Theo dõi báo trên:
Hình ảnh những ngôi nhà bị san phẳng chỉ trong vài giây sau trận động đất mạnh 7,8 độ richter xảy ra tại miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ và miền Bắc Syria vào sáng sớm thứ Hai (6/2) vẫn đang gây ám ảnh khắp thế giới. Hiện đã có hơn 7800 người thiệt mạng trong khi các nhân viên cứu hộ vẫn chật vật tìm kiếm những người sống sót đống đổ nát.
Hiện trường thảm khốc của vụ động đất 7,8 độ Richter xảy ra tại biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria hôm 6/2. Ảnh: NYT
Nỗi kinh hoàng về sự hủy diệt gần như tức thời đặt ra câu hỏi: Tại sao không ai biết trận động đất sắp đến? Liệu rằng những công nghệ mới - bao gồm trí tuệ nhân tạo, liệu có thể giúp đưa ra dự đoán nhanh hơn và chính xác hơn hay không? Và điện thoại thông minh, với khả năng gửi cảnh báo lập tức giúp mọi người sớm tìm nơi trú ẩn liệu có thể cứu sống nhiều mạng người?
Nhưng các nhà địa chất nói rằng gần như không thể dự đoán chính xác một trận động đất, do sự phức tạp tuyệt đối của việc phân tích toàn bộ lớp vỏ hành tinh. Ngay cả những nỗ lực hứa hẹn nhất cũng chỉ có thể đưa ra thông báo trước trong vài giây, hoặc trong một số trường hợp hiếm hoi là vài phút, khiến việc sơ tán kịp thời vẫn vô cùng khó khăn.
Các chuyên gia khoa học trái đất cho biết, một tương lai nơi công nghệ dự đoán chính xác hơn vị trí, thời gian và mức độ nghiêm trọng của một trận động đất dường như còn nhiều năm nữa mới thành hiện thực, trong khi các ước tính không chính xác có thể gây hại nhiều hơn là có lợi. Dự đoán sai sẽ khiến con người mất đi niềm tin vào công nghệ.
Christine Goulet, Giám đốc Trung tâm Khoa học Động đất của Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), cho biết: “Một trận động đất xảy ra rất, rất nhanh. Công bằng mà nói thì tại thời điểm này, chúng ta hoàn toàn không có khả năng dự đoán địa chấn”.
Các chuyển động của mảng tạo nên các trận động đất diễn ra từ từ trong khi các vết nứt vỡ thường xảy ra đột ngột, tạo ra các cơn địa chấn có sức tàn phá kinh hoàng và bất ngờ. Để tránh những dự đoán sai lầm, các nhà địa chất đã bắt đầu tập trung vào khả năng xảy ra động đất thay vì cố gắng dự báo các sự kiện riêng lẻ.
Các nhà khoa học sẽ sử dụng các phép đo địa chất, dữ liệu từ máy đo địa chấn và hồ sơ của những vụ động đất để làm nổi bật các khu vực có nguy cơ xảy ra động đất. Sau đó, họ sử dụng các mô hình thống kê để đánh giá khả năng xảy ra địa chấn trong tương lai.
Nhưng không giống như dự báo thời tiết vốn đã được cải thiện nhờ sức mạnh tính toán, các mô hình toán học và sự gia tăng của máy bay không người lái và vệ tinh - chất lượng dự đoán động đất hiện vẫn bị tụt lại so với sự ngẫu hứng của mẹ thiên nhiên.
Nửa thế kỷ qua, các nhà khoa học đã cố gắng dự đoán động đất bằng một số phương pháp nhưng thu được rất ít thành công. Những năm 1970 và 1980, họ bắt đầu tìm kiếm các tín hiệu có thể xảy ra trước các trận động đất, như hành vi của động vật, lượng khí thải radon và tín hiệu điện từ. Nhưng theo giáo sư vật lý và địa chất John Rundle của Đại học California thì vẫn không có kết quả nào đủ tin cậy để đáp ứng yêu cầu khoa học.
