Gia đình bà Đỗ Huệ Tuyến (SN 1968) có hai người con trai. Năm 2014, con trai đầu lập gia đình, bà Tuyến quyết định tặng đôi vợ chồng trẻ một căn hộ 2 phòng ngủ, 64m2 tại quận Thủ Đức, với giá 1,6 tỷ đồng, tương đương 25 triệu đồng/m2.

Mới đây, anh con trai thứ hai quyết định lấy vợ, dự kiến sẽ tổ chức hôn lễ vào cuối năm 2021. Để tránh các con tỵ nạnh, bà Tuyến cũng dự định tặng anh con trai thứ một căn hộ tương đương về diện tích và giá tiền.

Tuy nhiên, trong suốt nửa năm qua, bà Tuyến không thể tìm kiếm được căn hộ 64m2, có giá 1,6 tỷ đồng như trước. Ngay cả những căn hộ có diện tích nhỏ hơn, trong tầm giá dưới 2 tỷ đồng cũng không có.

“Cả những khu vực ven đô, ngoại thành như khu vực quận 9, hoặc một số dự án chung cư quận Thủ Đức giáp với Bình Dương cũng không có dự án nào mở bán căn hộ giá dưới 2 tỷ đồng cả. Vì vậy, tôi quyết định hỗ trợ tiền mặt, thay vì quà cưới như con đầu”, bà Tuyến chia sẻ.

Theo báo cáo thị trường bất động sản TP.HCM quý I/2021, DKRA Việt Nam cho biết: Toàn thị trường TP.HCM hiện nay không có dự án căn hộ hạng C mở bán. Chủ yếu là phân khúc căn hộ hạng A.

Trong khi đó, theo báo cáo quý I/2021 của Bộ Xây dựng cũng như các đơn vị nghiên cứu thị trường bất động sản cho thấy, giá nhà chung cư vẫn đang ngày một cao, năm trước tăng hơn năm sau 3-5%. Thậm chí, nhà phân khúc bình dân dưới 25 triệu đồng/m2 ở cả hai thị trường lớn là Hà Nội và TP.HCM hầu như không còn.

Cũng theo Bộ Xây dựng, do khan hiếm nguồn cung, nên các phân khúc căn hộ tại TP.HCM đang có xu hướng đẩy giá lên cao. Ví dụ, căn hộ hạng C vào năm 2015 có mức giá trung bình khoảng 18 - 20 triệu đồng/m2, đến năm 2021 tăng lên xấp xỉ 25 triệu đồng/m2. Trong khi đó, các căn hộ hạng B cũng đã tăng vượt qua ngưỡng 35 - 40 triệu đồng/m2.

Không chỉ phân khúc căn hộ, ngay cả dòng sản phẩm nhà ở trong khu dân cư tại TP.HCM cũng đang tăng giá chóng mặt. Trong đó, khu vực trung tâm thành phố, giá bán duy trì ở mức trên 70 triệu đồng/m2, cho tới 800 triệu - 900 triệu đồng/m2.

Trong khi đó, ở các khu vực ven đô, ngoại thành, dù có giá nhà đất “mềm hơn”, mức giá tối thiểu ghi nhận trong khoảng 40 triệu - 50 triệu đồng/m2, nhưng hiện nay, tốc độ tăng giá đất lên tới 15% - 20%/năm. 

Do đó, trong vòng vài năm tới, với tốc độ tăng duy trì như hiện nay, giá đất ven đô có thể tiệm cận giá đất trong trung tâm thành phố.

Theo GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, hiện nay tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM, người dân có thu nhập trung bình thấp hiện không có nhiều cơ hội lựa chọn chỗ ở.

“Theo quan sát, cả năm nay hầu như không có dự án chung cư nào giá khoảng 1 tỷ đồng/căn ra mắt thị trường. Thực trạng khan hiếm nhà giá rẻ tại Hà Nội và TP.HCM bắt đầu diễn ra trong vài năm trở lại đây và còn tiếp tục tiếp diễn trong thời gian tới”, GS Đặng Hùng Võ nói. 

Theo GS Đặng Hùng Võ, với sự khan hiếm nguồn cung như hiện nay, trong 3 năm tới, giá đất sẽ vẫn bị đẩy lên cao, kéo giá nhà tăng theo. Vì vậy việc làm căn hộ giá rẻ sẽ càng khó khăn hơn, nếu không có các hỗ trợ về cơ chế, tài chính.

Trong khi đó, TS Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Bộ phận Đầu tư Savills Việt Nam đánh giá, trừ khi nhà nước giao đất, doanh nghiệp mới có thể triển khai dự án giá tầm 20 triệu đồng/m2, nếu không sẽ rất khó. 

Bởi nếu chủ đầu tư phải mua đất, đóng tiền sử dụng đất, cộng thêm nhiều chi phí khác thì không có cách nào xây được nhà giá thấp, thậm chí căn hộ thương mại bình dân cũng không hề dễ.

Ông Khương cũng cho biết, hiện nay, pháp lý cho dự án là vấn đề lớn với bất cứ chủ đầu tư nào. Do thời gian phê duyệt dự án kéo dài, giá thành sản phẩm bị đẩy lên cao. 

Một dự án ban đầu có giá khoảng 25-30 triệu đồng/m2 nhưng việc triển khai gặp khó khăn, thủ tục pháp lý kéo dài chắc chắn làm phát sinh thêm chi phí tài chính, chi phí đầu tư khiến giá bị đẩy lên 30-35 triệu đồng/m2. Đây cũng được coi là một cản trở để hạ giá căn hộ.

Từ đó, giới chuyên gia nhận định, nhằm “kim cương” giá nhà, nhất thiết phải tăng nguồn cung nhà ở tại các đô thị lớn. Để làm được điều đó, Nhà nước cần xem xét cho thực hiện thí điểm chính sách ưu đãi thuế, ví dụ đối với dự án nhà ở thương mại giá thấp được giảm 50% thuế suất thuế GTGT và thuế thu nhập doanh nghiệp. 

Đồng thời, Chính phủ cần có giải pháp giảm bớt các thủ tục đầu tư dự án, hỗ trợ thuế cho doanh nghiệp, trong bối cảnh dịch bệnh khó khăn;....