Sớm nhận diện rào cản phát triển

Quảng Ninh có địa hình trải dài gần 250km từ Đông Triều đến Móng Cái. Những năm trước đây, giao thông đi lại gặp nhiều khó khăn do địa hình cách trở, nhiều sông suối, đồi núi; chỉ có 1 đường huyết mạch chạy dọc tỉnh là QL18A nhỏ hẹp. Điều này là rào cản rất lớn đối với một tỉnh sở hữu nhiều tiềm năng, lợi thế, cũng là nỗi niềm trăn trở trong nhiều năm của các thế hệ lãnh đạo tỉnh.

Quảng Ninh cũng sớm nhận thức rõ ràng rằng việc phát triển hệ thống giao thông huyết mạch, tạo liên kết vùng không chỉ giúp Quảng Ninh khai thác triệt để lợi thế về địa kinh tế, mà còn góp phần phát huy tốt các tiềm năng, thế mạnh của hơn 500 danh lam, thắng cảnh, di tích lịch sử được xếp hạng, trong đó có di sản - kỳ quan thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long, tạo cơ hội để phát triển dịch vụ du lịch.

Nhận diện rõ rào cản lớn nhất là hạ tầng giao thông, từ việc xác định mạng lưới giao thông chính là huyết mạch để phát triển kinh tế - xã hội, một trong 3 đột phá chiến lược, những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã tập trung triển khai và hoàn thành nhiều dự án giao thông trọng điểm, bước đầu đem lại hiệu quả tích cực trong tạo đà phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và được đánh giá là mô hình mẫu trong huy động các nguồn lực, tạo sự phát triển đột phá về phát triển hạ tầng giao thông của cả nước. Bước đột phá của Quảng Ninh là đã mạnh dạn và chủ động đề xuất Chính phủ cho phép tự huy động các nguồn vốn hợp pháp để triển khai dự án đường cao tốc đầu tiên là Hạ Long - Hải Phòng. Ðây được coi là động lực kích cầu đầu tư phát triển hạ tầng giao thông tại địa phương.

Tiếp theo đó, hàng loạt các dự án giao thông trọng điểm được triển khai như: đường cao tốc Hạ Long - Vân Ðồn, cầu Bạch Ðằng, Cảng hàng không quốc tế Vân Ðồn, Cảng tàu khách quốc tế Hòn Gai, đường cao tốc Vân Ðồn - Móng Cái… với tổng số vốn đầu tư ngoài ngân sách lên đến hàng chục nghìn tỷ đồng. Trong đó tuyến cao tốc Hải Phòng - Hạ Long, Hạ Long - Vân Ðồn là hai dự án đường cao tốc đầu tiên trong cả nước do cấp tỉnh làm chủ đầu tư. Trong bối cảnh ngân sách hạn hẹp, Quảng Ninh đã nhanh chóng tìm ra hướng đi phù hợp, đa dạng hóa các hình thức đầu tư, tranh thủ thu hút nguồn lực từ mọi thành phần kinh tế, nhất là sự tham gia của tư nhân. Dự án Cảng hàng không quốc tế Vân Ðồn do Tập đoàn Sungroup đầu tư chính là điểm nhấn quan trọng trong kết cấu hạ tầng giao thông của tỉnh.

Hình mẫu trong phát triển hạ tầng giao thông

Từ đầu năm 2021 đến nay tỉnh Quảng Ninh đã thi công hoàn thành hơn 30 công trình giao thông. Điển hình như cầu Triều nối Quảng Ninh với Hải Dương; cầu Tình Yêu; đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả được đưa vào khai thác, sử dụng

Nối tiếp sẽ là các công trình hoàn thành vào giai đoạn cuối năm nay như: Cao tốc Vân Đồn - Móng Cái, đoạn tuyến cao tốc cuối cùng để hình thành trục cao tốc dọc tỉnh nối liền Hà Nội - Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái; cầu Cửa Lục 3, thêm một công trình nối đôi bờ Cửa Lục, khẳng định quyết tâm xây dựng Hạ Long là đô thị loại I thuộc tỉnh lớn nhất nước về diện tích tự nhiên và sự đa dạng độc đáo về cảnh quan, địa hình, tài nguyên du lịch; các nút giao Đầm Nhà Mạc, Hạ Long Xanh, đóng vai trò kết nối khu vực phía Tây với cao tốc Hạ Long - Hải Phòng - Hà Nội. Đây đều là các dự án giao thông mang ý nghĩa “mở đất, mở đường”, các cửa ngõ giao thông kết nối với khu vực, quốc tế được mở ra, dư địa đất đai được phát huy.

Để tăng cường liên kết vùng, kết nối khu vực, Quảng Ninh đang tiếp tục hoàn thiện thủ tục đầu tư, dự kiến khởi công trong quý III/2022 đường ven sông nối cao tốc Hạ Long - Hải Phòng với TX Đông Triều, dài 41,2km, tổng mức đầu tư trên 9.400 tỷ đồng. Tuyến đường có vai trò quan trọng trong mạng lưới giao thông đối ngoại, đối nội, đồng thời là trục phát triển không gian, kết nối các đô thị quan trọng hành lang kinh tế phía Tây của tỉnh. Đồng thời đánh thức tiềm năng, lợi thế to lớn mà mỗi địa phương đang sở hữu, giữ vai trò động lực, hạt nhân mới thúc đẩy tăng trưởng khu vực phía Tây, cũng như hạt nhân đô thị Hạ Long; tạo động lực thúc đẩy sự phát triển, tăng sức hấp dẫn thu hút các nhà đầu tư...

Tỉnh Quảng Ninh cũng đang nghiên cứu để đầu tư đường kết nối Hạ Long - Lạng Sơn và Hạ Long - Bắc Giang. Đây là những tuyến giao thông quan trọng kết nối, liên kết vùng; nhất là kết nối di sản của các địa phương, mở ra cơ hội lớn cho phát triển du lịch Quảng Ninh và Bắc Giang, Lạng Sơn. Đồng thời, giảm thời gian di chuyển từ Bắc Giang, Lạng Sơn đến Hạ Long và ngược lại; giảm khoảng cách chênh lệch vùng miền, tạo động lực để đồng bào dân tộc thiểu số các địa phương vùng cao thoát nghèo.

Nhờ hạ tầng đồng bộ, vị trí chiến lược quan trọng trong phát triển của đất nước, Quảng Ninh đã sớm khẳng định được vai trò của mình trong chuỗi kết nối tổng thể khu vực phía Bắc, tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu, tạo không gian phát triển mới. Tỉnh hiện khẳng định được là một mắt xích quan trọng của trục cao tốc phía Đông Việt Nam, hình thành dựa trên cơ sở các tỉnh, thành phố có trục đường cao tốc Hà Nội - Móng Cái dài gần 300km đi qua, kết nối hàng loạt KCN, các đô thị, nối liền 3 sân bay quốc tế (Nội Bài, Cát Bi, Vân Đồn) và hệ thống các cảng biển quốc tế, tạo ra một vùng có tổng diện tích tự nhiên gấp 3 lần Thủ đô Hà Nội, 5 lần TP Hồ Chí Minh, 8 lần TP Đà Nẵng. Trong đó, Quảng Ninh đóng góp gần 2/3 chiều dài tuyến với hệ thống cao tốc dọc tỉnh dài 176km.