Hành trình hiện thực hóa đô thị TOD Việt Nam: Nhận diện cơ hội mới trong phát triển đô thị hiện đại

Tại hội thảo, các cơ quan quản lý, chuyên gia quy hoạch, đại diện các doanh nghiệp bất động sản…đã cùng phân tích triển vọng đưa mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (Transit Oriented Development – TOD) vào thực tiễn.

Theo các chuyên gia, TOD không chỉ giúp tối ưu hiệu quả sử dụng đất, gia tăng mật độ phát triển quanh các tuyến giao thông công cộng mà còn tạo động lực hình thành các trung tâm dịch vụ, thương mại và không gian sống chất lượng cao. Nếu triển khai đúng cách, TOD sẽ tạo đột phá về cấu trúc đô thị, giảm chi phí xã hội và nâng cao khả năng kết nối đô thị – vùng.

Để TOD trở thành hiện thực thì bên cạnh các cơ hội vẫn còn nhiều rào cản như cơ chế phối hợp đa ngành còn hạn chế, nguồn lực đầu tư hạ tầng giao thông công cộng chưa đủ mạnh, các công cụ tài chính, đặc biệt là cơ chế khai thác giá trị gia tăng từ đất vẫn chưa được hoàn thiện.

Phát biểu tại hội thảo, TS. Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, nhấn mạnh: “Năm 2025 là thời điểm bản lề khi hàng loạt đạo luật mới như Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản,... đồng loạt có hiệu lực.

Đây cũng là giai đoạn các đô thị lớn như TP Hồ Chí Minh bước vào quá trình tái cấu trúc mạnh mẽ, đặc biệt trong tư duy quy hoạch và quản trị không gian phát triển.

Mô hình TOD (Transit-Oriented Development - mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng) sẽ là “xương sống” trong chiến lược phát triển đô thị mới của Việt Nam, nhằm giải quyết bài toán ùn tắc, mở rộng không gian đô thị và nâng cao chất lượng sống trong dài hạn.

Cũng tại hội thảo, các chuyên gia cho biết, để tối ưu nguồn lực và đạt hiệu quả cao trong triển khai định hướng phát triển TOD, TP Hồ Chí Minh sẽ thực hiện phân kỳ đầu tư theo từng giai đoạn, tập trung vào các dự án trọng điểm để tạo hiệu ứng lan tỏa.

Theo đó, 5 năm đầu, thành phố sẽ phát triển TOD ở 11 vị trí thí điểm với quy mô khoảng 1.700 - 1.800 ha, dọc theo các tuyến metro số 1, 2 và vành đai 3. Chỉ tính riêng tại khu vực Dĩ An cũ - nhờ lợi thế giáp ranh TP. Hồ Chí Minh cũ, hàng loạt đô thị TOD được quy hoạch phát triển với tổng diện tích lên đến gần 420 ha, phân bổ nguồn vốn gần 1.000 tỷ đồng.

Điển hình như Khu đô thị TOD Vành đai 3 Tân Bình với tổng diện tích lên đến 18,8 ha, định hướng phát triển đô thị, trung tâm tài chính, thương mại dịch vụ và đào tạo.

Đặc biệt, TP Hồ Chí Minh cũng đặt mục tiêu đến 2035 sẽ phát triển mạng lưới metro dài 355 km, huy động khoảng 7,8 tỷ USD từ quỹ đất TOD để tái đầu tư cho hạ tầng giao thông công cộng, tạo thuận lợi trong di chuyển, giảm ùn tắc và thúc đẩy phát triển đô thị bền vững…

Minh Luân