“Mánh khóe” trong đấu thầu và bất thường về giá

Mới đây, ngày 13/9/2022, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có Kết luận thanh tra số 320/KL-UBND (KLTT) về việc chấp hành các quy định pháp luật trong thực hiện chương trình mục tiêu giáo dục vùng núi, vùng dân tộc thiểu số, vùng khó khăn và các gói thầu mua sắm, dự án đầu tư xây dựng cơ sở vật chất do Sở Giáo dục và Đào tạo (Sở GD&ĐT) và các trường trung học phổ thông làm chủ đầu tư thuộc Đề án bảo đảm cơ sở vật chất cho chương trình giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông.

Kết luận thanh tra chỉ ra các gói thầu mua sắm thiết bị dạy và học theo Đề án 1436 do Sở GD&ĐT làm chủ đầu tư giai đoạn 2017-2019.

Qua đó, Sở GD&ĐT Hà Tĩnh đã thực hiện 17 gói thầu mua sắm thiết bị dạy và học, tổng dự toán 251.713.796.000 đồng, tổng giá trị hợp đồng 250.520.299.600 đồng.

Cụ thể, qua mua sắm tập trung 15 gói thầu, tổng giá trị dự toán 241.927.796.000 đồng, tổng giá trị hợp đồng 240.786.679.600 đồng; Sở GD&ĐT tự mua sắm 2 gói thầu tổng giá trị dự toán 9.786.000.000 đồng, tổng giá trị hợp đồng 9.733.620.000 đồng.

Năm 2020 đã triển khai đăng ký nhu cầu, đấu thầu, ký thỏa thuận khung 2 gói thầu nhưng do ảnh hưởng dịch bệnh COVID-19 nên không triển khai ký hợp đồng mua sắm.

Trong kỳ thanh tra, tổng số thiết bị máy chiếu và phụ kiện, máy tính xách tay, máy tính để bàn, âm ly đa năng, phần mềm, đồ chơi ngoài trời... đã mua sắm là 21.957 thiết bị, phụ kiện.

Đặc biệt, KLTT chỉ ra nhiều “mánh khóe” trong đấu thầu và bất thường về giá đối với nhiều thiết bị được các nhà thầu cung cấp.

Cụ thể, theo KLTT, Công ty Cổ phần Công nghệ thông tin Lam Hồng với tư cách là nhà thầu độc lập hoặc liên danh trúng thầu thực hiện 6 gói thầu, tổng giá trị hợp đồng hơn 99 tỷ đồng.

Trong đó gói thầu TB.12.2018, Sở GD&ĐT đăng ký mua 83 Máy chiếu đa năng tích hợp bảng tương tác HPEC HC-388EXI + 83 Máy tính xách tay Acer Travel mate P2410-G2-M, nhưng sau đó đã có sự tráo đổi phụ lục để lập hồ sơ mua sắm 112 Máy chiếu đa năng tích hợp bảng tương tác HPEC HC-388EXT; gói thầu mua sắm 132 máy chiếu đa năng Sở GD&ĐT tổ chức mua sắm thiếu phần mềm (smart E-learning) so với tài sản được thẩm định giá.

Giá thiết bị đăng ký mua sắm, thẩm định giá, thẩm định, phê duyệt kế hoạch mua sắm, kế hoạch lựa chọn nhà thầu và hợp đồng mua sắm 1.702 máy chiếu và 3.404 phụ kiện kèm theo, 969 âm ly đa năng, 660 đài cassette nhãn hiệu Hpec cao bất thường so với giá nhập khẩu. Giá nhập khẩu một máy chiếu đa năng từ 6,8 đến 8 triệu đồng/giá hợp đồng mua sắm 30,4 đến 34,89 triệu đồng/chiếc.

Công ty Cổ phần Thương mại Hồng Hà với tư cách là nhà thầu độc lập và liên danh trúng thầu thực hiện 5 gói thầu, tổng giá trị hợp đồng 77.787.600.000 đồng.

Tại gói TB.04.2018 Sở GD&ĐT đăng ký mua sắm là 634 Bộ giải pháp giảng dạy với máy chiếu tích hợp tương tác HPEC HC-368XLI nhưng sau đó đã có sự tráo đổi phụ lục để mua 634 máy chiếu đa năng kèm thiết bị tương tác NEC NP MC371 XG.

