Ngày 30/8, tại hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, nhiệm kỳ khoá XV đối với nội dung xem xét, cho ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Hồ Thị Kim Ngân (đoàn Bắc Kạn) cho rằng: Quy định về giải thích từ ngữ về “cộng đồng dân cư” của dự thảo Luật chưa phù hợp và thống nhất với Luật Bảo vệ môi trường hiện hành. Do đó, đề nghị cần có sự điều chỉnh thống nhất giữa các luật.

Liên quan đến rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được quy định tại điểm d khoản 5 Điều 73 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân nêu rõ, dự thảo Luật quy định căn cứ điều chỉnh quy hoạch kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, trong đó có nội dung biến động về nguồn lực thực hiện quy hoạch, hình thành dự án trọng điểm phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng làm thay đổi định hướng sử dụng đất cần được cụ thể hóa hơn.

Đại biểu cho biết, trên thực tế, quá trình thực hiện các công trình, dự án có vướng mắc do chưa phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nhưng để các địa phương điều chỉnh quy hoạch lại không có căn cứ. Cần lượng hóa được thế nào là dự án trọng điểm, thay đổi định hướng sử dụng đất có mức độ như thế nào.

Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân cho biết thêm, thực tế, khi thực hiện các dự án đường giao thông thì việc sử dụng đất không thể căn cứ theo khu chức năng trong quy hoạch sử dụng đất được. Theo luật hiện hành quy định khu chức năng trong quy hoạch bao gồm khu thương mại - dịch vụ, khu sản xuất nông nghiệp, khu đô thị… Do đó, Đại biểu đề nghị khoản 7 Điều 73 dự thảo Luật cần có sự đối chiếu với các quy định hiện hành liên quan đến quy hoạch để bảo đảm thống nhất, phù hợp.

Về thu hồi đất do vi phạm pháp luật đất đai quy định tại Điều 81, ĐBQH Hồ Thị Kim Ngân cho rằng, chưa có quy định cụ thể đối với trường hợp vi phạm pháp luật trên đất lâm nghiệp, chẳng hạn như có hành vi chặt phá rừng thì phải thu hồi đất.

Cụ thể, tại điểm a khoản 1 Điều 12 Luật Lâm nghiệp quy định, Nhà nước thu hồi rừng trong trường hợp chủ sử dụng rừng không đúng mục đích, cố ý không thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước hoặc vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật về lâm nghiệp. Tuy nhiên, những vướng mắc trên thực tế chưa có hướng dẫn cụ thể, thống nhất việc bổ sung làm giàu từ rừng để tạo sinh kế, tăng thu nhập cho người dân trong công tác quản lý, bảo vệ rừng. Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu giữa các quy định của Luật Đất đai và Luật Lâm nghiệp để có quy định cho phù hợp, thống nhất và đồng bộ.

Theo ĐBQH Hồ Thị Kim Ngân, trên thực tiễn, nhiều nhà đầu tư sau khi được giao đất để thực hiện dự án đầu tư nhưng chưa sử dụng đất theo đúng tiến độ ghi trên dự án dẫn đến lãng phí nguồn lực về đất đai. Để khắc phục thực tế này, Đại biểu đề nghị dự thảo Luật cần quy định rõ ràng, cụ thể hơn để các nhà đầu tư không có cơ hội lợi dụng chính sách liên quan đến đất đai, đầu tư.

Mặt khác, dự thảo Luật quy định khi hết thời gian theo tiến độ ghi trong dự án đầu tư thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng đất không quá 24 tháng và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng. Đây là nội dung mới so vào Luật Đất đai năm 2013 nhằm điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, cũng sẽ vướng mắc trong trường hợp nhà đầu tư vẫn chưa hoàn thành việc xây dựng, không có cơ chế trong việc xử lý tài sản trên đất. Do đó, ĐBQH Hồ Thị Kim Ngân đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, đối chiếu căn cứ quy định của Luật Đầu tư để thống nhất trong quá trình thực hiện, có cơ chế cho xử lý tài sản trên đất nếu không hoàn thành việc xây dựng dự án đầu tư.

Về thực hiện dự án tái định cư, Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân phân tích, dự thảo Luật quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư trước khi thu hồi đất. Khu tái định cư bảo đảm các điều kiện hạ tầng kỹ thuật gồm có đường giao thông đảm bảo kết nối giao thông, liên kết và khu vực lân cận, điện chiếu sáng và điện sinh hoạt; hệ thống cấp thoát nước thông tin liên lạc; xử lý môi trường hạ tầng xã hội gồm đảm bảo trường học, dịch vụ y tế, nhà văn hóa, khu thể thao, chợ, khu thương mại, dịch vụ và phù hợp với điều kiện, phong tục tập quán của từng vùng miền.

Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân cho rằng quy định của dự thảo Luật gây khó khăn cho địa phương không có quỹ đất tái định cư trong quá trình thực hiện và ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư thực hiện các dự án. Bên cạnh đó, việc xây dựng khu tái định cư đáp ứng yêu cầu về hạ tầng kỹ thuật xã hội chỉ phù hợp với những dự án mà số hộ tái định cư khoảng từ 30 hộ trở lên. Đối với những dự án có số lượng hộ tái định cư ít mà phải xây dựng khu tái định cư có đầy đủ hạ tầng như dự thảo Luật thì sẽ khó khả thi.