Những nỗ lực không nhỏ của ngành

Những nỗ lực không nhỏ của ngành thời gian qua được khẳng định qua kết quả thực hiện. Với trách nhiệm là cơ quan được Chính phủ giao cho thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; là một trong những trụ cột cơ bản của hệ thống an sinh xã hội, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn cho biết, ngành BHXH đã và đang tiến hành những giải pháp kể cả trước mắt, ngắn hạn và lâu dài để làm sao quỹ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp được sử dụng một cách có hiệu quả nhất, đúng nhất, minh bạch nhất. Để tăng cường công tác quản lý, ngành BHXH tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng cường công nghệ thông tin. Mỗi năm ngành BHXH cố gắng tăng thêm khoảng một triệu người lao động tham gia BHXH bắt buộc và cùng với đó, có cơ chế để người dân tham gia BHXH tự nguyện. Ngành cũng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra góp phần giảm tình trạng nợ đọng, trốn đóng BHXH, BHYT; để người lao động khi tham gia vào thị trường lao động phải có trách nhiệm tham gia, nhưng đồng thời cũng là quyền được tham gia. Về các giải pháp dài hạn, BHXH Việt Nam cũng đã có những dự báo khả năng cân đối quỹ trong dài hạn và đề xuất những giải pháp để làm sao cho các nguồn quỹ ổn định về mặt lâu dài.

Với những chính sách hiệu quả, báo cáo của BHXH Việt Nam cho biết: Đến 31/12/2017, cả nước có 136.446 người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã tham gia BHXH bắt buộc; giải quyết cho 84 NLĐ là nữ cán bộ chuyên trách hoặc không chuyên trách ở cấp xã có từ đủ 15-20 năm đóng BHXH được hưởng lương hưu hằng tháng; tỉ lệ hưởng lương hưu bình quân 49%, thời gian đóng BHXH bình quân 16,7 năm (200 tháng); mức lương hưu bình quân tại thời điểm giải quyết hưởng là trên 1,7 triệu đồng/tháng (cao nhất trên 2,4 triệu đồng/tháng và thấp nhất 986.786 đồng/tháng). Bên cạnh đó, trong năm 2017, toàn ngành BHXH thực hiện 1.643 cuộc thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT tại 4.006 đơn vị sử dụng lao động (SDLĐ); 4.852 cuộc kiểm tra tại 10.055 đơn vị SDLĐ. Qua đó, đã phát hiện 42.263 lao động thuộc đối tượng phải tham gia nhưng chưa tham gia hoặc đóng thiếu thời gian, với số tiền phải truy đóng 88,2 tỷ đồng. Có 50.734 lao động đóng thiếu mức quy định, với số tiền phải truy đóng 47,3 tỷ đồng. Tổng số tiền nợ của các đơn vị được thanh tra, kiểm tra hơn 2.776 tỷ đồng, trong và sau thanh tra đã truy đóng được gần 1.464 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, ông Đào Ngọc Dung - Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cũng cho biết: ...Việc thu - chi các chế độ BHXH, BH thất nghiệp được thực hiện đúng pháp luật, bảo đảm cân đối quỹ. Chi phí quản lý BHXH, BH thất nghiệp, tổ chức bộ máy tuân thủ định mức chi tiêu theo quy định của pháp luật; đầu tư quỹ BHXH bảo đảm an toàn, đúng pháp luật, bình quân sinh lời 6,9% và được sử dụng đúng mục đích... Ngoài ra, báo cáo về chi phí quản lý BHXH, BH thất nghiệp giai đoạn 2016-2018, ông Đinh Tiến Dũng - Bộ trưởng Bộ Tài chính nhận định: "BHXH Việt Nam đã tăng 18 bậc so với năm 2016, vươn lên vị trí thứ 2 trong Bảng xếp hạng chung của 25 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ có dịch vụ công, góp phần tăng thứ hạng của Việt Nam trong Bảng xếp hạng mức độ thuận lợi về môi trường kinh doanh".

Ngành BHXH còn thực hiện hiệu quả công tác thanh tra chuyên ngành, thu hồi về quỹ BHXH hàng trăm tỷ đồng, giảm nợ đọng BHXH từ 4,88% xuống còn 2,9%... 

Tiếp tục thực hiện nghiêm việc quản lý, sử dụng quỹ BHXH

Mặc dù đã có những giải pháp thiết thực nhưng ngành BHXH vẫn đứng trước nhiều thách thức chưa thể tháo gỡ ngày một ngày hai. Trên thực tế và theo đánh giá của các thành viên Ủy ban Về các vấn đề xã hội, việc thúc đẩy mở rộng diện bao phủ BHXH, BH thất nghiệp còn chậm và chưa có giải pháp đột phá để thu hút các đối tượng tham gia, góp phần mở rộng nhanh diện bao phủ như mục tiêu... Việc xử lý tiền nợ BHXH, BHYT tồn đọng kéo dài, trong khi nhiều DN đã ngừng hoạt động, giải thể, phá sản hoặc có chủ SDLĐ bỏ trốn, nên không có khả năng trả nợ. Tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH vẫn còn xảy ra ở hầu hết các địa phương. Vấn đề này cũng đã được Luật BHXH năm 2014 quy định, song đến nay vẫn chưa có văn bản hướng dẫn thực hiện cụ thể.

Làm rõ chức năng cung cấp thông tin đóng BHXH của NLĐ, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho biết: Sau khi Luật BHXH năm 2014 có hiệu lực, BHXH Việt Nam đã ban hành văn bản quy định trách nhiệm của từng cấp trong việc cung cấp thông tin đóng BHXH của NLĐ và thông tin được niêm yết công khai. Hiện nay, toàn Ngành đã trả được 80% sổ BHXH cho NLĐ, đến hết năm 2018 sẽ hoàn thành trả 100% sổ. Cùng với đó, BHXH Việt Nam tiếp tục đầu tư CNTT cho giai đoạn 2018-2021; còn những năm sau đó sẽ thực hiện thay thế, duy tu bảo dưỡng - khi đó chi phí sẽ thấp hơn rất nhiều. Ngoài phối hợp thanh kiểm tra, ngành BHXH còn thực hiện hiệu quả công tác thanh tra chuyên ngành, qua đó thu hồi về quỹ BHXH hàng trăm tỷ đồng, giảm nợ đọng BHXH từ 4,88% xuống còn 2,9%...

Để thúc đẩy sự phát triển hơn nữa của ngành BHXH, đồng thời tháo gỡ những khó khăn cho ngành, bà Nguyễn Thúy Anh - Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội khẳng định: "Các bộ, ngành liên quan cần tiếp tục thực hiện nghiêm việc quản lý, sử dụng quỹ BHXH, nhất là việc đầu tư quỹ phải đảm bảo an toàn, đúng luật. Đồng thời, sớm ban hành quy định xử lý tiền nợ BHXH, BHYT tồn đọng kéo dài (không còn khả năng trả nợ) của các DN đã ngừng hoạt động, giải thể, phá sản hoặc có chủ bỏ trốn để kịp thời giải quyết chế độ cho NLĐ...". Bà Nguyễn Thúy Anh cũng đề nghị Chính phủ thực hiện đúng lộ trình chuyển kinh phí từ NSNN vào quỹ BHXH để đóng BHXH cho NLĐ có thời gian làm việc trong khu vực nhà nước trước ngày 1/1/1995 theo đúng quy định của Luật BHXH. Đồng thời, chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan có liên quan nghiêm túc thực hiện việc quản lý, sử dụng quỹ BHXH; khẩn trương ban hành nghị định hướng dẫn việc tham gia BHXH bắt buộc đối với người nước ngoài làm việc tại Việt Nam...

P.V