Chiều 13/4, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Tổ trưởng Tổ công tác số 2 của Thủ tướng Chính phủ đã kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, khi làm việc trực tiếp và trực tuyến với 13 tỉnh, thành phố, tại điểm cầu Phú Yên.

Tham dự cuộc làm việc có lãnh đạo, đại diện các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Đà Nẵng, Khánh Hoà, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên; các Bộ: KH&ĐT, Tài chính, NN&PTNT, Xây dựng, TN&MT…

Còn tình trạng dự án được dự kiến bố trí vốn nhưng chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư

Theo đó, tổng kế hoạch vốn ngân sách Nhà nước năm 2023 giao cho 13 địa phương là 129.478 tỷ đồng (vốn Trung ương là 38.844 tỷ đồng, vốn địa phương là 96.634 tỷ đồng). Đến nay các địa phương đã giải ngân 13.803 tỷ đồng, đạt 10,66%. Dự kiến cả năm 2023 các địa phương sẽ giải ngân 124.975 tỷ đồng, đạt 96,5% kế hoạch.

Các địa phương cho biết, do đặc thù chi ngân sách Nhà nước giao kế hoạch vào thời điểm đầu năm, trong khi dự án phải có khối lượng mới có thể giải ngân, nên tiến độ giải ngân sẽ tăng nhanh vào những tháng cuối năm. Trong khi đó, một số dự án có trình tự thủ tục nhiều bước, kéo dài liên quan đến chuyển đổi đất rừng, đàm phán hiệp định, thương thảo hợp đồng, đấu thầu, giải ngân vốn vay nước ngoài.

Bên cạnh đó, công tác chuẩn bị dự án ở một số địa phương còn chậm, chất lượng chưa cao, còn tình trạng dự án được dự kiến bố trí vốn nhưng chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư. Năng lực, trình độ của một số cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu quản lý dự án, hiểu biết pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng còn hạn chế…

Các địa phương chưa chủ động trong công tác giải phóng mặt bằng, nhất là dành quỹ đất tái định cư, thoả thuận với người dân chưa đạt được sự đồng tình cao. Công tác đấu thầu, đấu giá quyền sử dụng đất gặp nhiều khó khăn, dẫn đến chậm triển khai các dự án đầu tư công sử dụng nguồn vốn thu từ tiền sử dụng đất.

Lãnh đạo các tỉnh Phú Yên, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Nghệ An, Thanh Hoá… cho biết, nhiều dự án đầu tư công gặp khó khăn về nguyên, vật liệu thi công. Đơn cử như nhiều mỏ đất phục vụ đắp, san nền thuộc trường hợp chủ đầu tư tự thoả thuận với người dân gặp nhiều khó khăn.

Nhiều địa phương nêu thực tế, các dự án thuộc chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, các chương trình mục tiêu quốc gia giao vốn muộn, thiếu văn bản hướng dẫn và tổ chức thực hiện còn lúng túng.

"Không để nước đến chân mới nhảy"

Về vướng mắc trong thực hiện các dự án sử dụng nguồn vốn đầu tư công trung hạn, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, 3 chương trình mục tiêu quốc gia, tại cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng nguyên nhân chủ yếu là khâu chuẩn bị dự án, giải phóng mặt bằng, tái định cư…

"Tái định cư phải đi trước giải phóng mặt bằng thì mới bảo đảm tiến độ dự án. Các địa phương phải có trách nhiệm trong chuẩn bị các khu tái định cứ gắn với quy hoạch phát triển đô thị có hạ tầng đồng bộ. Các đồng chí phải chủ động, sát sao, nhất là trong công tác quy hoạch, không để nước đến chân mới nhảy", Phó Thủ tướng nêu rõ.

Đối với việc chậm phân bổ vốn đầu tư công trung hạn, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ KH&ĐT xác định rõ nguyên nhân do địa phương, do bộ ngành, do Chính phủ để giải quyết ngay.

Về 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Phó Thủ tướng giao Ủy ban Dân tộc, Bộ KH&ĐT, Bộ NN&PTNT thêm thẩm quyền, trách nhiệm khẩn trương ban hành ngay thông tư, văn bản hướng dẫn còn thiếu liên quan đến chính sách hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa về nhà ở, sinh kế…

Trao đổi thêm về những khó khăn, vướng mắc của các dự án bất động sản ở nhiều địa phương, Phó Thủ tướng cho rằng vấn đề chủ yếu nằm ở khâu tổ chức thực hiện.

Lãnh đạo các tỉnh, thành phố phải khẩn trương điều chỉnh đồng bộ quy hoạch, từ quy hoạch chung, quy hoạch tỉnh đến quy hoạch chi tiết, quy hoạch phân khu…; khẩn trương thực hiện xác định giá đất tại các dự án bất động sản được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, để nhà đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính và các quyền liên quan đến sử dụng đất; đề xuất những vấn đề cần rà soát, sửa đổi trong thông tư, nghị định về quản lý đất đai, xây dựng, đô thị nhằm tháo gỡ, đưa nguồn lực đất đai vào phát triển kinh tế, xã hội.

Các địa phương cần đưa vào quy hoạch đô thị các dự án xây dựng nhà ở dành cho đối tượng cần hỗ trợ xã hội, lập danh mục nhà đầu tư, dự án nhà ở xã hội để ngân hàng cấp nguồn tín dụng ưu đãi theo Nghị quyết 33/NQ-CP về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững, Đề án xây 1 triệu căn nhà ở xã hội, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng dành cho đối với chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ.