Joe Biden, một nhà phê bình Trung Quốc

Một chiến thắng có thể cho ứng cử viên đảng Dân chủ vào 3/11 có thể đặt ra những thách thức khác nhau đối với Bắc Kinh, nhưng cả Joe Biden và Donald Trump đều được coi là những nhà phê bình Trung Quốc.

Cựu Phó Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden dự kiến ​​sẽ có lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc trong chiến dịch tranh cử, sau khi được chính thức xác nhận là ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ vào thứ Bảy.

Các nhà quan sát Trung Quốc cho rằng, theo quan điểm của Bắc Kinh, kết quả của cuộc bầu cử tháng 11 không thể tạo ra nhiều khác biệt và Washington sẽ tiếp tục gây áp lực lên Bắc Kinh, dù bất cứ ai giành chiến thắng.

“Ông Biden chưa bao giờ là một người thân thiện với Trung Quốc và Trung Quốc biết điều đó. Nhưng ít ra Biden có thể đàm phán cởi mở”, Yu Wanli, phó giám đốc của Học viện Lian An ở Bắc Kinh nhận xét.

Nhưng điều đó không có nghĩa là Trung Quốc sẽ đối mặt với ít căng thẳng hơn trên trường quốc tế, vì Biden được biết đến như một người theo chủ nghĩa quốc tế và có khả năng ông sẽ cải thiện quan hệ với các đồng minh truyền thống của Mỹ, nhiều người mà Donald Trump đã xa lánh.

“Joe Biden sẽ hợp nhất các đồng minh của Hoa Kỳ để đối phó với Trung Quốc, vì vậy cuộc đấu tranh đa phương sẽ tăng cường”, ông Yu nói.

Wang Yiwei, một chuyên gia quan hệ quốc tế của Đại học Renmin cho rằng, "Đối với Trung Quốc, Biden sẽ là một con diều hâu chống Trung Quốc một khi ông ta giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Chỉ khác với Trump về cách thể hiện".

Sau đó, Biden sẽ nhấn mạnh chủ nghĩa đa phương và chủ nghĩa quốc tế, và tập trung nhiều hơn vào quyền lao động, cân bằng thương mại và bảo vệ quyền riêng tư, điều này sẽ gây áp lực lớn hơn đối với Trung Quốc, Wang Yiwei nhận xét.

Rõ ràng là cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ trở thành một cuộc cạnh tranh kéo dài hàng thế kỷ, Wang tiếp tục, nhưng Bắc Kinh sẽ không thách thức Mỹ, thay vào đó nên tập trung vào các lĩnh vực như các biện pháp hợp tác mới và thay đổi khuôn khổ chính trị.

Trung Quốc hiện đang bị trói chân trong một cuộc cạnh tranh gay gắt với Mỹ về thương mại, công nghệ và kinh tế với các điểm nóng, từ Huawei đến Hong Kong hay vấn đề đại dịch Covid-19.

Joe Biden đã nhiều lần hứa sẽ thực hiện một cách tiếp cận cứng rắn đối với Bắc Kinh và mô tả Chủ tịch Tập Cận Bình là “người cứng đầu” trong một cuộc tranh luận chính.

Một chiến dịch quảng bá gần đây của Biden cũng đã tấn công Trump vì thất bại trong việc yêu cầu Trung Quốc chịu trách nhiệm giải quyết đại dịch.

Quan điểm xây dựng mối quan hệ đồng minh

Susan Shirk, cựu phó trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao trong chính quyền Clinton, cho biết ông Biden sẽ cố gắng sửa chữa quan hệ với bạn bè và đồng minh của Mỹ, nhưng thật khó để nói điều này sẽ xảy ra nhanh như thế nào.

“Đối với Biden, các bạn sẽ thấy sự thiết lập lại mối quan hệ với bạn bè và đồng minh của chúng tôi, và câu hỏi là: họ sẽ tha thứ cho chúng tôi trong những năm nhiệm kỳ của Trump và quay trở lại quan hệ hợp tác nhiều hơn?”, Susan Shirk nói trong cuộc hội thảo trực tuyến tại Đại học Hong Kong hôm thứ Sáu.

Nhưng Susan Shirk nói rất khó để thấy mối quan hệ với Bắc Kinh có thể được cải thiện như thế nào.

“Với Trung Quốc, tôi không biết. Tôi nghĩ rằng chúng ta đã thực sự làm tổn thương một số thiện chí của những người hướng tới Mỹ và làm suy yếu tiếng nói của những người tự do ở Trung Quốc bằng hành động của chính quyền Trump, không chỉ trong chính sách đối ngoại mà đặc biệt là từ trong nước”, Susan Shirk nói.

Theo một cuộc khảo sát do Trung tâm nghiên cứu Pew thực hiện hồi tháng Ba, quan điểm của cộng đồng người Mỹ về Trung Quốc đã đạt mức thấp nhất kể từ năm 2005.

Gần 2/3 bây giờ nói rằng họ có quan điểm không thích về Trung Quốc, tăng gần 20% kể từ khi chính quyền Trump bắt đầu.

Tuần trước, Nhà Trắng đã công bố chiến lược mới nhất của mình về Trung Quốc, mô tả nó là một trong những cuộc cạnh tranh quyền lực lớn, một điều mà Trung Quốc chưa bao giờ thảo luận chính thức.

Nhưng hiện tại, các nhà phân tích Trung Quốc cho biết còn quá sớm để dự đoán kết quả.

“Những cuộc thăm dò gần đây chỉ ra rằng Biden đang nhỉnh hơn Trump, nhưng hệ thống bầu cử ở Hoa Kỳ không cho thấy sự thuận lợi với đảng Dân chủ. Sự thay đổi tỷ lệ cử tri ở các bang diễn ra rất nhanh”, Liu Weidong, chuyên gia về các vấn đề của Hoa Kỳ Khoa học xã hội nhận định.

“Vấn đề không phải là ai sẽ trở thành tổng thống Mỹ tiếp theo, một điều chắc chắn là Mỹ sẽ áp dụng lập trường táo bạo hơn đối với Trung Quốc so với trước đây”, ông nói.

Liang Yunxiang, một chuyên gia Quan hệ quốc tế từ Đại học Bắc Kinh, cho biết: “Nối một cách thẳng thắn, tôi không thể dự đoán ai sẽ thắng. Cuộc bầu cử tổng thống sẽ phụ thuộc vào từng chiến dịch của ứng cử viên, cũng như đại dịch Covid-19 và tình hình kinh tế ở Mỹ. Trump sẽ bị ảnh hưởng nếu đại dịch và nền kinh tế trở nên xấu đi, gây thiệt hại”.

Liang Yunxiang nhận định rằng, điều tốt nhận để Bắc Kinh có thể làm là quản lý các mối quan hệ để tránh sự tách rời hoàn toàn. “Bất kể là người chiến thắng cuối cùng, Trung Quốc và Mỹ sẽ khó quay trở lại hợp tác song phương trong quá khứ”, ông nói.