Những chiếc tàu không người lái điều khiển từ xa (USV) đã xuất hiện từ cuối Thế chiến thứ hai. Cuối thế kỷ trước, những đổi mới công nghệ đã giúp chúng được mở rộng khả năng sử dụng.

Ukraine tuyên bố là quốc gia đầu tiên thành lập một đơn vị chuyên sản xuất những chiếc tàu không người lái này. Lực lượng Houthi tại Yemen cũng đã triển khai các tàu mặt nước không người lái cảm tử phát nổ khi va chạm.

Cuộc xung đột kéo dài 2 năm ở Ukraine đã trở thành "phòng thí nghiệm" cho công nghệ quân sự mới, và tàu không người lái của hải quân được cho là sẽ trở thành một phần thiết yếu trong hộp công cụ chiến đấu ở thế kỷ 21.

Tàu không người lái là gì?

Tàu không người lái – còn được gọi là xuồng không người lái hoặc thiết bị không người lái hàng hải – đã có nhiều ứng dụng trong nhiều năm. Chúng được sử dụng cho các hoạt động nghiên cứu khoa học, tìm kiếm cứu nạn, giám sát và tuần tra ven biển.

Ukraine đã nạp chất nổ, trang bị camera và GPS cho các thiết bị này. Những con tàu bóng bẩy chạy nhanh trên mặt nước, để lại bọt trắng và có tín hiệu radar thấp giúp chúng khó bị phát hiện.

Tàu không người lái Magura V5 mà Ukraine cho biết đã sử dụng trong cuộc tấn công tàu tuần tra của Nga ở Biển Đen hôm thứ Ba dường như là phiên bản mới nhất của Kiev. Theo thông tin từ Ukraine, tàu Magura dài 5,5 mét, nặng tới 1 tấn, có phạm vi hoạt động lên tới 800 km, thời lượng pin 60 giờ và có tải trọng 200 kg. 

Ngoài Magura, Ukraine cũng sở hữu một mẫu tàu không người lái khác lớn hơn có tên Sea Baby. Theo Cơ quan An ninh Nhà nước Ukraine, mẫu Sea Baby mới nhất có khả năng mang theo 850 kg chất nổ, đạt tốc độ tối đa 90 km/h và có thể di chuyển quãng đường 1.000 km.

Tàu không người lái được sử dụng thế nào trong xung đột?

Những chiếc tàu không người lái đang được sử dụng để nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng và vận chuyển hàng hải của Nga ở Biển Đen, nơi có bờ biển của cả Nga và Ukraine.

Ukraine cho biết tàu không người lái đã đánh chìm và làm hư hại các tàu Nga ở đó, giúp Kiev tiếp tục hoạt động xuất khẩu một số loại ngũ cốc .

Theo các quan chức Kiev, khoảng 20% ​​các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào Ukraine được phóng từ Biển Đen. Họ cho biết hạm đội Ukraine đã mất 80% số tàu sau khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014.

Quân đội Ukraine cho biết các tàu không người lái của hải quân Ukraine lần đầu tiên tấn công một tàu Nga vào tháng 10 năm 2022. Chúng đã tấn công các tàu đang neo đậu ngoài khơi bờ biển Crimea.

Tháng 7 năm ngoái, Nga cho biết hai tàu không người lái của Ukraine đã tấn công cầu Kerch, tuyến đường cung cấp quan trọng nối đất liền Nga với đảo Crimea, buộc cầu này phải tạm ngừng hoạt động. Theo một số báo cáo, tàu không người lái Sea Baby đã được sử dụng trong vụ tấn công đó. Tháng tiếp theo, các tàu không người lái của Ukraine tiếp tục tấn công một cảng của Nga và làm hư hỏng một tàu chiến.

Trong bối cảnh bị áp đảo về quân số và vũ khí khi xung đột với nước láng giềng lớn hơn, các cuộc tấn công táo bạo bằng tàu không người lái trên biển của Ukraine đã giúp lực lượng của họ nâng cao tinh thần.

Ukraine có tàu không người lái từ đâu? 

Bí quyết và sự khéo léo của người Ukraine đứng đằng sau sự phát triển của thế hệ máy bay không người lái trên biển mới. Chúng được thiết kế và thử nghiệm tại địa phương với một số bộ phận có nguồn gốc từ nước ngoài.

United24, một tổ chức gây quỹ cộng đồng, có kế hoạch kêu gọi các nhà tài trợ quốc tế hỗ trợ kinh phí để xây dựng hạm đội tàu mặt nước không người lái cho Ukraine.

Mỗi chiếc Magura có giá khoảng 250.000 USD và mẫu Sea Baby mới có giá khoảng 221.000 USD, nhưng chúng có thể làm hư hại hoặc đánh chìm một con tàu trị giá hàng trăm triệu USD. United24 cho biết họ đang lắp ráp đội tàu không người lái đầu tiên trên thế giới.

Hoài Phương (theo AP)