Bộ Quốc phòng Serbia cho biết trước dựa trên những sự kiện mới nhất đang diễn ra trong khu vực, họ tin rằng Kosovo đang chuẩn bị tấn công người Serbia và dùng vũ lực dỡ bỏ các chướng ngại vật. Tổng thống Aleksandar Vucic đã ra lệnh cho quân đội và cảnh sát Serbia đặt trong tình trạng báo động cao nhất.

Chính phủ Kosovo kêu gọi lực lượng gìn giữ hòa bình NATO dỡ bỏ các chướng ngại vật, nhưng Kosovo cho biết lực lượng của họ sẽ làm việc đó nếu NATO không làm.

Nhà lãnh đạo Kosovo Albin Kurti nêu rõ: “Chúng tôi rất tiếc vì KFOR đang trì hoãn quyết định dỡ bỏ các chướng ngại vật. Tôi không hiểu tại sao, nhưng điều này không thể kéo dài lâu. Nếu KFOR không thể dỡ bỏ các chướng ngại vật hoặc không muốn vì những lý do mà tôi không rõ, thì chúng tôi sẽ phải làm điều đó”.

Kosovo và Serbia có ý định gia nhập Liên minh châu Âu và đã đồng ý giải quyết các vấn đề tồn đọng của họ và xây dựng mối quan hệ láng giềng tốt đẹp - một yếu tố cần thiết để đáp ứng việc gia nhập EU.

Tại sao có sự căng thẳng?

Kosovo giành được độc lập từ Serbia vào năm 2008, gần một thập kỷ sau cuộc nổi dậy của du kích chống lại sự cai trị hà khắc của Belgrade.

Tuy nhiên, Serbia vẫn coi Kosovo là một phần không thể thiếu trong lãnh thổ của mình và bác bỏ những ý kiến cho rằng nước này đang gây căng thẳng và xung đột trong biên giới của nước láng giềng. Belgrade cáo buộc Pristina chà đạp lên quyền của người Serb thiểu số.

Người dân tộc Serb, những người không công nhận chính quyền Pristina hoặc các thể chế nhà nước Kosovo, chiếm 5% trong tổng số 1,8 triệu người Kosovo, với người dân tộc Albania chiếm khoảng 90%. Người Serb đã thể hiện sự thù địch của họ bằng cách từ chối trả tiền cho nhà điều hành điện của Kosovo cho số điện mà họ sử dụng và thường xuyên tấn công cảnh sát.

Tình hình càng trở nên trầm trọng hơn sau vụ bắt giữ một cựu cảnh sát Serbia vì cáo buộc tấn công các sĩ quan cảnh sát khác đang thi hành nhiệm vụ trong một cuộc biểu tình trước đó. 

Bế tắc diễn ra sau nhiều tháng rắc rối về vấn đề biển số xe hơi. Kosovo trong nhiều năm đã muốn khoảng 50.000 người Serbia ở nước này đổi biển số ô tô Serbia cũ của họ sang biển số do Kosovo cấp, như một phần mong muốn của Chính phủ nhằm khẳng định quyền lực đối với lãnh thổ của mình.

Vào ngày 31 tháng 7, chính quyền Pristina đã công bố thời hạn hai tháng để chuyển biển số, gây ra các cuộc phản đối, nhưng sau đó họ đã đồng ý lùi ngày thực hiện sang năm sau.

Các thị trưởng sắc tộc Serb ở các đô thị phía Bắc Kosovo, cùng với các thẩm phán địa phương và khoảng 600 sĩ quan cảnh sát, đã từ chức vào tháng 11 để phản đối việc chuyển đổi.

Người Serb muốn gì và vai trò của NATO, EU?

Người Serb ở Kosovo muốn thành lập một hiệp hội có đa số người Serb sẽ hoạt động với quyền tự chủ cao hơn. Serbia và Kosovo đã đạt được rất ít tiến bộ về vấn đề này và các vấn đề khác, kể từ khi cam kết tham gia cuộc đối thoại do EU tài trợ vào năm 2013.

NATO có khoảng 3.700 quân đóng tại Kosovo để duy trì hòa bình. Liên minh quân sự này cho biết họ sẽ can thiệp theo nhiệm vụ của mình nếu sự ổn định trong khu vực bị đe dọa. Phái bộ Pháp quyền của Liên minh châu Âu tại Kosovo (EULEX), đến năm 2008, vẫn có khoảng 200 sĩ quan cảnh sát đặc biệt ở đó.

Mai Anh (theo Reuters)