Gói thầu số TB.09.2019 đăng ký mua sắm là 470 máy chiếu đa năng tích hợp bảng tương tác thông minh HPEC HC-388EXI nhưng sau đó đã có sự tráo đổi phụ lục để mua 470 máy chiếu đa năng tích hợp tương tác NEC NP MC372XG.

Riêng đối với gói thầu TB.08.2017, Sở GD&ĐT đăng ký mua sắm 60 máy chiếu đa năng HPEC HC-3356XL nhưng thực tế Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ tài chính Hà Tĩnh lập hồ sơ để mua sắm 60 máy chiếu đa năng NEC NP-MC371XG tích hợp tính năng tương tác.

Giá thiết bị đăng ký mua sắm, thẩm định giá, thẩm định, phê duyệt kế hoạch mua sắm, kế hoạch lựa chọn nhà thầu và hợp đồng mua sắm 1.164 máy chiếu hằng NEC và 2.328 phụ kiện kèm theo cao bất thường so với giá nhập khẩu. Giá nhập khẩu một máy chiếu đa năng từ 8 triệu đến 9,2 triệu đồng/giá hợp đồng mua sắm 30,45 đến 35 triệu đồng/chiếc.

Tương tự, Công ty Cổ phần Vạn Xuân là nhà thầu liên danh thực hiện các gói thầu TB 16.2019 và TB 17.2019 tổng giá trị hợp đồng 13.040.530.000 đồng, cũng có sự tráo đổi phụ lục để mua sắm 214 máy chiếu đa năng tích hợp tương tác thông minh. Đồng thời, giá thiết bị cao bất thường so với giá nhập khẩu, giá nhập khẩu 1 máy chiếu NEC NP-MC382 WG là 9,46 triệu đồng giá hợp đồng mua sắm 34,92 triệu đồng/chiếc.

Giám sát lỏng lẻo, “tạo điều kiện” cho các nhà thầu lập hồ sơ năng lực “khống” để trúng thầu

Cũng theo KLTT, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã chỉ rõ, đối với Đề án 1436, việc xác định nhu cầu sử dụng chưa sát với thực tế dẫn đến việc sử dụng đài cassette phục vụ dạy ngoại ngữ và phần mềm Trí Việt E-Leanning chưa phát huy hiệu quả, máy chiếu đa năng không đồng bộ với các thiết bị máy chiếu do các cơ sở giáo dục tự mua sắm, xác định giá để lập dự toán thiếu giá khởi điểm, lập dự toán mua sắm một số thiết bị giá cao bất thường, giám sát mua sắm thiếu chặt chẽ dẫn đến có sự đánh tráo, thay đổi chủng loại, số lượng hàng trăm thiết bị, có lợi cho các nhà thầu; công tác thẩm định giá tài sản thiếu sót, giá gói thầu cao bất thường.

Ngoài ra, quy trình đấu thầu vi phạm luật đấu thầu, giám sát lỏng lẻo, “tạo điều kiện” cho các nhà thầu lách luật, lập hồ sơ năng lực “khống” để trúng thầu... Những sai phạm nói trên khiến thất thoát ngân sách nhiều tỷ đồng.

Kết luận cũng phân định rõ trách nhiệm của các cá nhân, tập thể liên quan. Trong đó, trách nhiệm trực tiếp thuộc về Giám đốc, Phó Giám đốc phụ trách, Trưởng phòng tài chính Sở GD-ĐT giai đoạn 2017 – 2020, cụ thể người có trách nhiệm cao nhất ở đây là ông Trần Trung Dũng - nguyên Giám đốc Sở GD-ĐT hiện đã nghỉ hưu.

Trước những sai phạm nghiêm trọng trên, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, ông Võ Trọng Hải đã chỉ đạo xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân để xảy ra sai phạm, báo cáo về UBND tỉnh trước ngày 15/12/2022.

Đồng thời, giao Đoàn Thanh tra phối hợp với Thanh tra tỉnh tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh chuyển hồ sơ các gói thầu mua sắm thiết bị giáo dục có dấu hiệu làm sai lệch hồ sơ tài liệu, vi phạm quy định đấu thầu, vi phạm quy định về thẩm định giá sang Công an tỉnh xác minh, điều tra làm rõ, xử lý theo quy định pháp luật.

Minh Chí