Theo đó, sáng ngày 28/8, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình MTQG đã chủ trì họp Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết tình hình triển khai các chương trình MTQG giai đoạn 2021-2023 và giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.

Theo đó, đề xuất của Chính phủ đến Quốc hội để ban hành cơ chế tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho 3 chương trình MTQG được đưa ra trong bối cảnh tỉ lệ giải ngân mới đạt khoảng 28,7% kế hoạch vốn đầu tư phát triển giai đoạn 2021-2025, do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Qua 6 chuyến khảo sát thực tế và làm việc với các địa phương của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang tại 4 vùng trên cả nước trong thời gian vừa qua, cho thấy có nhiều dự án manh mún, quy trình thủ tục phức tạp trong khi năng lực, trình độ của cấp cơ sở nhiều nơi còn yếu, rất dễ dẫn đến rủi ro trong công tác cán bộ.

Các địa phương phản ánh việc giao vốn sự nghiệp đến từng tiểu dự án, chương trình khiến các địa phương không thể điều chuyển vốn từ các dự án chậm tiến độ hoặc không có khả năng giải ngân sang các dự án có tiến độ giải ngân nhanh hơn nhưng thiếu vốn. Đồng thời kiến nghị Trung ương thông báo dự kiến phân bổ vốn sự nghiệp theo giai đoạn 5 năm để địa phương chủ động trong huy động nguồn vốn đối ứng và lập kế hoạch triển khai.

Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng, đất lúa sang mục đích sử dụng khác đòi hỏi nhiều thời gian, công sức; mức hỗ trợ nhà ở (40 triệu đồng/hộ) và xây dựng công trình cấp nước sạch (3 tỷ đồng/công trình) của Trung ương còn thấp, nhất là đối với các địa phương miền núi, các địa phương còn eo hẹp về nguồn lực; một số chỉ tiêu (nước sạch, tỉ lệ hỏa táng…) vượt quá khả năng thực hiện của địa phương.

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải quyết liệt hơn trong việc tổ chức thực hiện vì thực tiễn cho thấy địa phương nào chủ động, quyết liệt hơn đều có tỉ lệ giải ngân cao hơn.

Các địa phương phải chú trọng nghiên cứu các văn bản mới ban hành, đặc biệt là Nghị định số 38/2023/NĐ-CP ngày 24/6/2023 của Chính phủ; Quyết định số 18/2023/QĐ-TTg ngày 01/7/2023 và số 04/2023/QĐ-TTg ngày 23/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ, 06 thông tư cùng với các văn bản hướng dẫn, trả lời kiến nghị của các bộ, cơ quan Trung ương, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng cũng mong muốn các địa phương tăng cường chia sẻ, trao đổi thông tin, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, trong đó có việc huy động nguồn vốn xã hội hóa, đóp góp của nhân dân, và lồng ghép các nguồn vốn để thực hiện đầu tư có trọng tâm, trọng điểm.

Trong kỳ họp tới, Quốc hội sẽ nghe báo cáo của Đoàn Giám sát về việc thực hiện 3 chương trình MTQG của Chính phủ. Đây là lần đầu tiên Quốc hội thực hiện giám sát các chương trình MTQG ngay trong quá trình triển khai thực hiện. Phó Thủ tướng giao Bộ KH&ĐT, cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo, khẩn trương chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan có liên quan tổng hợp các khó khăn, vướng mắc, kiến nghị, đề xuất của các địa phương tại Hội nghị hôm nay, các hội nghị vùng vừa tổ chức và qua tổng hợp của Đoàn Giám sát của Quốc hội, để hoàn tất báo cáo trình Quốc hội tại Kỳ họp tới.