Trong chuyến thăm Algeria hồi đầu tháng này, người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu, Josep Borrell, đã kêu gọi hợp tác năng lượng chặt chẽ hơn giữa EU và quốc gia Bắc Phi, nơi xuất khẩu khí đốt tự nhiên lớn nhất trên lục địa.

Giàu khí đốt, nghèo năng lực sản xuất

Ở phía Đông Algeria, nơi có mỏ dầu lớn Halliburton và Honeywell International, các quốc gia châu Âu cũng đang tìm cách đàm phán với Công ty Dầu khí Quốc gia để phát triển một mỏ dầu và xây dựng một nhà máy lọc dầu ở quốc gia bị chiến tranh tàn phá này. Theo Wall Street Journal, các cuộc đàm phán liên quan đến các thỏa thuận này có thể trị giá 1,4 tỷ đôla.

Trong nhiều thập kỷ, Bắc Phi là nguồn gốc của nhiều rắc rối về người di cư và một số khí đốt. Nơi đây là một phần của "rừng rậm" mà chính ông Josep Borrell đã đề cập đến trong một bài phát biểu gây tranh cãi, mô tả chính châu Âu như một "khu rừng" cần được bảo vệ khỏi "rừng rậm". Mọi suy nghĩ đều thay đổi cho đến khi ông phát hiện ra khu rừng đó có dầu và khí đốt.

Algeria bán hơn 80% khí đốt tự nhiên cho châu Âu. Tuy nhiên, các nhà phân tích đã nhanh chóng chỉ ra rằng quốc gia này khó có thể thay thế lượng khí đốt của Nga.

Đầu tiên, quốc gia này đang bị hạn chế năng lực sản xuất, điều này sau đó trở nên rõ ràng khi xuất khẩu khí đốt của nước này sang châu Âu tăng gần mức kỷ lục vào năm 2021, chỉ giảm 10% vào năm 2022, ngay khi châu Âu đang “khát” khí đốt nhất.

Thứ hai, đất nước này cần đầu tư lớn vào việc mở rộng sản xuất, quốc gia này cũng không thể một mình làm nên chuyện. Vì vậy, nhiều “đại gia” trong ngành năng lượng đang tham gia cung cấp khoản đầu tư vào đó.

WSJ đã báo cáo vào tháng trước rằng Chevron đang xem xét thăm dò khí đốt ở Algeria, nơi có nguồn tài nguyên đá phiến thậm chí còn lớn hơn cả Mỹ.

Rối ren kế hoạch áp trần khí đốt

Hướng các khoản đầu tư đến các địa điểm dồi dào tài nguyên là một điều tích cực lớn và Algeria chắc chắn sẽ hoan nghênh những điều này, nhưng EU đang đặt ra những trở ngại theo cách riêng của mình.

Năm ngoái, khối đã nhất trí về mức trần giá đối với khí đốt tự nhiên mà họ mua từ nước ngoài. Và Algeria không hài lòng về điều đó.

Một ngày sau khi EU công bố mức trần, Bộ trưởng Năng lượng Algeria, Mohamed Arkad, cho biết Algeria "không ủng hộ ý tưởng hạn chế giá", đồng thời nói thêm rằng "các thị trường năng lượng phải được tự do" nếu các khoản đầu tư vào sản xuất nhiều hơn tiếp tục chảy.

"Algeria được coi là nhà cung cấp đáng tin cậy và an toàn cho châu Âu và chúng tôi hoàn toàn đồng ý với các đối tác châu Âu về giá cả dài hạn", quan chức Algeria nói. Đồng thời nhấn mạnh, các đối tác châu Âu sẽ phải đồng ý dù bằng cách này hay cách khác.

Trong khi đó, tại Libya, tập đoàn Eni (Italy) và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia (NOC) gần đây đã ký một thỏa thuận trị giá 8 tỷ đô la mà Eni sẽ đầu tư vào hai mỏ khí đốt ngoài khơi khi Italy tìm cách đa dạng hóa các nguồn năng lượng của mình.

"Đối với chúng tôi, Libya rõ ràng là một đối tác kinh tế chiến lược", Thủ tướng Italy Giorgia Meloni nói, ngay cả khi Bộ trưởng Dầu mỏ Libya chỉ trích thỏa thuận Eni là bất hợp pháp.

Thỏa thuận này có thời hạn 40 năm và dự kiến sẽ thúc đẩy sản xuất khí đốt tự nhiên của Libya. Đổi lại khoản đầu tư của mình, Eni sẽ giữ quyền sở hữu hơn 38% lượng khí đốt mà công ty sản xuất theo thỏa thuận trong thời hạn 15 năm.

Phản ứng của Bộ trưởng Mohamed Aoun là một lời nhắc nhở rằng Libya không phải là một quốc gia ổn định về chính trị và điều này có thể tạo ra một môi trường đầu tư đầy thách thức.

Tuy nhiên, sự thật mà châu Âu đã nhận thức được trong khoảng hơn một năm qua là châu Âu cần khí đốt và khí đốt này phải đến từ một nơi nào đó.

"Bắc Phi đã chậm phát triển tiềm năng của mình vì những rủi ro chính trị, liên quan đến tình trạng mất an ninh hoặc quan liêu", chủ tịch của một công ty có trụ sở tại Mỹ chia sẻ với WSJ. Tuy nhiên, khi châu Âu khẩn trương tìm kiếm nguồn thay thế năng lượng của Nga, "đây là thời điểm của họ", Geoff Porter nói.

Ước tính, Algeria có khoảng 707 nghìn tỷ mét khối khí đốt tự nhiên (LNG) bị mắc kẹt trong các thành tạo đá phiến, được cho là lớn thứ ba trên thế giới sau Trung Quốc và Argentina. Trong khi đó, Libya nắm giữ khoảng 1,5 nghìn tỷ mét khối khí đốt tự nhiên, tương đương khoảng 53 nghìn tỷ mét khối.

Đây chắc chắn là những khối lượng đáng để các công ty có quy mô và tầm vóc như Chevron, Eni và Halliburton quan tâm. Đặc biệt là với nhu cầu của châu Âu vừa mới thức dậy và bất chấp sự kiên quyết của lãnh đạo EU về việc giảm sự phụ thuộc của khối vào hydrocarbon trong thời gian ngắn.

Các công ty lớn của Mỹ dường như cũng đã nhận ra điều đó và đang đặt cược vào Bắc Phi. Cơ hội chứng minh một vụ cá cược thành công là khá tốt. Châu Âu đã biết rằng họ không thể tồn tại nếu chỉ có LNG của Mỹ.

Lê Na (Theo Oilprice)