Chính phủ xin ý kiến Quốc hội về tên dự án Luật

Chiều nay (22/10), thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, sửa đổi, bổ sung toàn diện Luật Hợp tác xã (HTX) hiện hành, tạo hành lang pháp lý thuận lợi, thông thoáng cho phát triển của các tổ chức kinh tế hợp tác trong tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, hội nhập quốc tế, sự phát triển của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; hoàn thiện quy định về huy động, phát triển thành viên; loại bỏ các quy định gây trở ngại gia nhập thị trường; bảo đảm và phát huy đặc trưng, nguyên tắc cơ bản của mô hình kinh tế hợp tác.

Cùng với đó, tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức kinh tế hợp tác phát triển năng động, hiệu quả, bền vững, thực sự là thành phần quan trọng trong nền kinh tế với nhiều mô hình liên kết, hợp tác, thu hút nhiều thành phần, đối tượng tham gia vào các tổ chức kinh tế hợp tác; xây dựng hệ sinh thái các tổ chức kinh tế hợp tác mạnh; giúp nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống của các thành viên và góp phần thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, Dự thảo dự án Luật trình Quốc hội gồm 12 Chương, 111 Điều trong đó: bãi bỏ 03 Điều, sửa đổi 65 Điều, bổ sung 49 Điều so với Luật HTX năm 2012.

Có 5 nhóm chính sách trong Đề nghị xây dựng Luật HTX (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua với nội dung chính là: Hoàn thiện các quy định về bản chất HTX, phát triển thành viên HTX; Mở rộng phạm vi điều chỉnh và hoàn thiện các quy định về loại hình tổ chức kinh tế hợp tác, tổ chức đại diện; Mở rộng thị trường, nâng cao khả năng huy động vốn, tạo động lực cho HTX phát triển; Hoàn thiện và nâng cao hiệu quả công tác quản trị, điều hành HTX; Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực kinh tế tập thể.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Chính phủ xin ý kiến Quốc hội về tên dự án Luật như sau: Phương án 1: Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác.

Theo đó, phương án này được Chính phủ lựa chọn với các lý do sau: Phù hợp với tinh thần chỉ đạo của Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII, Nghị quyết 20-NQ/TW xác định: “kinh tế tập thể với nhiều hình thức kinh tế hợp tác đa dạng, phát triển từ thấp đến cao (tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX...)”. Phù hợp với đối tượng và phạm vi điều chỉnh của Luật. 

Phù hợp với tôn chỉ, mục đích, bản chất của mô hình kinh tế hợp tác, đề cao tinh thần “hợp tác” giữa các thành viên của Liên minh HTX Quốc tế; thống nhất với thuật ngữ quốc tế về các mô hình kinh tế hợp tác “cooperatives”.

Phù hợp với quy định về “sở hữu” của Bộ luật Dân sự năm 2015, theo đó Bộ luật Dân sự năm 2015 đã bãi bỏ hình thức ‘sở hữu tập thể’. 

Đây là cách tiếp cận phù hợp, phản ánh đúng bản chất, mối quan hệ của mô hình kinh tế này với nội hàm về mối quan hệ hợp tác, bình đẳng, chặt chẽ trong nền kinh tế thị trường hiện đại, phù hợp với xu thế phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. 

Việc đổi tên Luật tạo sự phân biệt rõ ràng giữa tên gọi chung của các hình thái tổ chức này là các tổ chức kinh tế hợp tác, với tên gọi riêng của từng loại hình tổ chức kinh tế hợp tác là tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX,…; giúp tránh nhầm lẫn giữa các trường hợp khi “HTX” được dùng với ý nghĩa chỉ là HTX và khi “HTX” được dùng với ý nghĩa bao gồm cả các tổ chức kinh tế hợp tác khác, như tổ hợp tác, liên hiệp HTX,....

Cùng với đó, được Chính phủ thống nhất và được đa số các bộ, ngành, cơ quan liên quan và địa phương nhất trí.

Phương án 2: Luật Hợp tác xã. Theo đó, một số cơ quan đề nghị giữ nguyên tên Luật HTX, lấy HTX là trung tâm để xây dựng khung pháp lý đối với các tổ chức kinh tế hợp tác khác, bảo đảm tính ổn định, thống nhất trong quy định của các văn bản quy phạm pháp luật có dẫn chiếu đến Luật HTX, không ảnh hưởng đến việc tra cứu, sử dụng và áp dụng luật. 

Rà soát các quy định khác tại dự thảo Luật, tránh tình trạng quy định chung chung

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế nhất trí với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Luật Hợp tác xã (sửa đổi).

Ông Vũ Hồng Thanh nêu rõ: Đối với các nội dung không thể quy định chi tiết tại dự thảo Luật, cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo các văn bản hướng dẫn kèm theo, đảm bảo hiệu lực thi hành của Luật theo quy định. Ủy ban Kinh tế nhận thấy về cơ bản các nội dung của 08 chính sách tại Nghị quyết số 20-NQ/TW đã được thể chế hóa tại dự thảo Luật.

Tuy nhiên, việc thể chế hóa một số chính sách còn chung chung, chưa cụ thể, vì vậy, đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát, cụ thể hóa các chính sách bảo đảm quy định thống nhất với các luật có liên quan, phù hợp với quy định tại dự án Luật Đất đai (sửa đổi) cũng đang được trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát các quy định khác tại dự thảo Luật, tránh tình trạng quy định chung chung gây khó khăn trong thực tế triển khai; rà soát, không quy định lại những nội dung đã được quy định tại các luật khác, tránh trùng lặp, xung đột pháp luật, đồng thời tiếp tục rà soát, chỉnh lý về từ ngữ, câu chữ và kỹ thuật văn bản để hoàn thiện dự án Luật...