Tết Chôl Chnăm Thmây - lễ hội đặc sắc của đồng bào Khmer

Thứ năm, 13/04/2023 07:58 AM - 0 Trả lời

(CLO) Là lễ hội lớn nhất và quan trọng nhất, Tết năm mới Chôl Chnăm Thmây mang đậm màu sắc văn hóa điển hình của đồng bào Khmer vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Lễ hội gắn với vòng đời cây lúa

Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây là lễ hội mừng năm mới theo lịch cổ truyền của dân tộc Khmer. “Chôl” nghĩa là “Vào” và “Chnăm Thmây” là “Năm mới”. Tết Chôl Chnăm Thmây là lễ hội lớn nhất và quan trọng nhất của đồng bào Khmer.

Tết Chôl Chnăm Thmây thường diễn ra vào khoảng giữa tháng Tư dương lịch hàng năm. Đây là tháng thứ 5 theo Phật lịch nhưng dân gian Khmer quan niệm như tháng đầu tiên trong năm - thời kỳ tiếp giáp giữa hai mùa mưa nắng với cây cỏ tốt tươi… nên được đồng bào coi như sự khởi đầu của một năm thuận lợi. Năm nay, Tết Chôl Chnăm Thmây diễn ra từ ngày 14 đến 16/4 dương lịch.

tet chol chnam thmay  le hoi dac sac cua dong bao khmer hinh 1

Chôl Chnăm Thmây là lễ hội lớn nhất trong năm của hơn 1,3 triệu đồng bào dân tộc Khmer ở Việt Nam. Ảnh: ND

Chôl Chnăm Thmây là một trong những lễ tết mang đậm màu sắc văn hóa điển hình của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, của các cư dân nông nghiệp trồng lúa ở Đông Nam Á, trong đó đồng bào Khmer Nam Bộ có một hệ thống lễ hội gắn chặt với vòng đời cây lúa.

Theo nông lịch Khmer, đây chính là giai đoạn nông nhàn gần như tuyệt đối, vì là cao điểm của mùa khô, lúa mùa đã thu hoạch xong, mọi hoạt động trồng trọt, chăn nuôi đều tạm dừng lại để chờ những cơn mưa đầu mùa.

Tết năm mới Chôl Chnăm Thmây không chỉ là lễ hội để đoàn kết cộng đồng mà còn là dịp để con người cộng cảm với thiên nhiên (qua nghi thức cầu mưa); không chỉ là dịp đồng bào thể hiện ước vọng một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu mà còn là dịp để tưởng nhớ tổ tiên.

Đây cũng là thời gian những người con Khmer từ nơi làm việc, học tập lại trở về với gia đình, quê hương, để mỗi gia đình lại sum họp, đầm ấm đón mừng năm mới bên nhau, thăm họ hàng, gia tộc, chúc nhau sức khỏe, cuộc sống yên vui, phát đạt...

tet chol chnam thmay  le hoi dac sac cua dong bao khmer hinh 2

Đồng bào Khmer gói bánh tét ăn Tết Chôl Chnăm Thmây. Ảnh: NNVN

Ngày xưa Tết năm mới của đồng bào Khmer kéo dài từ 10-15 ngày. Những thập niên gần đây, trong xu thế đơn giản hóa lễ hội nói chung, lễ hội này chỉ còn 3 ngày, tuy nhiên, công việc chuẩn bị đã diễn ra trong nhiều ngày trước đó.

“Đậm đặc” nghi thức Phật giáo

Đối với người Khmer, chùa là nơi tôn nghiêm và cũng chính là ngôi nhà chung của cả cộng đồng. Vì vậy tất cả các lễ hội đều tập trung tại chùa, đặc biệt là lễ đón Chôl Chnăm Thmây.

Dịp năm mới, người Khmer chuẩn bị cho mình những bộ trang phục đẹp đẽ nhất, trẻ em được may sắm những bộ quần áo mới. Nhà cửa được sửa sang, quét dọn, trang trí lại. Đồ ăn, thức uống được chuẩn bị đầy đủ cho những ngày Tết. Mọi công việc thường ngày đều dừng lại, người lao động chốn thành thị trở về quê hương, mọi người nghỉ ngơi, trâu bò thả tự do. Người người hào hứng chăm lo cho ngày Tết.

Vào thời khắc giao thừa, các bàn thờ được đặt ở những nơi trang trọng nhất để đón các vị thần linh và ông bà tổ tiên. Trên bàn thờ, người Khmer thường bày mâm lễ vật gồm năm ngọn nến, năm nén hương, năm chén cốm, một cặp dừa, hai ly nước, hoa tươi và 11 loại trái cây để nghênh đón các vị thần linh và ông bà tổ tiên. Các thành viên trong gia đình ngồi hành lễ nghiêm trang trước bàn thờ, khấn vái, mong và tin rằng sẽ được ban phước lành trong năm mới.

tet chol chnam thmay  le hoi dac sac cua dong bao khmer hinh 3

Bà con dân tộc Khmer tập trung đến chùa trong dịp Tết Năm mới. Ảnh: BBP

Trong ngày Tết đầu tiên - Chôl sangkran Thmây, người Khmer sẽ chọn giờ tốt nhất trong ngày, tắm gội sạch sẽ, mặc quần áo đẹp, trang trọng và lịch sự, mang theo lễ vật nhang đèn vào chùa làm lễ rước Đại lịch “Maha Sangkran,” đồng thời diễu hành 3 vòng xung quanh chính điện để đón chào Têvêđa. Tối đến sẽ tổ chức các trò chơi dân gian cùng các vũ điệu như hát, múa dukê, robăm, ramvông...

