Sáng 11/11, trong chương trình công tác tại Thanh Hóa, Thủ tướng Phạm Minh Chính kiểm tra tình hình thực hiện một số dự án trọng điểm trong Khu kinh tế Nghi Sơn, trong đó có Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn.

Cần giải pháp ở cấp Chính phủ và cấp kỹ thuật với Lọc hóa dầu Nghi Sơn

Tại cuộc làm việc tại Nhà máy Lọc hoá dầu Nghi Sơn, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, chuyến thăm, làm việc tại Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn nhằm nắm tình hình, động viên, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia những năm tới đây. Mặt khác, Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn cũng là biểu tượng của hợp tác quốc tế giữa Việt Nam với các đối tác Nhật Bản và Kuwait.

Thủ tướng ghi nhận Công ty Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã nỗ lực, vận hành nhà máy, sản xuất, cung ứng khoảng 37 triệu tấn sản phẩm các loại cho thị trường trong nước và xuất khẩu, góp phần bảo đảm cung cầu xăng dầu, an ninh năng lượng quốc gia.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng chỉ ra một số điểm cần lưu ý liên quan tới dự án. Trong đó, tổng số vốn giải ngân cho dự án là 8,78 tỷ USD, trong đó vốn góp của các nhà đầu tư là 4,237 tỷ USD; còn vốn vay giải ngân từ ngân hàng là 4,543 tỷ USD, tức là chiếm tỉ lệ lớn với lãi suất cao.

Về quản trị, Công ty và Nhà máy hoạt động theo hợp đồng liên doanh và điều lệ liên doanh, bao gồm Hội đồng thành viên và Ban Tổng giám đốc chủ yếu là người Nhật Bản và Kuwait. Theo báo cáo về tình hình tài chính (đã kiểm toán), Công ty vẫn lỗ lũy kế lớn, lợi nhuận trước thuế của những năm vừa qua (nhất là 2023) có cải thiện nhưng chưa tạo được chuyển biến đáng kể.

Các nguyên nhân chính dẫn đến khó khăn gồm nguyên nhân khách quan như thị trường thay đổi bất lợi, xu hướng chuyển dịch năng lượng toàn cầu dẫn tới biên lợi nhuận lọc dầu giảm mạnh, doanh thu và lợi nhuận không đạt kỳ vọng ban đầu;

Các nguyên nhân về chủ quan là việc quản trị, điều hành Nhà máy với nhân sự chủ chốt nước ngoài có nhiều bất cập, nhà máy hoạt động chưa ổn định và tối ưu về chi phí. Do đó, yêu cầu đặt ra là phải có những điều chỉnh phù hợp tình hình với các giải pháp phải cả ở cấp Chính phủ và cấp kỹ thuật.

Gần đây, Thủ tướng đã các cuộc trao đổi với Thủ tướng Nhật Bản, Thủ tướng Kuwait và sẽ tiếp tục trao đổi với lãnh đạo các nước này về các giải pháp xử lý các vấn đề liên quan tới Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn trên nguyên tắc lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, các bên cùng phải có lợi.

Thủ tướng nêu rõ 3 nội dung tái cấu trúc với dự án này. Cụ thể, thứ nhất, Công ty và các bên góp vốn phối hợp chặt chẽ với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam khẩn trương thực hiện công tác tái cấu trúc công tác quản trị, nhân sự (có thêm người Việt Nam tham gia ban lãnh đạo Công ty, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong hoạt động để giải quyết kịp thời các vấn đề đặt ra, xây dựng quy trình vận hành hiệu quả và tăng cường kiểm tra, giám sát).

Thứ hai, các bên liên quan tiến hành tái cấu trúc về tài chính (như giảm lãi suất vốn vay, xóa lãi và sử dụng nguồn vốn hiệu quả).

Vấn đề thứ ba là tái cấu trúc về sản xuất, kinh doanh (sử dụng điện lưới quốc gia với chi phí thấp hơn thay vì phát điện chạy dầu với chi phí cao (theo tính toán sẽ tiết kiệm được khoảng 70 triệu USD); giảm giá nguyên liệu dầu thô và đa dạng hóa các nguồn dầu thô; vận hành tiết kiệm, hiệu quả và phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí).

Nghiên cứu nguồn hàng ra vào cảng biển Nghi Sơn

Tiếp đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đi khảo sát Cảng biển Nghi Sơn và Nhà máy luyện cán thép Nghi Sơn.

Sau khi nghe báo cáo về quy hoạch, ý tưởng phát triển Cảng Nghi Sơn, Thủ tướng Chính phủ đề nghị tỉnh Thanh Hóa phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu kỹ các Nghị quyết của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cũng như các quy hoạch, chiến lược phát triển khác để quy hoạch không gian phát triển Khu kinh tế Nghi Sơn và cảng Nghi Sơn trong tương lai.

Thủ tướng lưu ý nghiên cứu nguồn hàng ra vào cảng, trong đó nguồn hàng không chỉ của Thanh Hóa, Nghệ An mà nghiên cứu kết nối để khai thác nguồn hàng từ các tỉnh Tây Bắc như thời kỳ kháng chiến chống Pháp, ông cha ta đã chọn tuyến đường từ Thanh Hóa lên Tây Bắc vận chuyển đạn dược, nhu yếu phẩm phục vụ kháng chiến.

Riêng về ý tưởng xây dựng Tổ hợp quốc phòng, kinh tế đảo Hòn Mê, Thủ tướng Chính phủ hoan nghênh mô hình kinh tế kết hợp quốc phòng này, với cảng nước sâu, dịch vụ logictics, dịch vụ, du lịch… vì đảo Hòn Mê chỉ cách đất liền khoảng 10 km; yêu cầu tỉnh Thanh Hóa phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, xây dựng quy hoạch với tư duy đột phá, tầm nhìn chiến lược; xây dựng cơ chế chính sách huy động, thu hút đầu tư; tổ chức triển khai đầu tư phân kỳ, từng bước.

Nhà máy luyện cán thép Nghi Sơn do Công ty Cổ phần gang thép DST Nghi Sơn làm chủ đầu tư. Dự án được chia làm hai giai đoạn, giai đoạn 1 sẽ đầu tư nhà máy luyện cán thép cuộn cán nóng từ nguyên liệu là thép phế liệu sản xuất trong nước hoặc nhập khẩu công suất 980.000 tấn/năm.

Giai đoạn 2 của dự án sẽ đầu tư nhà máy kết cấu thép, sản xuất các sản phẩm kết cấu thép dùng trong xây dựng và sản xuất công nghiệp, công suất dự kiến 30.000 tấn sản phẩm/năm, nhà máy cán nguội và sản xuất ống thép định hình dùng trong xây dựng, công suất 300.000 tấn sản phẩm thép ống, hộp, tôn mạ/năm.

Diện tích đất dự kiến sử dụng cho dự án trên khoảng 51 ha, với vốn đầu tư của dự án là 5.500 tỷ đồng. Thời hạn hoạt động của dự án là 50 năm kể từ ngày được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất, quyết định cho thuê đất, quyết định chuyển mục đích sử dụng đất.