Theo quy định tại Khoản 10, 11, 12 Điều 9 Luật Trật tự, An toàn giao thông đường bộ năm 2024, các hành vi như cải tạo xe trái phép, thay đổi phần mềm điều khiển, hay chuyển đổi loại xe mà không tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật đều bị cấm. Những quy định này được đặt ra nhằm ngăn ngừa các nguy cơ tai nạn và duy trì hiệu suất ổn định của phương tiện.

Khi một chiếc xe ô tô được sản xuất, nó đã trải qua các kiểm tra nghiêm ngặt và được thiết kế theo các tiêu chuẩn an toàn nhất định. Mọi thay đổi về kết cấu, chẳng hạn như cắt, hàn, hay thay đổi khung xe, động cơ, hệ thống phanh, đều có thể làm suy giảm hiệu suất và tính ổn định của xe, dẫn đến nguy cơ tai nạn. Ví dụ, việc tự ý thay đổi hệ thống phanh hoặc động cơ có thể khiến xe mất kiểm soát, gây nguy hiểm cho cả người lái và những người tham gia giao thông khác. Do đó, các quy định nghiêm ngặt về việc thay đổi kết cấu xe nhằm bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân, và duy trì một môi trường giao thông an toàn.

Một yếu tố quan trọng khác là bảo vệ môi trường. Khi kết cấu hoặc hệ thống kỹ thuật của xe bị thay đổi không đúng quy chuẩn, lượng khí thải có thể tăng lên, gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cộng đồng. Các hệ thống kiểm soát khí thải và tiêu thụ nhiên liệu được thiết kế dựa trên các thông số kỹ thuật chính xác, và mọi thay đổi có thể làm mất cân bằng hệ thống này. Chính vì vậy, các quy định pháp luật không chỉ bảo đảm an toàn giao thông mà còn đóng góp vào việc bảo vệ môi trường sống của chúng ta.

Hậu quả khi tự ý thay đổi kết cấu xe ô tô

Việc tự ý thay đổi kết cấu xe ô tô không chỉ vi phạm pháp luật mà còn phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng. Theo quy định tại Điều 30 của Nghị định 100/2019/NĐ-CP, sửa đổi bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP, các mức phạt hành chính đối với hành vi này rất nghiêm khắc. Cụ thể, đối với cá nhân vi phạm, mức phạt dao động từ 2 triệu đồng đến 4 triệu đồng, trong khi các tổ chức có thể bị phạt từ 4 triệu đồng đến 8 triệu đồng. Các hành vi như thay đổi khung xe, động cơ, hệ thống phanh mà không có sự phê duyệt cũng có thể bị phạt từ 6 triệu đồng đến 8 triệu đồng đối với cá nhân và từ 12 triệu đồng đến 16 triệu đồng đối với tổ chức.

Ngoài việc bị phạt tiền, người vi phạm còn có thể phải đối mặt với các hình phạt bổ sung như tịch thu giấy tờ, hồ sơ, hoặc thiết bị thay đổi không hợp pháp. Các biện pháp này nhằm răn đe và ngăn chặn việc sử dụng các phương tiện đã bị thay đổi, bảo đảm an toàn giao thông và trật tự xã hội.

Một hậu quả nghiêm trọng khác của việc tự ý thay đổi kết cấu xe là làm mất hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm. Khi xe bị thay đổi kết cấu mà không được cơ quan chức năng phê duyệt, các công ty bảo hiểm có quyền từ chối bồi thường trong trường hợp xảy ra tai nạn hoặc sự cố liên quan. Điều này đặt chủ xe vào tình thế rủi ro tài chính lớn, đặc biệt khi các sự cố gây thiệt hại lớn về tài sản hoặc tổn hại cho bên thứ ba.

Quy trình thay đổi kết cấu xe hợp pháp

Để thay đổi kết cấu xe ô tô một cách hợp pháp, chủ phương tiện cần tuân thủ các quy trình nghiêm ngặt theo Thông tư 85/2014/TT-BGTVT. Quy trình này bao gồm ba bước chính:

- Lập hồ sơ đề nghị thẩm định thiết kế: Chủ phương tiện cần soạn thảo văn bản đề nghị thẩm định thiết kế và chuẩn bị 04 bộ hồ sơ thiết kế xe cải tạo, bao gồm các thông số kỹ thuật theo quy định.

- Nộp hồ sơ thẩm định thiết kế: Hồ sơ sẽ được gửi đến cơ quan thẩm định như Cục Đăng kiểm Việt Nam hoặc Sở Giao thông vận tải. Nếu đạt yêu cầu, Giấy chứng nhận thẩm định thiết kế sẽ được cấp sau 7 ngày làm việc.

- Nghiệm thu xe cải tạo: Sau khi xe đã được cải tạo, cần phải được Cục Đăng kiểm Việt Nam hoặc đơn vị đăng kiểm nghiệm thu và cấp Giấy chứng nhận cải tạo. Hồ sơ nghiệm thu bao gồm các tài liệu liên quan như thiết kế đã được thẩm định, ảnh chụp xe sau cải tạo, và các giấy tờ chứng nhận chất lượng, an toàn kỹ thuật.

Việc tuân thủ đúng quy trình này không chỉ giúp đảm bảo tính hợp pháp mà còn bảo đảm an toàn và hiệu suất của xe sau khi thay đổi. Các chủ phương tiện cần nhận thức rõ tầm quan trọng của việc tuân thủ các quy định pháp luật khi thay đổi kết cấu xe để tránh những hậu quả đáng tiếc.

Hùng Nguyễn