Những năm 1980, các nhà khoa học cho biết một đoạn của Đứt gãy San Andreas gần Parkfield, California (Mỹ), đã đến gần một trận động đất và họ phân tích hàng loạt dữ liệu lịch sử để dự đoán. Họ nhận định rằng một trận động đất sẽ xảy ra vào năm 1993, nhưng nó đã không xảy ra cho đến năm 2004 - khi địa chấn tấn công trung tâm California mà không có bất cứ dấu hiệu cảnh báo nào.
Các nhân viên cứu hộ vẫn cố gắng tìm kiếm thêm nạn nhân còn mắc kẹt trong những đống đổ nát. Ảnh: Getty
Giáo sư Rundle cho biết, sự kiện năm 1993 là “hồi chuông báo tử” đối với dự báo động đất, khiến nhiều nhà khoa học tập trung nhiều hơn vào các mô hình thống kê và đánh giá xác suất thay vì dự báo kiểu như thời tiết.
Nhưng khi công nghệ tiếp tục phát triển, các hệ thống cảnh báo sớm động đất cũng đã có bước phát triển. Các hệ thống này sử dụng máy địa chấn học để phát hiện và phân tích chấn động, rồi gửi thông báo cho mọi người, thường là vài giây trước khi động đất xảy ra.
ShakeAlert, một hệ thống do USGS xây dựng, có thể gửi thông báo đến điện thoại của một người khoảng 20 giây đến 1 phút trước khi xảy ra động đất. ShakeAlert chọn lọc dữ liệu từ các cảm biến đo cường độ rung chuyển mặt đất của những trạm hiện trường USGS. Khi một trạm phát hiện động đất, máy tính tính toán dữ liệu trạm và trong vòng 5 giây sẽ dự đoán nơi xảy ra rung chuyển. Sau đó, các nhà cung cấp dịch vụ di động có thể đưa ra cảnh báo cho người dùng trong khu vực có nguy cơ địa chấn.
Tuy nhiên, việc cung cấp thông tin dự báo sớm hơn, dù chỉ hơn vài phút, vẫn rất khó thực hiện. Các chuyên gia cho biết, muốn dự đoán chính xác các trận động đất cần phải lập bản đồ và phân tích sâu rộng về lớp vỏ Trái đất, bao gồm việc đánh dấu mọi điểm ứng suất để theo dõi cẩn thận những điểm nào có thể sắp nứt vỡ.
Dù vậy, vẫn có những yếu tố ngẫu nhiên khiến một trận động đất đôi khi xảy ra mà không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào. Các nhà nghiên cứu hiện cũng đang chuyển sang sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dùng phần mềm máy học để thu nạp một lượng lớn dữ liệu và phát hiện các mẫu. Họ hy vọng là năng lực phân tích nhanh chóng và xử lý lượng dữ liệu nhiều hơn con người của AI sẽ giúp chúng ta sẽ hiểu rõ hơn những gì xảy ra trước động đất, qua đó phát hiện nhiều dấu hiệu cảnh báo hơn.
Nhưng ngay cả khi công nghệ này được triển khai thì nó cũng khó đạt tới độ chính xác mong muốn. Trong trường hợp tốt nhất, các nhà khoa học cho biết chỉ có thể dự đoán vị trí của một trận động đất trong phạm vi khoảng 600 x 600 dặm. Mà điều đó vẫn còn nằm ở tương lai. Bất cứ dự đoán nào chi tiết hơn đều khó xảy ra trong ngắn hạn, bởi lượng dữ liệu có sẵn về các trận động đất trong quá khứ vẫn còn thiếu.
Giáo sư Rundle nói: “Dữ liệu động đất chỉ trở thành một phần của tự động hóa và số hóa trong 25 hoặc 30 năm qua. Chúng ta đang làm việc với dữ liệu chưa đầy đủ do thiếu quá nhiều thông tin trước thời điểm đó”.
