Mới đây, trang du lịch nổi tiếng Lonely Planet đã bình chọn tuyến đường sắt Thống Nhất của Việt Nam là một trong 8 tuyến đường sắt có hành trình du lịch ngoạn mục bậc nhất thế giới. Với chiều dài khoảng 1.730km, tuyến đường sắt Bắc - Nam hội tụ đủ những tiêu chí của một tuyến tàu hỏa tuyệt vời khi vừa đi qua các thành phố lịch sử, vừa băng qua cung đường ven bờ biển tuyệt đẹp.

Cũng vì hành trình trải nghiệm giúp du khách những cảm xúc mới khi ngắm cảnh đẹp của đất nước nên nhiều năm gần đây, du lịch bằng đường sắt đang được nhiều du khách lựa chọn.

Theo Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, trong quý I-2023, các chỉ tiêu vận tải hành khách đều tăng trưởng cao so với cùng kỳ năm 2022. Sản lượng hành khách đạt hơn 800.000 người, tăng trưởng khoảng 200% so với cùng kỳ 2022. Doanh thu vận tải hành khách đạt khoảng 300 tỷ đồng, tăng trưởng khoảng 200%.

Còn theo thông tin của Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Hà Nội (Haraco), để đẩy mạnh hoạt động du lịch trên tàu, nhiều năm gần đây, đơn vị đã có những hình thức thu hút khách trở lại, trong đó chú trọng đóng mới, cải tạo các toa xe với hệ thống giường, nệm, khu vệ sinh tiện nghi, hiện đại, sạch sẽ. Trong năm 2018-2019, công ty đã đóng mới 145 toa xe để đưa vào khai thác, phục vụ khách.

Đánh giá về tiềm năng và sức hút của du lịch đường sắt thời gian qua, Giám đốc Công ty Lữ hành Tiên Phong Travel Phùng Xuân Khánh cho biết, du lịch bằng phương tiện đường sắt đang thu hút du khách trong hè này vì những trải nghiệm mới mẻ và dịch vụ ngày càng tốt hơn. Từ tháng 5-2023 đến nay, đơn vị đã phục vụ hơn 200 khách đặt tour du lịch bằng đường sắt.

Nhằm tăng sức hút cho hoạt động du lịch đường sắt, từ năm 2020, Công ty Haraco đã phối hợp với Câu lạc bộ lữ hành UNESCO thực hiện kích cầu du lịch nội địa bằng đường sắt. Theo đó, các đơn vị đã xây dựng các tour du lịch trọn gói bằng phương tiện tàu hỏa với mức giá hợp lý phục vụ khách từ Hà Nội đến các điểm du lịch như Sa Pa (tỉnh Lào Cai), Đồng Hới (tỉnh Quảng Bình), Huế (tỉnh Thừa Thiên Huế) và các điểm du lịch có đường sắt đi qua. Đến nay, đã có hơn 15 đơn vị lữ hành thuộc Câu lạc bộ lữ hành UNESCO triển khai bán các sản phẩm du lịch đường sắt theo hình thức charter (thuê trọn chuyến).

Đánh giá hiệu quả từ các hoạt động liên kết, Chủ tịch Câu lạc bộ lữ hành UNESCO Trương Quốc Hùng cho hay, từ năm 2020, nhiều đơn vị lữ hành khai thác hiệu quả tour du lịch đường sắt. Các sản phẩm trọn gói từ vận chuyển tàu, nghỉ dưỡng, ăn uống được kết nối linh hoạt nên chất lượng tour du lịch đường sắt cơ bản làm hài lòng du khách. Mặc dù vậy, ông Trương Quốc Hùng cho rằng, thách thức lớn nhất của loại hình dịch vụ này là sự cạnh tranh gay gắt của các loại hình vận tải, đặc biệt là hàng không khi các hãng thường xuyên giảm giá, tăng số lượng chuyến. Bên cạnh đó, ngành Đường sắt còn thiếu các dịch vụ 5 sao để có thể thu hút dòng khách hạng sang.

Để các tour du lịch đường sắt tăng thêm sức hút cho du khách, theo Giám đốc Công ty Lữ hành Tiên Phong Travel Phùng Xuân Khánh, cần có sự liên kết chặt chẽ hơn giữa các đơn vị đường sắt, lữ hành, dịch vụ nghỉ dưỡng, ăn uống để có chính sách về giá tốt hơn cho khách.

Về vấn đề này, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Đường sắt Việt Nam Đặng Sỹ Mạnh cho biết, Tổng công ty chuẩn bị đưa vào khai thác mô hình cà phê đường sắt để thu hút du khách. Với mô hình này, ngành Đường sắt sẽ chọn những vị trí phù hợp, bảo đảm an toàn giao thông để mở quán cà phê, đáp ứng nhu cầu trải nghiệm của hành khách, giúp khách có thể ngắm những đoàn tàu xuôi ngược hoặc thưởng thức cà phê với những góc nhìn lạ ngay trên hành trình của những chuyến tàu.

Hiện nay, đón mùa cao điểm hè, ngành Đường sắt đã sớm xây dựng phương án tăng tải trên tuyến Bắc - Nam và các tàu đến các vùng du lịch. Thời gian này, ngành Đường sắt còn áp dụng nhiều tuyến tàu tăng cường kèm những chính sách giá ưu đãi cho du khách; đưa vào sử dụng dịch vụ tàu du lịch cao cấp SE19 để hấp dẫn dòng khách du lịch cao cấp.