Số liệu ca mắc COVID-19 vênh so với thực tế

Hiện nay, số ca mắc COVID-19 đang có dấu hiệu gia tăng. Riêng ngày 17/4, số ca mắc COVID-19 lên đến hơn 1.000 ca. Sự tăng lên số người nhiễm bệnh trong những ngày qua khiến dư luận rất lo ngại. Trước vấn đề này, trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo & Công luận, PGS. TS Trần Đắc Phu - Nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng đã có những nhận định xung quanh đợt dịch lần này.

Theo ông Trần Đắc Phu, số ca mắc COVID-19 đang có dấu hiệu tăng trở lại là vì sau một thời gian tiêm vaccine miễn dịch của người dân đã giảm. Bên cạnh đó, miễn dịch của người đã nhiễm cũng giảm nên có nguy cơ mắc lại.

Việc người dân tăng giao lưu đi lại cũng tạo điều kiện thuận lợi cho virus gây COVID-19 lây lan. Tâm lý chủ quan, lơ là không thực hiện tốt biện pháp phòng bệnh cũng là một nguyên nhân.

Tuy nhiên, ông Trần Đắc Phu cho rằng, số ca mắc COVID-19 tăng giảm là chuyện rất bình thường. Trên thế giới cũng thường xuyên xuất hiện các làn sóng ca mắc COVID-19.

Tổ chức Y tế Thế giới vẫn chưa công bố hết dịch do tình hình chưa ổn định. Số ca mắc như hiện nay vẫn chưa phải số liệu thực tế vì người nhiễm bệnh có triệu chứng nhưng không xét nghiệm hoặc xét nghiệm dương tính nhưng không báo với cơ sở y tế và tự điều trị tại nhà.

“Để bùng phát lớn, gây quá tải cho hệ thống y tế hay là số ca tử vong tăng như đợt dịch của TP. HCM và miền Nam trước đây tôi nghĩ là không xảy ra. Những ca mắc đợt này nhẹ” – ông Trần Đắc Phu nhận định.

Ông Trần Đắc Phu nhấn mạnh rằng, hiện chúng ta vẫn kiểm soát được dịch COVID-19 nhưng đừng vì thế mà chủ quan bởi những người dễ bị tổn thương như người già, trường hợp có bệnh nền sẽ triệu chứng nặng lên.

“Ngành y tế cũng phải đánh giá nguy cơ như thế nào, liệu có xuất hiện biến chủng mới nguy hiểm, gây diễn biến nặng, các triệu chứng nguy hiểm hay có thể vô hiệu hóa vaccine chúng ta đang sử dụng hay không, để có cảnh báo cho người dân, đưa ra các phản ứng phù hợp để không bị bất ngờ, chủ động trong công tác phòng, chống dịch” – ông Trần Đắc Phu nêu.

Theo chuyên gia này, hiện chúng ta cần phối hợp với các tổ chức quốc tế và nhìn vào tình hình Việt Nam để tổ chức tốt công tác phòng bệnh.

Trong phòng chống dịch COVID-19 vẫn phải thực hiện nguyên tắc nới lỏng nhưng không buông trôi, thả lỏng và vẫn kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, nguy cơ đến đâu đáp ứng đến đó.

Nếu đánh giá không đúng nguy cơ thì không kiểm soát được dịch bệnh, nhưng nếu đánh giá nguy cơ cao quá dẫn tới đáp ứng thái quá thì lại cấm đoán gây tổn hại đến kinh tế, an sinh xã hội của người dân hoặc đầu tư cho chống dịch quá tốn kém trong khi còn rất nhiều các dịch bệnh khác cũng đang phải phòng chống.

“Không nên quá lo lắng nhưng cũng đừng chủ quan lơ là. Điều quan trọng là vẫn cần bảo vệ nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trước COVID-19 như người già, trẻ em, người suy giảm miễn dịch, người chưa tiêm vaccine COVID-19” – ông Trần Đắc Phu chia sẻ.

Cần linh hoạt trong phòng chống dịch

Cũng theo ông Trần Đắc Phu, cần dựa trên nguyên tắc nguy cơ đến đâu đáp ứng đến đó, Việt Nam cần phải đánh giá đúng nguy cơ, sẽ đưa ra kịch bản đáp ứng phù hợp không ảnh hưởng kinh tế.

Trong lúc này, cơ quan chức năng cần đánh giá lại miễn dịch cộng đồng hiện tại như thể nào, có chủng mới vô hiệu hóa vaccine hay không, đồng thời đánh giá lại việc tiêm vaccine theo lịch.

COVID-19 sẽ không mất đi và việc tiêm vaccine là vẫn cần thiết nhưng quan trọng là xác định chúng ta nên tiêm cho đối tượng nào.

Nếu chúng ta đánh giá không đúng nguy cơ thì không kiểm soát được dịch bệnh, nhưng nếu đánh giá nguy cơ cao quá dẫn tới đáp ứng thái quá thì lại cấm đoán gây tổn hại đến kinh tế, an sinh xã hội của người dân hoặc đầu tư cho chống dịch quá tốn kém trong khi còn rất nhiều các dịch bệnh khác cũng đang phải phòng chống.

Trong bối cảnh người dân đi lại nhiều trong dịp lễ sắp tới, ông Trần Đắc Phu cho rằng, hiện đã có những biện pháp nới lỏng nhưng vẫn kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, đặc biệt bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương.

Do đó, Việt Nam cố gắng kiểm soát không để dịch bùng phát mạnh, đặc biệt không được để gây quá tải hệ thống y tế.

Thời gian nghỉ lễ tới đây nhu cầu đi lại gia tăng, vì vậy người dân cần thực hiện các biện pháp phòng bệnh như mang khẩu trang, khử khuẩn và giữ khoảng cách tại khu vực nguy cơ để tránh gia tăng số ca bệnh.

Những người có triệu chứng nghi ngờ và những người tiếp xúc với người có triệu chứng nghi ngờ phải đeo khẩu trang.

Mọi người cần đeo khẩu trang để phòng bệnh cho mình và cộng đồng nhất là đối tượng dễ bị tổn thương (người già, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch…).

Điều này không chỉ giúp phòng COVID-19 mà còn cả các bệnh viêm đường hô hấp khác như: cúm A, cúm B và các bệnh lây qua đường hô hấp khác. Ai có triệu chứng cũng nên xét nghiệm có phải đang mắc COVID-19 hay không và cuối cùng là cần tuân thủ theo lịch tiêm vaccine của Bộ Y tế.

COVID-19 chưa ổn định như cúm mùa

Dù đã có kinh nghiệm trong việc ứng phó với dịch bệnh này song chúng ta phải căn cứ tình hình dịch bệnh các nước khác trên thế giới, chẳng hạn như Ấn Độ cũng đang tăng nhanh số ca nhiễm, đặc biệt là sự xuất hiện biến thể XBB.1.16 lây lan nhanh hơn. Biến chủng này chủ yếu gây bệnh nhẹ, không gây ra triệu chứng nặng nhưng điều đó cho thấy trên thế giới, COVID-19 chưa ổn định như cúm mùa nên chưa công bố chấm dứt tình trạng đáng quan ngại. Chúng ta cần phối hợp với các tổ chức quốc tế và nhìn vào tình hình Việt Nam để tổ chức tốt công tác phòng bệnh.