Vậy tại sao dầu của Nga lại ảnh hưởng đến Mỹ?

Phần lớn dầu của Nga được xuất khẩu sang châu Âu và châu Á. Tuy nhiên, mấu chốt ở đây là nguồn cung dầu toàn cầu hơn là Mỹ. Thị trường hàng hóa có tính liên kết chặt chẽ với nhau và dầu được định giá trên phạm vi toàn cầu. Kết quả là, những gì xảy ra ở một phần của thế giới có thể có tác động đến phần khác.

Vấn đề là Nga là một trong những nhà cung cấp dầu lớn nhất thế giới. Chẳng hạn, trong tháng 12, Nga đã xuất khẩu gần 8 triệu thùng dầu và các sản phẩm dầu mỏ khác sang thị trường toàn cầu, bao gồm 5 triệu thùng dầu thô, được sử dụng để sản xuất xăng và các sản phẩm khác.

Nguồn cung của Nga đến Mỹ chỉ khoảng 90.000 thùng dầu thô mỗi ngày trong tháng 12, theo số liệu gần đây nhất của chính phủ Mỹ.

Ngược lại, vào năm 2021, châu Âu chiếm 60% lượng dầu xuất khẩu của Nga và Trung Quốc chiếm 20%.

Nhưng hãy nhớ rằng dầu được mua và vận chuyển khắp nơi trên thế giới thông qua thị trường hàng hóa toàn cầu. Theo nghĩa đó, không thực sự quan trọng ai bị ảnh hưởng bởi việc mất dầu của Nga, bởi vì nguồn cung thấp hơn ảnh hưởng đến giá toàn cầu bất kể ai bị ảnh hưởng. Điều đó có nghĩa là, khi khan hiếm một mặt hàng có nhu cầu cao, giá sẽ tăng.

Ví dụ, nếu châu Âu mua ít dầu hơn của Nga, họ sẽ phải thay thế bằng dầu từ một nơi khác - có lẽ từ Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ hùng mạnh do Ả Rập Xê-út đứng đầu. Sự gia tăng nhu cầu đối với dầu của OPEC sẽ khiến giá dầu thô của nước này cao hơn. Và đoán xem ai khác mua hàng trăm triệu thùng dầu của OPEC? Câu trả lời chắc chắn sẽ là Mỹ.

Tại sao nguồn cung dầu khí của Nga lại ít hơn?

Ban đầu, phương Tây, bao gồm cả Hoa Kỳ, miễn trừ các lệnh trừng phạt đối với dầu và khí đốt tự nhiên của Nga.

Hôm thứ Ba, chính quyền Biden đã đảo ngược hướng đi, cấm nhập khẩu dầu của Nga và các nhiên liệu khác vào Hoa Kỳ, trong khi Vương quốc Anh tuyên bố sẽ loại bỏ dần việc nhập khẩu dầu của Nga vào cuối năm nay. (EU có quan điểm cứng rắn hơn về vấn đề này vì họ phụ thuộc nhiều hơn vào dầu của Nga.)

Kể từ khi bắt đầu khủng hoảng, đã có lệnh cấm trên thực tế đối với dầu của Nga, với phần lớn nguồn cung của nước này đều không bán được.

Điều này là do các nhà kinh doanh dầu cực kỳ do dự trong việc giao dịch với hàng hóa này. Có rất nhiều điều không chắc chắn về việc mua dầu của Nga, cho dù đó là việc có thể chốt các giao dịch, do các lệnh trừng phạt đối với hệ thống ngân hàng của Nga hay việc tìm kiếm các tàu chở dầu sẵn sàng đến các cảng của Nga khi đối mặt với nguy cơ vận chuyển trong khu vực chiến sự.

Kết quả là, loại dầu chính mà Nga xuất khẩu vào châu Âu đang được bán với giá giảm mạnh vì không ai muốn. Theo JPMorgan, hơn 4 triệu thùng dầu mỗi ngày của Nga đã bị loại bỏ.

Do đó, các nhà đầu tư đang định giá dầu như thể nguồn cung của Nga hoàn toàn không có. Và, một lần nữa, cung ít hơn đồng nghĩa với giá cao hơn.

Tại sao các nước khác không thể bơm dầu nhiều hơn?

Covid-19 là nguyên nhân chính. Trong thời gian giãn cách, khi đơn đặt hàng toàn cầu “ở nhà” có nghĩa là không ai cần phải đổ đầy dầu và lái xe đi làm. Với nhu cầu giảm kéo theo đó là giá dầu cũng giảm.

Kết quả là Tổ chức Các nước sản xuất dầu mỏ (OPEC+) cắt giảm sản lượng đáng kể để hỗ trợ giá. Và họ đã giữ mục tiêu sản xuất ở mức thấp kể từ đó, dần dần tăng sản lượng ngay cả khi nhu cầu về dầu và xăng tăng trở lại sớm hơn dự kiến.

Thành viên OPEC+ Ả Rập Xê Út đã nói rõ trong nhiều tháng, ngay cả trước cuộc chiến, rằng nhóm này không có kế hoạch mở các vòi dầu sớm.

Trong một diễn biến khó hiểu vào tuần này, đại sứ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất tại Washington nói rằng nước này muốn tăng sản lượng dầu và sẽ khuyến khích các đối tác trong OPEC + làm như vậy.

Nhưng sau đó, bộ trưởng năng lượng và cơ sở hạ tầng của UAE đã nhận định thêm rằng quốc gia này sẽ tuân theo thỏa thuận OPEC + và từng bước nâng cao sản lượng.

Vậy tại sao các công ty dầu mỏ của Mỹ không thể tăng cường sản xuất?

Nga là nước sản xuất dầu lớn thứ hai thế giới vào năm 2021, sản xuất 9,7 triệu thùng mỗi ngày, nhưng Mỹ là nước lớn nhất thế giới, sản xuất 10,2 triệu. Các doanh nghiệp Mỹ không tuân thủ các mục tiêu sản xuất theo kiểu OPEC. Tuy nhiên, bất chấp thực tế là họ có thể kiếm được tiền nhờ chênh lệch tỉ giá và nhu cầu cao, các nhà sản xuất dầu của Mỹ không thể hoặc không muốn lấp đầy khoảng trống cung cấp.

Các nhà sản xuất dầu mỏ trong thời kỳ đại dịch, đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm công nhân và thiết bị chuyên dụng. Trong khi đó, các công ty dầu mỏ của Mỹ vẫn đang quay cuồng vì ảnh hưởng của vụ phá sản dầu mỏ lớn vào năm 2020, gây ra làn sóng phá sản.

Kể từ đó, hiệu suất cổ phiếu của các công ty dầu mỏ lớn đã tụt hậu so với thị trường rộng lớn hơn. Và, với tư cách là những nhà sản xuất nhiên liệu hóa thạch, họ lo ngại rằng các chính sách môi trường trong tương lai sẽ làm giảm nhu cầu về dầu trong tương lai.

Tất cả những điều này làm tăng giá dầu và khí đốt,với các sự kiện địa chính trị, đại dịch, hậu cần khoan và nhiều yếu tố khác. Và, tính đến thứ Sáu, giá xăng trung bình của Hoa Kỳ là hơn 4,33 đô la một gallon.

Tựu chung, tất cả đều là vấn đề của nguồn cung và cầu.

Lê Na (Theo CNN)