“Chúa ơi, đó phải là Khalid Sheikh Mohammed”, Frank Pellegrino thốt lên khi ngồi trong phòng khách sạn ở Malaysia, xem trên TV cảnh máy bay đâm vào Tòa tháp đôi của Trung tâm Thương mại Thế giới ở khu Lower, Manhattan, Thành phố New York, Mỹ, ngày 11 tháng 9 năm 2001.

Pellegrino, một cựu đặc vụ của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) biết được điều này nhờ vai trò đặc biệt của mình. Anh ta đã theo dõi Mohammed gần ba thập kỷ và nhận ra rằng mục tiêu và cách thức của vụ khủng bố 11/9 trùng khớp với âm mưu của Mohammed.

Tuy nhiên, kẻ được cho là chủ mưu của vụ khủng bố 11/9 vẫn chưa phải đối mặt với công lý. Một luật sư của Mohammed thậm chí còn nói với BBC rằng có thể mất 20 năm nữa vụ án mới được khép lại.

Osama bin Laden, khi đó là thủ lĩnh của al-Qaeda, có liên hệ mật thiết nhất với các cuộc tấn công ngày 11 tháng 9 năm 2001 vào Mỹ. Nhưng trên thực tế, Mohammed, hay "KSM", như anh ta được biết đến, là "kiến trúc sư trưởng" của âm mưu khủng bố, theo Ủy ban 11/9 của Mỹ. Anh ta là người nảy ra ý tưởng tấn công nước Mỹ và đưa nước này về với al-Qaeda.

Sinh ra ở Kuwait, Mohammed từng học ở Mỹ trước khi đến Afghanistan chiến đấu vào những năm 1980. Nhiều năm trước khi xảy ra vụ tấn công 11/9, đặc vụ FBI Frank Pellegrino đã lần ra anh ta.

Pellegrino được FBI giao nhiệm vụ điều tra vụ đánh bom năm 1993 vào Trung tâm Thương mại Thế giới. Đó là lần đầu tiên cái tên Mohammed bị giới chức Mỹ chú ý vì hắn đã chuyển tiền cho kẻ liên quan đến vụ đánh bom.

Các nhân viên FBI nhận ra tham vọng của Mohammed vào năm 1995, khi anh ta được xác định là có liên quan đến một âm mưu làm nổ tung các hãng hàng không quốc tế trên Thái Bình Dương. Vào giữa những năm 1990, Pellegrino suýt chút nữa đã bắt được Mohammed khi bám theo anh ta đến tận Qatar.

Pellegrino và đồng đội tới Oman và từ đó họ lên kế hoạch tới Qatar để bắt Mohammed. Một chiếc máy bay đã được chuẩn bị để đưa nghi phạm trở lại Mỹ. Tuy nhiên, họ gặp phải sự cản trở từ các nhà ngoại giao Mỹ trên thực địa.

Pellegrino đã đến Qatar và nói với đại sứ và các quan chức khác tại đại sứ quán rằng anh ta có một bản cáo trạng chống lại Mohammed vì âm mưu tấn công các hãng hàng không. Nhưng theo Pellegrino, các quan chức ngoại giao đang cảnh giác vì họ không muốn gây rắc rối ở Qatar.

“Tôi đoán họ nghĩ rằng điều này sẽ làm đảo lộn tình hình”, Pellegrino nhớ lại.

Cuối cùng, đại sứ thông báo với Pellegrino rằng các quan chức Qatar tuyên bố đã để Mohammed ra đi. “Cảm giác tức giận và thất vọng dâng trào”, anh nói. “Vào thời điểm đó, chúng tôi biết rằng chúng tôi đã bỏ lỡ một cơ hội hiếm có”.

Nhưng Pellegrino cũng thừa nhận rằng vào giữa những năm 1990, Mohammed vẫn chưa được coi là mục tiêu ưu tiên cao. Pellegrino thậm chí còn không thể đưa anh ấy vào danh sách 10 cầu thủ bị truy nã gắt gao nhất nước Mỹ.

Mohammed dường như đã nhận được cảnh báo về sự quan tâm đặc biệt của cơ quan điều tra Mỹ nên đã bỏ trốn từ Qatar đến Afghanistan.

Vài năm sau, cái tên KSM liên tục xuất hiện trong danh bạ của những nghi phạm khủng bố bị bắt trên thế giới, chứng tỏ hắn có mối liên hệ rất tốt. Chính trong thời gian này, ông ta đến với bin Laden với ý tưởng đào tạo phi công lái máy bay vào các tòa nhà bên trong nước Mỹ.

Và rồi ngày 11/9 đã xảy ra. Những nghi ngờ của Pellegrino về vai trò của KSM đã được chứng minh là đúng khi một thành viên chủ chốt của al-Qaeda nêu tên anh ta trong lời khai của mình.