Vi phạm trật tự xây dựng dù giảm nhưng vẫn còn phức tạp

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị chiều nay (3/11) trước Quốc hội, đại biểu Quốc hội Trình Lam Sinh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang cho biết, hiện nay có tình trạng vi phạm như xây dựng không phép, sai phép, xây nhà trên đất nông nghiệp, đất không được phép xây dựng; vài vụ việc được xử lý khá nhanh, tuy nhiên một số vụ lại xử lý khá chậm gây bức xúc trong dư luận.

Bên cạnh đó, việc nâng cấp đường cao hơn nền nhà dân diễn ra ở nhiều nơi, nhất là trong các đô thị, ảnh hưởng đến sinh hoạt, kinh doanh, gây tốn kém trong việc sửa chữa và làm mất mỹ quan đô thị khi xuất hiện những dãy nhà thấp hơn mặt đường, có khi là hơn cả mét. Đại biểu Trình Lam Sinh đề nghị Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết ý kiến của mình để hai vấn đề này và giải pháp khắc phục như thế nào?

Trả lời đại biểu Trịnh Lam Sinh, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết các vi phạm về trật tự xây dựng rất khó khắc phục hậu quả, các trường hợp buộc phá dỡ gây lãng phí nguồn lực. Vì vậy việc phát hiện và xử lý sớm luôn là ưu tiên hàng đầu của cơ quan quản lý.

Theo ông Nguyễn Thanh Nghị, các quy định liên quan đến nay đã tương đối đồng bộ và đầy đủ, ngày càng chặt chẽ với biện pháp xử lý ngày càng nghiêm khắc theo hướng tăng nặng xử phạt và buộc phá dỡ các phần vi phạm. Kết quả, tỷ lệ sai phép, không phép trên tổng số công trình được thanh tra, kiểm tra đã giảm dần qua từng năm. Cụ thể, 2020 số công trình không phép chiếm 23,8% trong tổng số công trình được thanh kiểm tra nhưng 2021 chỉ còn chiếm 13,4%; đến 6 tháng đầu năm nay còn 7,1%.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Xây dựng thừa nhận tình trạng vi phạm trật tự xây dựng đã giảm nhưng vẫn còn phức tạp. Việc phát hiện có thời điểm, có trường hợp chưa kịp thời, xử phạt chưa nghiêm khắc, triệt để.

Thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, Bộ cùng các cơ quan thẩm quyền sẽ tập trung hoàn thiện pháp luật về xử phạt vi phạm trong xây dựng.

Các địa phương cần bổ sung ngân sách để thực hiện quy hoạch cũng như thẩm định, cấp giấy phép xây dựng làm cơ sở để quản lý các công trình trên địa bàn.

Đồng thời, các địa phương phải tăng cường trách nhiệm trong quản lý, thanh tra, xử lý nghiêm cán bộ công chức phát hiện sai phạm nhưng không xử lý hay xử lý không kịp thời, triệt để. Kết hợp cùng với đó là tăng cường tuyên truyền phổ biến pháp luật để người dân và các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng chấp hành nghiêm túc.

Liệu có tình trạng tham nhũng, tiêu cực trong phát hiện, xử lý vi phạm trật tự xây dựng?

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thuỷ - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Kạn nêu vấn đề: Qua tiếp xúc cử tri, cử tri phản ánh là người dân sửa chữa nhà cửa tận trong ngõ sâu mà Thanh tra xây dựng vẫn nắm được. Trong khi nhiều công trình lớn, thậm chí cao ốc ngay mặt đường vi phạm trật tự xây dựng nhưng các cơ quan chức năng không phát hiện ra. Cử tri băn khoăn là liệu có tình trạng tham nhũng, tiêu cực trong vấn đề này hay không?

Từ tình trạng vừa qua, ngoài trách nhiệm của địa phương thì từ trách nhiệm quản lý của Bộ Xây dựng, đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết những giải pháp mà Bộ đã và sẽ triển khai hoặc tham mưu với cấp có thẩm quyền để đảm bảo mọi vi phạm trong quản lý trật tự xây dựng đều được phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm?

Về vấn đề này, Bộ trưởng Xây dựng khẳng định về xử lý vi phạm hành chính trong về trật tự xây dựng đã có quy định đầy đủ, có chế tài rất rõ ràng.

Liên quan đến trách nhiệm của Bộ Xây dựng, ông Nguyễn Thanh Nghị cho biết Bộ Xây dựng có trách nhiệm trong việc hướng dẫn, đôn đốc, triển khai thực hiện văn bản quy phạm pháp luật để quản lý, tăng cường quản lý hoạt động xây dựng. Bộ cũng có trách nhiệm rà soát, bổ sung kịp thời các văn bản quy phạm pháp luật; hướng dẫn các địa phương, các chủ thể thực hiện nghiêm các quy định này để đảm bảo không vi phạm trong hoạt động xây dựng.

“Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật theo hướng chặt chẽ hơn, khả thi hơn, quản lý tốt hơn để hạn chế và giảm dần vi phạm trong thời gian tới”, ông Nghị nói.

Cũng liên quan đến vấn đề nêu trên, đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam, cho rằng, một trong những giải pháp khắc phục hiệu quả tình trạng vi phạm trật tự quy hoạch xây dựng là xử lý nghiêm cán bộ, công chức có thẩm quyền để xảy ra vi phạm hoặc có những hành vi dung túng, bao che. 

Đại biểu Tạ Văn Hạ đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào? Bộ đã xây dựng và ban hành quy định nào về vấn đề này chưa? Hiệu quả thực hiện giải pháp này như thế nào?

Trả lời chất vấn của đại biểu Hạ Tạ Văn Hạ, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, vi phạm quy định của pháp luật quy hoạch, trật tự xây dựng, Bộ đã có báo cáo đầy đủ với các vị đại biểu Quốc hội.

Về xử lý hành vi vi phạm đã quy định cụ thể tại Nghị định 16 năm 2022 về quy định xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến lĩnh vực xây dựng. Tuy nhiên, việc xử lý cán bộ phải theo quy trình, thủ tục, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước liên quan đến công tác cán bộ.