Tây Bắc vô cùng sinh động khi xuân về, Tết đến. Với muôn ngàn loài hoa tươi thắm và nhiều lễ hội đầy ắp tính nhân văn. Núi rừng Tây Bắc với nhiều sắc hoa để dệt nên những bức tranh tuyệt vời. Suốt một dải từ Sơn La lên Điện Biên có một loài hoa quý: Hoa ban mà đồng bào nơi đây gọi bằng cái tên trìu mến, âu yếm: Hoa Lã. Tiếng Lã theo tiếng nói của đồng bào Thái, “Lã” có nghĩa là yêu quý, đặc trưng cho biểu tượng tình yêu lứa đôi, của mùa xuân đẹp và cũng là nét trong trắng thủy chung về tâm hồn của những người con vùng sơn cước, núi rừng là biểu tượng hoa ban. Ta bắt gặp những cánh rừng chạy dài, tít tắp từ Sơn La, Điện Biên, Lai Châu đâu đâu cũng bạt ngàn một màu trắng tinh khiết, quý phái hoa ban. Nhưng có một nơi, nếu không nhầm, nơi hoa ban mọc nhiều nhất là thung lũng hoa ban trên đèo Pha Đin lịch sử cửa ngõ vào Điện Biên Phủ:

“Chín năm làm một Điện Biên

Nên vành hoa đỏ nên thiên sử vàng”.

Thật là trùng phùng, hữu xạ tự nhiên hương, lúc mùa hoa ban rộ nở, cũng là lúc trên đèo Pha Đin có sương dày che phủ. Màn sương bồng bềnh, e ấp khu vực khe, sương vờn trên những nóc nhà lô nhô như bát úp, tạo nên bức tranh thủy mặc hoa – sương – mây – núi huyền thoại có một không hai. Độc nhất vô nhị chỉ nơi này có bức tranh: lung linh, ảo huyền, tuyệt tác, ngắm nhìn ngoạn cảnh, dáng dấp cây hoa ban tuyệt mỹ như người đẹp trình diễn tuyệt trần... có phải cường điệu không, những cánh hoa ban như chiếc áo tiên sa, xinh đẹp dệt từ mây trắng ban tặng cho vùng núi rừng nơi đây.

Bầu bạn với hoa ban, còn có các bài hoa: hoa đào, hoa mận, hoa mơ... dệt nên bức tranh xuân độc đáo của miền Tây Bắc trùng điệp này. Cây đào Mèo không to, cành nhánh mảnh mai gầy, nhưng dáng vẻ yểu điệu thục nữ mà lạ kỳ có sức sống khỏe khoắn, mãnh liệt, không hề run rẩy trong giá buốt, hanh khô, ấp ủ chồi mầm, búp, nụ đợi xuân về là bật nở hoa tươi rực rỡ khoe màu. Rất đúng ngày giờ của tết cổ truyền, cây đào mèo đồng loạt rộ hoa. Từ Sa Pa đến Mường Khương trên những sườn đồi sải bay, làng bản chênh vênh, đến vực khe, góc phố, nơi đâu cũng thấy đào thắp lửa. Mỗi cây đào như có hàng ngàn cánh bướm hồng vờn trong gió đung đưa. Cũng là lúc rộn ràng mùa lễ hội, du xuân thăm viếng, thưởng ngoạn cảnh sắc. Trong những bộ sắc phục rực rỡ của thiếu nữ Mông cũng chen đua nào kém sắc đào sặc sỡ kia. Hòa với tiếng khèn của đồng bào Mông, điệu múa uyển chuyển, đắm say trong lễ hội gầu tàu (xuống đồng) làm con người xao xuyến, bâng khuâng khi xuân về.

Mùa xuân Tây Bắc, cũng là mùa tác nghiệp của các nghệ sĩ nhiếp ảnh trong Nam ngoài Bắc. Các nghệ sĩ nhiếp ảnh nhiều khi “hưởng Tết trước” để còn lên vùng cao tìm khoảnh khắc đẹp, ưng ý để bấm máy. Có thể nói, hoa xuân miền Tây Bắc là tinh hoa của đất trời, thiên nhiên tụ lại để sánh với vẻ đẹp nhân văn của con người nơi đây. Mỗi mùa hoa nở thêm phong phú, cảnh sắc tươi vui, nồng ấm cho núi rừng, làng bản cháy lên tình yêu và sức sống mãnh liệt. Hãy du xuân, du ngoạn cảnh đẹp Tây Bắc để tận mắt ngắm nhìn, lưu giữ những cảnh sắc tuyệt vời, vẻ đẹp hùng vĩ, kỳ diệu của vùng đất kiều diễm nơi đây.

Bùi Vũ Liêm