Sáng ngày 4/6, theo Chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, Quốc hội tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Lĩnh vực đầu tiên được lựa chọn để các đại biểu Quốc hội chất vấn là tài nguyên và môi trường.

Nhiều lĩnh vực của ngành tài nguyên và môi trường có tính chất phức tạp, nhạy cảm

Phát biểu trước phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cho biết, Bộ Tài nguyên và Môi trường là Bộ quản lý đa ngành, giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về 9 lĩnh vực: đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, địa chất, môi trường, khí tượng thủy văn, biến đổi khí hậu, đo đạc bản đồ, quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển, hải đảo, viễn thám. 

Các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của Bộ rất rộng, có vai trò quan trọng trong công tác phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước, có tầm ảnh hưởng toàn cầu. Nhiều lĩnh vực liên quan trực tiếp tới người dân, doanh nghiệp, có tính chất phức tạp, nhạy cảm nên luôn được cử tri, nhân dân và các đại biểu Quốc hội quan tâm.

"Ý thức được vai trò, trọng trách đó, trong thời gian qua, toàn ngành tài nguyên môi trường đã luôn nỗ lực, cố gắng vượt qua khó khăn, thách thức để hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Các nguồn tài nguyên đã được quản lý, tổng hợp, sử dụng hiệu quả, đa mục đích, khai thác sử dụng tài nguyên biển đã đóng góp hiệu quả cho phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, đối ngoại và phát triển liên vùng.

Chính sách pháp luật về quản lý tài nguyên nước được hoàn thiện, góp phần đảm bảo an ninh nguồn nước. Chất lượng dự báo, cảnh báo thời tiết, thiên tai ngày càng được nâng lên, dần tiệm cận trình độ của các nước phát triển…", Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nhấn mạnh.

Bên cạnh các kết quả đạt được, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cũng nhìn nhận vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế mà ngành tài nguyên và môi trường cần tập trung khắc phục để thực hiện tốt hơn nữa chức năng, nhiệm vụ được giao, đáp ứng tin tưởng, mong đợi của cử tri, nhân dân cả nước.

"Với tinh thần trách nhiệm cao nhất, nghiêm túc, thẳng thắn, cầu thị, việc trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội là cơ hội để Bộ có thể trao đổi những vấn đề liên quan đến cơ chế, chính sách, thực trạng hiện nay, đồng thời nhìn rõ hơn những tồn tại, hạn chế, trách nhiệm của Bộ, ngành, đề ra những giải pháp để tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước, sử dụng hiệu quả tài nguyên khoáng sản, tài nguyên biển, đảm bảo an ninh nguồn nước, thích ứng với biến đổi khí hậu", ông Đặng Quốc Khánh nhấn mạnh.

Phát hiện sớm, xử lý sớm việc khai thác khoáng sản trái phép

Tại phiên chất vấn, đại biểu Lý Văn Huấn - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên đã bày tỏ quan tâm đến giải pháp tăng cường công tác thanh tra để xử lý tình trạng khai thác tài nguyên trái phép.

Cụ thể, đặt vấn đề tại phiên chất vấn, đại biểu Lý Văn Huấn cho biết công tác thanh tra, kiểm tra là một trong những giải pháp nhằm giảm thiểu, hạn chế tình trạng khai thác tài nguyên trái phép cũng như gây ô nhiễm môi trường. Những điều này cũng được thể chế hóa tại Điều 227 Bộ Luật Hình sự quy định về tội vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên trái phép.

"Vậy qua công tác thanh tra, kiểm tra, Bộ trưởng có kiến nghị xử lý những vụ việc vi phạm như thế nào? Đặc biệt là đối với kiến nghị xử lý đối với các vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự. Và giải pháp của Bộ trưởng trong thời gian tới để tăng cường công tác thanh tra để xử lý những hành vi vi phạm này?", ông Huấn đặt câu hỏi.

Trả lời đại biểu Lý Văn Huấn, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, theo Luật Khoáng sản năm 2010 và Nghị định hướng dẫn của các bộ ngành, hoạt động khai thác khoáng sản được phân cấp quản lý mạnh ở địa phương, đặc biệt là vật liệu xây dựng. Bộ phân luồng kiểm tra cùng các bộ ngành và địa phương.

"Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ ngành liên quan đã tăng cường kiểm tra, giám sát cùng các địa phương. Qua 5 năm, Bộ đã có 12 cuộc thanh tra và 40 cuộc kiểm tra chấp hành về khoáng sản với tổng số 933 lượt giấy phép, phát hiện 258 tổ chức, cá nhân vi phạm, đã ban hành 258 quyết định xử lý vi phạm hành chính với tổng số tiền 30 tỷ đồng", Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh thông tin.

Cũng qua thanh tra, kiểm tra, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nhận thấy, các chủ dự án mỏ đã sai phạm về vi phạm công suất cho phép, khai thác ra ngoài ranh giới, hoặc khai thác nhưng không đảm bảo điều kiện, yêu cầu về bảo vệ môi trường. Theo Bộ trưởng, Bộ sẽ xử lý nghiêm các sai phạm này, nhất là sai phạm có tính liên tục, nối tiếp, sau đó sẽ chuyển sang cơ quan chức năng điều tra để xử lý nghiêm các vi phạm này.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cũng cho biết, thời gian tới, dự thảo Luật Địa chất, khoáng sản sẽ phân cấp mạnh hơn nữa cho các địa phương. "Với trách nhiệm của mình, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ tăng cường đội ngũ thanh tra, kiểm tra, phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành và địa phương, thanh tra, xử lý để phát hiện sớm, xử lý sớm việc khai thác khoáng sản, đảm bảo không thất thoát, khai thác trái phép nguồn tài nguyên này", ông Khánh nhấn mạnh.