(NB&CL) Chiếm khoảng 25% lượng ma túy tổng hợp từ Trung Quốc vào Việt Nam, tỉnh Quảng Ninh là địa bàn trung chuyển ma túy “nóng bỏng” nhất cả nước. Những chiến công trên mặt trận phòng chống tội phạm ma túy của Hải quan Quảng Ninh đã góp phần quan trọng hạn chế nguồn cung ma túy chảy vào Việt Nam.

Địa bàn trọng điểm trung chuyển ma túy tổng hợp

Quảng Ninh là tỉnh có địa bàn biên giới phức tạp, tuyến đường bộ dài khoảng 118,825 km với 3 cửa khẩu đường bộ gồm Móng Cái, Bắc Phong Sinh, Hoành Mô cùng nhiều đường mòn, lối mở giữa Việt Nam và Trung Quốc. Lưu lượng hàng hóa XNK, người và phương tiện XNC qua khu vực cửa khẩu đường bộ rất lớn, hàng ngày có hàng ngàn lượt hành khách XNC, hàng trăm lượt phương tiện cùng với hàng ngàn tấn hàng hóa được vận chuyển qua biên giới.

Bên cạnh đó, đường phân định trên biển dài khoảng 191 km có 4 cảng biển lớn là Cẩm Phả, Hòn Gai, Cái Lân, Vạn Gia với bờ biển chạy dài, nhiều hòn đảo lớn, nhỏ, nhiều bãi ngang bến đỗ, địa hình luồng lạch đa dạng và phức tạp, hàng ngày có hàng trăm phương tiện tàu thuyền chuyên chở hàng hóa XNK qua biên giới. Cùng với số lượng rất lớn các phương tiện đánh bắt thủy hải sản của ngư dân hoạt động tại vùng biển biên giới nên công tác kiểm tra kiểm soát của các lực lượng chức năng tại các khu vực này gặp khó khăn.

Do đặc điểm địa bàn, từ nhiều năm qua, tình hình mua bán, vận chuyển trái phép ma túy qua biên giới Quảng Ninh vẫn diễn biến phức tạp, khó lường với khối lượng lớn và nhiều thủ đoạn tinh vi của các đối tượng đã khiến khu vực biên giới Quảng Ninh trở thành địa bàn trung chuyển ma túy số 1 hiện nay. Heroin được vận chuyển từ Lào, Thái Lan qua các tỉnh Tây Bắc, miền Trung ra Móng Cái rồi sang Trung Quốc, các loại ma túy tổng hợp lại được các đối tượng vận chuyển trái phép từ Trung Quốc về Việt Nam qua các khu vực đường mòn, lối mở dọc khu vực đường biên giới từ Móng Cái, Bắc Phong Sinh đến Hoành Mô.

Nguyên nhân của tình trạng trên được xác định là do việc mua bán, vận chuyển trái phép ma túy qua biên giới mang lại lợi nhuận vô cùng lớn. Phần lớn các loại ma túy tổng hợp được đối tượng vận chuyển từ TP. Đông Hưng (Quảng Tây, Trung Quốc) về TP. Móng Cái qua khu vực cửa khẩu, đường mòn, lối mở vận chuyển sâu vào nội địa tiêu thụ. Tuyến đường vận chuyển ma túy tổng hợp chính là TP. Móng Cái đi TP. Hải Phòng, chiếm khoảng 70% ma túy tổng hợp từ Quảng Ninh vận chuyển đi các tỉnh trong cả nước.

Đáng lo ngại, từ đầu năm 2016 đến nay, hoạt động trung chuyển trái phép ma túy qua biên giới địa bàn Quảng Ninh xuất hiện thêm một số loại ma túy tổng hợp mới, với tên gọi như “Nước vui”, “Trà sữa”, “Lá khát”, “Cỏ Mỹ”, gần đây nhất là “tem giấy” hay còn gọi là “bùa lưỡi” đã xuất hiện, gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình kiểm soát, bắt giữ.

Số liệu thống kê cho thấy, trong 9 tháng, các lực lượng chức năng trên địa bàn Quảng Ninh đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 46 vụ/73 đối tượng phạm tội mua bán, vận chuyển trái phép ma túy qua biên giới, tang vật thu giữ là 103,655 kg ma túy tổng hợp các loại.

Trong đó, riêng lực lượng chống buôn lậu Hải quan Quảng Ninh chủ trì bắt giữ 17 vụ/19 đối tượng, tang vật thu giữ là 12,125kg ma túy tổng hợp. Cao điểm tháng 4/2016, lực lượng Hải quan Quảng Ninh đã phát hiện, bắt giữ 3 vụ, với 12 đối tượng vận chuyển trái phép 6,147kg ma túy.

Chỉ tính riêng lực lượng chống ma túy Hải quan Quảng Ninh bắt giữ tại Trạm kiểm soát liên ngành Km15 - Bến tàu Dân Tiến, TP. Móng Cái từ đầu năm 2016 đến nay đã lên tới hàng chục vụ, bắt giữ hàng chục kilôgam ma túy tổng hợp. Những con số trên cho thấy, Quảng Ninh đang là địa bàn trung chuyển ma túy trọng điểm, đặc biệt là ma túy tổng hợp.

