Ngành mía đường Việt Nam đang hưởng lợi

Trong nhiều năm, ngành mía đường Việt Nam đã phải thua lỗ sâu, do cạnh tranh không lành mạnh từ mía nhập khẩu từ Thái Lan. Trong niên vụ 2020-2021, sản lượng sản xuất trong nước giảm xuống mức thấp kỷ lục là 612.000 tấn, giảm 15% so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ đáp ứng 30% nhu cầu trong nước và đạt 50% công suất sản xuất chỉ với 29 nhà máy còn hoạt động. 

Sau một thời gian dài điều tra, Bộ Công Thương đã ban hành thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp đối với đường nhập khẩu từ Thái Lan lên tới 47,6%. Tính tới thời điểm hiện tại, sau 3 tháng các điều kiện thuế mới có hiệu lực, kim ngạch đường nhập khẩu đã giảm 40% so với quý II/2021. Hành động này của Bộ Công Thương cũng giúp giá đường trong nước tăng 41% so với hồi đầu năm.

Theo nhận định của SSI Research, với cùng mức thuế suất 47,6% đối với đường tinh luyện và đường thô, các nhà máy nhỏ nhập khẩu đường thô và tinh luyện sẽ không có lợi nhuận. Do đó, việc mở rộng diện tích trồng mía là rất quan trọng đối với tăng trưởng của ngành mía đường trong những năm tới. 

Trong niên vụ 2021-2022, Hiệp hội mía đường Việt Nam (VSSA) dự kiến diện tích trồng mía sẽ tăng khoảng 10 - 20% so với cùng kỳ và việc mở rộng có thể tiếp tục diễn ra trong những năm tiếp theo do nông dân thu được lợi nhuận từ vụ mía. 

Trích dẫn số liệu từ Tổ chức Đường Quốc tế, SSI Research cho biết: trong niên vụ tới, sản lượng đường thế giới sẽ bị thâm hụt nặng, các quốc gia xuất khẩu mía đường như Brazil hay Thái Lan đều sụt giảm sản lượng. Điều này sẽ khiến giá đường thế giới có xu hướng tăng trong trung hạn.

Trong khi đó, giá đường trong nước của Việt Nam đã tiệm cận với giá đường khu vực, vượt giá đường Thái Lan 10% nhưng vẫn thấp hơn các nước khác khoảng 7% -19%. Vào cuối năm 2020, giá đường của Việt Nam thấp hơn giá đường khu vực khoảng 27% -39%. 

Trong khi tác động của thuế suất đã được phản ánh một phần vào giá đường trong nước, các cuộc điều tra về việc lẩn tránh thuế và thâm hụt toàn cầu sẽ tiếp tục thúc đẩy giá đường tăng nhanh cho đến năm 2022.

Cổ phiếu ngành mía đường “hot” trở lại, trừ LSS

Theo đánh giá của SSI Research, nhờ vào các thông tin tích cực từ thị trường mía đường trong nước, cổ phiếu ngành mía đường cũng đang “hot” trở lại. 

Trong đó, 4 doanh nghiệp lớn ngành mía đường Việt Nam cũng đang có tín hiệu nóng trở lại, bao gồm SBT (Công ty CP Thành Thành Công - Biên Hòa); QNS (Công ty Cổ phần Đường Quảng Ngãi); SLS (Công ty cổ phần Mía đường Sơn La) và LSS (Công ty Cổ phần Mía đường Lam Sơn).

Cụ thể, SSI Research dự báo, trong năm 2022, ước tính doanh thu thuần và LNST của SBT tăng lần lượt là 19.800 tỷ đồng, tăng 33% so với cùng kỳ và 825 tỷ đồng, tăng 32% so với cùng kỳ. 

Vì vậy, SSI Research cổ phiếu SBT ở mức khả quan và có triển vọng đến ngưỡng 24.300 đồng/CP, tăng 14% so với thời điểm hiện tại. 

Đối với QNS, SSI Research đánh giá đáng mua, với tiềm tăng giá là 22,3%, tổng mức sinh lời là 27,4%, nhờ vào sự tăng trưởng của đường và sữa đậu nành. QNS có thể tăng tới ngưỡng 60.800 đồng/CP.

Tương tự với SLS, SSI  Research cho rằng, doanh nghiệp này có lợi nhuận cao nhất trong ngành mía Việt Nam, với tỷ suất lợi nhuận cộng gộp lên tới 25% trong năm 2021. 

Đặc biệt, SLS hưởng lợi lớn từ việc sản lượng và giá đường tăng. Do đó, SSI  Research đánh giá cổ phiếu SLS này đáng mua,  mục tiêu cho SLS là 213.000 đồng/cổ phiếu, tiềm năng tăng giá là 34,4%, tổng mức sinh lời 36,3%.

Ngược lại với 3 doanh nghiệp trên, riêng với LSS, SSI Research không đưa ra khuyến nghị tại thời điểm hiện tại.

Theo giải thích của SSI Research, LSS kinh doanh đường, đa phần là đường nhập khẩu. Cụ thể, trong năm tài chính 2021 (kết thúc vào 30/6/2021), LSS đã bán 110.000 tấn đường, nhưng ước tính chỉ có 40.000 tấn đường được sản xuất trong nước.

Do đó, việc sản lượng đường nhập khẩu liên tục giảm trong thời gian qua có thể hạn chế tăng trưởng doanh thu trong năm tài chính 2022. SSI Research lo ngại, LSS có thể ghi nhận doanh thu thuần giảm trong năm tài chính 2022.