Trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn thuộc chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV sáng nay (6/11), đại biểu Nguyễn Văn Hiển (đoàn Lâm Đồng) đã đặt câu hỏi chất vấn với Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí.

Đại biểu Hiển cho biết: Theo báo cáo của Chính phủ, năm nay chúng ta đã phát hiện 25.256 vụ vi phạm pháp luật về môi trường, với 3.093 tổ chức vi phạm, trong đó có nhiều vụ việc rất nghiêm trọng. Tuy nhiên, đến nay chúng ta vẫn chưa truy cứu trách nhiệm hình sự đối với bất kỳ pháp nhân vi phạm nào.

“Xin Viện trưởng cho biết nguyên nhân không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân vi phạm là gì? Do hành vi vi phạm chưa đến mức truy cứu hay do bất cập của Bộ luật Hình sự, hay do năng lực của cơ quan phòng chống tội phạm?”, đại biểu Nguyễn Văn Hiển đặt câu hỏi.

Trả lời câu hỏi chất vấn của đại biểu Nguyễn Văn Hiển, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí cho rằng, câu hỏi của đại biểu Hiển làm cho cơ quan làm luật, những người làm luật cũng như những cơ quan thực thi pháp luật và người thực thi pháp luật phải suy nghĩ.

Theo ông Lê Minh Trí, việc đến nay chúng ta vẫn chưa truy cứu trách nhiệm hình sự đối với bất kỳ pháp nhân vi phạm nào là do: Thứ nhất, không phải hành vi nào vi phạm về môi trường chúng ta cũng xử lý hình sự, trong luật quy định thế, nên nó lệ thuộc vào mức độ định lượng gây ra ô nhiễm môi trường như thế nào thì chúng ta mới xử lý hình sự. Có những hành vi chúng ta quy định phải xử lý hành chính rồi mà vẫn vi phạm tiếp thì mới xử lý hình sự.

Thứ hai, có những sai phạm do cá nhân hoặc cá nhân núp bóng pháp nhân.

Viện trưởng Lê Minh Trí nêu ví dụ: Ví dụ một giám đốc công ty chỉ đạo xả thải gây ô nhiễm, nhưng bây giờ khởi tố, điều tra, xử lý giám đốc đó, đối với công ty này chúng ta có xử lý tiếp nữa hay không. Nếu không xử lý thì nghe có vẻ không xử lý trách nhiệm pháp nhân, nhưng căn cứ cụ thể nào để chúng ta truy tố pháp nhân này.

“Hiện nay đây là vấn đề mới, chúng ta phải suy nghĩ về tính khả thi của các điều luật của mình. Cần phải có hướng dẫn của các cấp, từ nghị quyết hướng dẫn của Hội đồng Thẩm phán tối cao cho đến các thông tư liên tịch quy định rõ những tình tiết, chi tiết cụ thể để người và cơ quan thực thi pháp luật có thể dựa vào đó làm, không có sợ oan sai hoặc để lọt”, ông Lê Minh Trí nhấn mạnh.

Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cho rằng, hiện nay, cán bộ thực thi xử lý vấn đề này có lúng túng, cũng sợ bởi nếu bây giờ làm cố lên mà chưa được hướng dẫn cụ thể thì sẽ oan.

“Vấn đề đặt ra là chúng ta phải chỉ đạo các cơ quan chức năng có lộ trình nghiên cứu, đề xuất, xác định nguyên nhân chính của việc không khả thi này để có biện pháp khắc phục, trong đó có cả nguyên nhân của việc hướng dẫn pháp luật, cả nguyên nhân thực thi pháp luật”, ông Lê Minh Trí nói.

Quốc Trần