chuyển đổi nghiên cứu thành tin bài, kết hợp “chỉ số giá trị tin bài” để lọc hàng nghìn ấn phẩm mỗi tháng. Thời gian sản xuất giảm từ 6-7 ngày xuống còn 3-4 giờ, nhưng biên tập viên vẫn kiểm tra đầu ra để đảm bảo chính xác.

Bài học: AI tăng tốc, nhưng chuyên gia vẫn phải kiểm duyệt để duy trì độ tin cậy.

10. El Surti (Paraguay): Cộng đồng là chìa khóa dữ liệu AI chất lượng
Tòa soạn huy động cộng đồng địa phương ghi âm, xác thực dữ liệu tiếng Guarani, tăng tỷ lệ xác thực từ 11% lên 16%. Dự án cũng củng cố mối quan hệ với độc giả và tạo nền tảng kinh tế trong tương lai qua đăng ký và sự kiện.

Bài học: Sự tham gia của cộng đồng không chỉ nâng cao chất lượng dữ liệu, mà còn xây dựng lòng trung thành với tòa soạn.

Ngọc Ánh (theo JUK)