Trao đổi về nội dung này, lãnh đạo Đội Kiểm soát phòng chống ma túy, Cục Hải quan Quảng Ninh cho biết, tội phạm ma túy tại tuyến biên giới tiếp tục có chiều hướng gia tăng, nhất là ở khu vực TP. Móng Cái. Hành vi buôn bán, vận chuyển ma túy của các đối tượng trong và ngoài nước luôn cấu kết chặt chẽ tạo thành những đường dây chuyên nghiệp, sử dụng người thân trong gia đình, dòng tộc, tạo thành những đường dây vận chuyển ma túy khép kín.

Ngoài ra, chúng còn lợi dụng các đối tượng nghiện hút, có tiền án, tiền sự và một số người có hoàn cảnh khó khăn, kém hiểu biết, hám lợi làm “công cụ” vận chuyển ma túy. Phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ma túy ngày càng tinh vi, không chỉ cất giấu ma túy trong người, để lẫn trong hàng hóa mà còn hòa trộn trong thức ăn, đồ uống nhằm qua mặt các cơ quan chức năng. Địa điểm và phương tiện giao nhận ma túy thường xuyên thay đổi.

Bên cạnh đó, các đối tượng liều lĩnh hơn, hầu hết sử dụng vũ khí nóng, cùng hệ thống thông tin hiện đại để trao đổi, vận chuyển ma túy và theo dõi ngược lại cơ quan chức năng.

Tăng cường các biện pháp cấp bách phòng chống tội phạm ma túy

Dự báo những tháng cuối năm 2016, tình hình trung chuyển ma túy qua biên giới tiếp tục diễn biến phức tạp. Để đấu tranh, ngăn chặn kịp thời, Hải quan Quảng Ninh đã chỉ đạo các đơn vị nâng cao tinh thần chủ động, ý thức trách nhiệm của cán bộ công chức, người lao động trong công tác đấu tranh phòng, chống ma túy.

Đồng thời, lực lượng Hải quan Quảng Ninh đẩy mạnh công tác phối kết hợp, phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, thống nhất trao đổi thông tin, tham gia phối hợp ngay từ ban đầu, đặc biệt phối hợp với Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an), Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy (Công an tỉnh Quảng Ninh), Phòng phòng chống tội phạm về ma túy (Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ninh), Cảnh sát biển Vùng I trong việc trao đổi thông tin, bắt giữ, xử lý đối tượng phạm tội ma túy.

Bên cạnh đó, Chỉ đạo các đơn vị Hải quan tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội trên địa bàn phối hợp với Hải quan đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của nhân dân về tác hại của ma túy đối với bản thân, gia đình, xã hội, từ đó tạo sự đồng thuận, sẵn sàng cung cấp thông tin về đối tượng, đường dây, ổ nhóm tội phạm ma túy.

Thường xuyên cập nhật và bổ sung các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan, quán triệt, triển khai nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của ngành Hải quan và liên ngành. Chủ động phối kết hợp với các lực lượng chức năng (Công an, Biên phòng, quản lý thị trường, Cảnh sát Biển) để làm tốt công tác đấu tranh phòng, chống ma túy và hoạt động trao đổi thông tin, bắt giữ, xử lý tội phạm ma túy.

Yêu cầu các Chi cục Hải quan cửa khẩu chú trọng kiểm tra các lô hàng, mặt hàng, đối tượng trọng điểm có nghi vấn về ma túy theo công văn cảnh báo của các cấp, ngành. Sử dụng hiệu quả các phương tiện kiểm định, phát hiện chất ma túy, nhất là sử dụng chó nghiệp vụ trong quá trình kiểm soát hàng hóa.

Đi đôi với các biện pháp trước mắt, Hải quan Quảng Ninh đặc biệt quan tâm làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ công chức, rèn luyện bản lĩnh nghề nghiệp, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được phân công. Liên tục tổ chức tập huấn, đào tạo tại chỗ cho cán bộ công chức về kỹ năng lập biên bản, bắt người phạm tội quả tang, kỹ năng lấy lời khai và các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát tội phạm ma túy, nhận diện các loại ma túy, tiền chất ma túy.

Tin tưởng vào các biện pháp đã và đang triển khai, ông Phạm Trung Vịnh, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Ninh cho biết, để công tác đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy hiệu quả hơn nữa trong thời gian tới, Hải quan Quảng Ninh sẽ tiếp tục có sự phối hợp chặt chẽ, hiệp đồng tác chiến với các lực lượng chức năng trên địa bàn, nhất là sự phối hợp trong công tác trao đổi thông tin, cảnh báo về phương thức vận chuyển, cất giấu ma túy, các loại ma túy mới, đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy ngay từ biên giới.

Bên cạnh đó, đề nghị cấp thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật có liên quan theo hướng tăng quyền hạn cho cơ quan Hải quan trong việc bắt, khám xét, tạm giữ hình sự và điều tra ban đầu đối với các vụ án ma túy, hiện tại Hải quan mới dừng ở việc bắt đối tượng phạm tội quả tang, lập hồ sơ ban đầu sau đó bàn giao cho cơ quan điều tra.

P.V