Do vậy, trước mắt nhân loại vẫn phải chung sống với những cơn giận giữ bất thường của Trái đất và hạn chế tổn thất bằng cách xây dựng những căn nhà có thể chống chịu được các dư chấn. Cuối cùng, hãy cùng cầu nguyện cho các nạn nhân trong thảm kịch vừa xảy ra tại Thổ Nhĩ Kỳ - Syria và hy vọng rằng nó sẽ không lặp lại ở bất cứ nơi đâu.
Quang Anh
Thích
(CLO) Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục và 3 người khác đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố, bắt tạm giam do có dấu hiệu tội phạm sản xuất hàng giả là thực phẩm và lừa dối khách hàng. Vậy khung hình phạt tối đa mà các đối tượng có thể đối diện là gì?
(CLO) Ngày 4/4, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã ban hành Quyết định về việc cho thôi Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa X, nhiệm kỳ 2024 - 2029 đối với ông Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlogs), người Việt Nam ở Angola.
(CLO) Các đơn vị kinh doanh vận tải, bến xe thực hiện công khai, minh bạch và đúng quy định về giá cước vận tải; phục vụ tốt nhu cầu đi lại của người dân dịp nghỉ lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và 30/4 - 1/5.
(CLO) Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) vừa có thông báo việc điều chỉnh mức giá dịch vụ sử dụng tuyến đường cao tốc TP.Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây.
(CLO) Ngày 4/4, Nhà Vua Philippe và Hoàng hậu Mathilde của Vương quốc Bỉ rời Thành phố Hồ Chí Minh, kết thúc tốt đẹp thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 31/3 đến ngày 4/4, theo lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường và Phu nhân.
(CLO) Sau 2 ngày công chiếu sớm, bộ phim “Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối” của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên thu về hơn 23 tỷ đồng doanh thu phòng vé, theo dữ liệu từ Box Office Vietnam.
(CLO) Ngày 4/4, tại TP Đồng Hới, Bộ Tư lệnh Quân khu 4 phối hợp với UBND tỉnh Quảng Bình tổ chức buổi gặp mặt, tặng quà và động viên các lực lượng quân nhân trên hành trình vào TP Hồ Chí Minh, tham gia huấn luyện phục vụ Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
(CLO) Liên quan vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Cây xanh Công Minh, ngày 06/3/2025, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố đối với 03 bị can về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”; xác định: các bị can đã thực hiện các hành vi vi phạm quy định về đấu thầu, đưa và nhận hối lộ trong hàng trăm dự án đã gây thiệt hại cho nhà nước gần 100 tỷ đồng.
(CLO) Việc Hoa Kỳ áp thuế lên hàng hoá Việt Nam sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất, nhất là những ngành nghề có kim ngạch xuất khẩu lớn như dệt may, da giày, điện tử, gỗ, nội thất,...
(CLO) UBND TP Hà Nội vừa ban hành khung giá cho thuê nhà ở xã hội được đầu tư xây dựng không bằng vốn đầu tư công, nguồn tài chính công đoàn trên địa bàn thành phố Hà Nội, áp dụng từ ngày 14/4/2025.
(CLO) Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn, ngày 5/4, Bắc Bộ ngày nắng đẹp, riêng Tây Bắc Bộ cục bộ có nơi mưa to về chiều tối. Khu vực Nam Bộ dự báo triều cường dâng cao gây ngập úng về chiều tối và đêm, đặc biệt với vùng trũng thấp ven biển, ven sông.
(CLO) Theo nguồn tin của phóng viên được biết, Công an tỉnh Đắk Lắk đã có quyết định tạm hoãn xuất cảnh đối với Nguyễn Thúc Thùy Tiên (SN 1998, trú tại TP Hồ Chí Minh).
(CLO) Ngày 4/4/2025, Công an xã Diễn Thọ, huyện Diễn Châu (Nghệ An) cho biết, đang hoàn tất hồ sơ để xử lý vi phạm hành chính đối với một cá nhân có hành vi đăng tải thông tin sai sự thật trên mạng xã hội, gây ảnh hưởng đến uy tín của lực lượng chức năng.
