Theo WSJ, hoạt động sản xuất trên toàn thế giới đang trên đà suy yếu. Trong khi sự phục hồi kinh tế rất đáng mong đợi của Trung Quốc đang tỏ ra chậm lại, châu Âu đối mặt với suy thoái nhẹ vào đầu năm.

Đầu tiên là lạm phát, mặc dù đã hạ nhiệt nhưng vẫn vượt xa mục tiêu 2% của các ngân hàng trung ương. Theo đó, lạm phát tiêu đề của Mỹ giảm là do giá năng lượng giảm: loại trừ thực phẩm và năng lượng, tuy nhiên so với một năm trước giá cao hơn 4,8%. Ở khu vực đồng euro, con số này là 5,5% và ở cả hai nền kinh tế, tiền lương vẫn đang tăng vượt xa mức tăng năng suất.

Trong khi đó, việc làm và tiền lương vẫn là bài toán nan giải cho thế giới. Cho đến nay, thị trường lao động của Mỹ đã tái cân bằng khá dễ dàng bằng cách giảm vị trí tuyển dụng thay vì giảm việc làm. Việc tuyển dụng vẫn mạnh mẽ và việc sa thải là rất hiếm. Với cơ hội việc làm ít phong phú hơn, tăng trưởng tiền lương đã giảm.

Tuy nhiên, không ai biết thị trường việc làm có thể đi theo quá trình này trong bao lâu. Đáng lưu ý, trong những tháng gần đây, tỷ lệ cơ hội việc làm giảm đã chững lại một cách đáng ngại.

Nhiều công ty bị ám ảnh bởi tình trạng thiếu lao động, dẫn đến số giờ làm việc trung bình giảm xuống, sản lượng cũng tụt theo.

Trong khi đó, sự khác biệt giữa các nền kinh tế lớn trên thế giới gây ảnh hưởng không nhỏ đến các chính sách bảo vệ kinh tế. Nước Anh đang ăn mừng vì lạm phát hàng năm giảm nhiều hơn dự kiến vào tháng 6, nhưng với mức tăng giá cơ bản và tiền lương khoảng 7%, nước này vẫn là một ngoại lệ đáng lo ngại.

Bên cạnh đó, Nhật Bản hầu như không bắt đầu thắt chặt chính sách tiền tệ; với lạm phát gia tăng, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản có thể điều chỉnh lại trần lãi suất trái phiếu dài hạn vào cuối tháng Bảy.

Trung Quốc có thể đang phải đối mặt với tình trạng suy giảm tăng trưởng mang tính cơ cấu, trong đó nền kinh tế bị đè nặng bởi các khoản nợ khó đòi, giống như Nhật Bản vào đầu những năm 1990, và trong đó lạm phát liên tục ở mức quá thấp.

Kristalina Georgieva - Giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) - cho biết: “Mặc dù triển vọng không rõ ràng trong thời gian tới, nhưng triển vọng trung hạn của nền kinh tế toàn cầu vẫn ảm đạm”.

Nhiều doanh nghiệp đa quốc gia đang chuyển dây chuyền hoạt động ra bên ngoài Trung Quốc, cụ thể là sang Ấn Độ, trong khi Mỹ và đồng minh đưa ra các ưu đãi mới để khôi phục lại một số hình thức sản xuất.

Nirav Patel - Giám đốc điều hành của Công ty tư vấn Asia Group - nhận định: “Đó là một quá trình chậm chạp vì không có cơ sở hạ tầng hoặc hệ sinh thái nào ở Đông Nam Á có thể đáp ứng như Trung Quốc”.

Đối với một nền kinh tế toàn cầu gắn liền với đồng USD, các dấu hiệu gần đây cho thấy lạm phát ở Mỹ đã hạ nhiệt đáng kể so với mức đỉnh của năm ngoái. Đây là điều đáng khích lệ, nhưng vẫn có những lo ngại cho Cục Dự trữ Liên bang (FED).

Cơ quan này đang trên đà tăng lãi suất một lần nữa tại cuộc họp sắp tới. Tuy nhiên, lãi suất duy trì cao trong bao lâu vẫn là câu hỏi được đặt ra khi các quan chức FED đang phải đối mặt với lạm phát cơ bản ngày càng nghiêm trọng hơn. Hậu quả từ sự sụp đổ của hàng loạt ngân hàng tại Mỹ cũng kéo theo việc thắt chặt các điều kiện tín dụng, có khả năng kìm hãm tăng trưởng kinh tế.

Hầu hết các chuyên gia vẫn dự báo nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ bước vào giai đoạn suy thoái trong 12 tháng tới.

Lãi suất tăng ở Mỹ đã đẩy giá trị của đồng USD lên đáng kể. Điều này đã làm ảnh hưởng đến nhiều quốc gia có thu nhập thấp sử dụng đồng bạc xanh để trả nợ cũng như nhập khẩu thực phẩm và năng lượng.

Trong khi đồng USD đã có phần suy yếu, IMF cảnh báo vẫn có rủi ro cho các nước nghèo hơn khi đồng USD có thể tăng giá hơn nữa. Hơn một nửa số quốc gia có thu nhập thấp và khoảng 1/4 quốc gia có thu nhập trung bình đang lâm vào cảnh khó khăn hoặc có nguy cơ cao về nợ nần.

Xung đột tại Ukraine cũng đè nặng lên các nước có thu nhập thấp, làm gián đoạn nguồn cung cấp thực phẩm và năng lượng, đồng thời đẩy lạm phát trên toàn thế giới lên cao.

Magdalena Rzeczkowska - Bộ trưởng Bộ Tài chính Ba Lan - cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Những cú sốc sẽ đến nhưng chúng tôi không biết cụ thể sẽ ra sao. Có rất nhiều điều không chắc chắn về tương lai”.

Điệp Nguyễn (Theo WSJ)