(CLO) Ghi nhận chiều ngày 4/4, ngày làm việc cuối cùng trước kỳ nghỉ lễ Giỗ Tổ Hùng Vương (mùng 10/3 Âm lịch), giao thông tại Hà Nội nhìn chung thông thoáng, chưa xảy ra tình trạng ùn tắc kéo dài tại các tuyến đường chính và cửa ngõ ra vào thành phố.
(CLO) Ước tính nhu cầu vốn đầu tư phát triển hệ thống cảng hàng không Việt Nam đến năm 2030 khoảng 443.000 tỷ đồng; được huy động từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, vốn ngoài ngân sách và các nguồn vốn hợp pháp khác.
(CLO) Trong 3 tháng đầu năm 2025, lượng đặt phòng của khách châu Âu ở Mỹ đã giảm khoảng 18-20%, khiến nước này có thiể mất hàng tỷ USD doanh thu từ du lịch.
(CLO) Kỷ nguyên thương mại quốc tế ngày càng tự do và mở rộng, được xây dựng dựa trên luật lệ mà Mỹ góp phần tạo ra, đã kết thúc đột ngột.
(NB&CL) Xúc động, biết ơn - đó là cảm xúc của người dân Myanmar cũng như giới chức nước này trước những nỗ lực chung tay cùng hỗ trợ trong thảm họa của Việt Nam. Trước đó, chiều ngày 30/3 - chưa đầy 2 ngày sau thảm họa tại Myanmar, đội cứu hộ của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an Việt Nam gồm 106 người cùng hàng cứu trợ đã hạ cánh xuống sân bay Yangon.
(CLO) Chính phủ của tân Thủ tướng Canada Mark Carney đã có động thái đáp trả mạnh mẽ đối với chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Không chỉ gây ra khó khăn cho Mỹ, mà động thái còn cho thấy Canada sẽ không khuất phục trước sức ép của ông Trump.
(CLO) Tổng thống Mỹ Donald Trump đã “bật đèn xanh” cho chương trình tiêm kích F-47, chiếc máy bay mà ông mô tả rằng “đáng gờm nhất từng được chế tạo”. Vậy F-47 mạnh cỡ nào, nhất là khi so sánh với so với những máy bay tàng hình mà Nga và Trung Quốc đang phát triển?
(CLO) Ngày 24/3 vừa rồi, vòng đàm phán thứ hai giữa Nga và Mỹ đã diễn ra tại Riyadh (Ả Rập Xê Út), nơi chứng kiến vai trò ngoại giao con thoi của Mỹ nhằm tìm kiếm tiếng nói chung giữa Nga và Ukraine.
(CLO) “Ngừng bắn” có lẽ là từ khóa được truyền thông và giới chuyên gia nhắc đến nhiều nhất trong những ngày gần đây. Câu hỏi được đặt ra ở đây là các bên trong cuộc xung đột sẽ kiểm soát quá trình này như thế nào?
(CLO) Việc Trung Quốc ngày càng mở rộng ảnh hưởng và tăng cường đầu tư vào các mỏ tại châu Phi đang làm dấy lên lo ngại ở Mỹ về nguy cơ thất thế trong cuộc đua giành khoáng sản quan trọng ở châu lục này.
(CLO) Một cuộc chiến tranh hạt nhân do AI khởi xướng nghe có vẻ giống trong phim khoa học viễn tưởng. Nhưng nhiều nhà khoa học và chính trị gia hàng đầu thế giới cho rằng không phải vậy.
(CLO) Cộng đồng quốc tế đã kỳ vọng nhiều hơn vào cuộc điện đàm thứ hai giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Nga so với cuộc điện đàm đầu tiên. Điều này được thúc đẩy bởi sự lạc quan trong mối quan hệ Mỹ-Nga và diễn biến các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ukraine tại Ả Rập Xê Út.
(CLO) Trung Quốc đang nỗ lực phát triển máy bay thân rộng để cạnh tranh với Airbus và Boeing, dù kế hoạch của Bắc Kinh có thể phụ thuộc vào sự hợp tác từ các nhà quản lý và nhà cung cấp phương Tây.