Ngày Tết thứ hai - Wanabot (năm nhuận tổ chức 2 ngày), mọi người bày tỏ lòng thành tâm tín ngưỡng bằng cách mang đồ ăn thức uống đến cho các sư sãi. Đáp lại, các nhà sư sẽ làm lễ tạ ơn những người đã làm ra hạt gạo, đã trồng trọt, chăn nuôi, tạo cho cuộc sống ấm no, đầy đủ.

Buổi chiều theo sự hướng dẫn của vị Achar, mọi người làm lễ “Đắp núi cát” ngay tại khuôn viên chùa để mong gặp được điều lành. Tập tục này gắn với thuật cầu mưa của người xưa.

Ngày Tết thứ ba - Lơn sắtk, còn gọi là ngày Lễ tắm Phật. Các nhà sư dùng những cành hoa, vẩy những giọt nước tinh khiết có ướp hương hoa thơm ngát lên tượng Phật. Trong làn khói hương, người người thành tâm khấn nguyện cầu mong Trời Phật gia hộ cho dân làng được dồi dào sức khỏe, ruộng rẫy tốt tươi và được mùa.

Đến trưa mọi người về nhà làm lễ tắm tượng Phật thờ trong từng gia đình, rồi chúc mừng ông bà, cha mẹ và dâng bánh để tạ ơn. Cũng có khi họ tổ chức lễ tắm ông bà, cha mẹ, tượng trưng cho sự báo hiếu.

Trong ba ngày Tết Chôl Chnăm Thmây, ngoài các nghi thức Phật giáo, đồng bào Khmer cũng tổ chức rất nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật và các trò chơi dân gian, như thả diều, đánh quay lửa hay nghe các cụ già kể chuyện thần thoại, cổ tích cho con cháu; thanh niên trai, gái tham gia các cuộc hát đối đáp aday, hát dukê, múa ramvông, romxaravan, múa trống xàdăm...

tet chol chnam thmay  le hoi dac sac cua dong bao khmer hinh 4

Lễ rước đại lịch trong Tết Chôl Chnăm Thmây. Ảnh: TTXVN

tet chol chnam thmay  le hoi dac sac cua dong bao khmer hinh 5

Dâng cơm lên các nhà sư là tục lệ lâu đời trong dịp Tết Chôl Chnăm Thmây. Ảnh: TTXVN

tet chol chnam thmay  le hoi dac sac cua dong bao khmer hinh 6

Lễ đắp núi cát của người Khmer ở Sóc Trăng. Ảnh: TTXVN

tet chol chnam thmay  le hoi dac sac cua dong bao khmer hinh 7

Lễ tắm Phật thiêng liêng mừng năm mới trong Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây

tet chol chnam thmay  le hoi dac sac cua dong bao khmer hinh 8

Trong ba ngày Tết Chôl Chnăm Thmây, đồng bào Khmer tổ chức nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật và các trò chơi dân gian

Ngoài dấu ấn Phật giáo đậm nét, Tết năm mới của đồng bào Khmer còn thấy dấu ấn của đạo Bàlamôn qua việc người dân rất chú trọng cúng dường bằng nhiều món hoa quả khác nhau.

Do thấm đẫm triết lý vô thường của Phật giáo nên Tết Chôl Chnăm Thmây còn là dịp thuận tiện nhất để đồng bào Khmer “làm phước.” Bởi vậy, phần lớn các lễ hội Khmer đều được gọi là “bund”, nghĩa là “đám phước” theo tinh thần vô ngã vị tha của Phật giáo…

T.Toàn

Tin mới

Châu Âu trước sức ép từ hàng hóa của cả Trung Quốc lẫn Mỹ

Châu Âu trước sức ép từ hàng hóa của cả Trung Quốc lẫn Mỹ

(CLO) Bên cạnh việc bị đẩy vào cuộc chiến thương mại với Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) còn đang đứng trước nguy cơ bị hàng hóa Trung Quốc giá rẻ ồ ạt tràn vào lục địa này.

Thế giới 24h
Xe khách bốc cháy dữ dội, 24 người may mắn thoát nạn trong đêm

Xe khách bốc cháy dữ dội, 24 người may mắn thoát nạn trong đêm

(CLO) Một chiếc xe khách đang lưu thông trên tuyến Huế - Nha Trang bất ngờ bốc cháy dữ dội khi đến cầu Trà Khúc 2 (TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi). Hậu quả chiếc xe bị thiêu rụi gần như hoàn toàn, 24 người trên xe may mắn thoát nạn.

Công luận 24H
Trào lưu 'đóng vỉ chân dung' bằng ChatGPT thu hút giới trẻ sử dụng

Trào lưu 'đóng vỉ chân dung' bằng ChatGPT thu hút giới trẻ sử dụng

(CLO) Trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok… những ngày gần đây, một trào lưu mới mang tên “đóng vỉ chân dung” đang khiến giới trẻ phát sốt. Lấy cảm hứng từ những hộp đồ chơi figure thường thấy trong các cửa hàng, giới trẻ nay sử dụng công nghệ AI – đặc biệt là ChatGPT để tạo nên mô hình đồ chơi 3D mang chân dung chính mình, đi kèm trang phục, phụ kiện thể hiện cá tính và nghề nghiệp riêng.

Đời sống văn hóa
Khang Điền (KDH) chưa hoàn thành mục tiêu 2024, vẫn bảo lãnh khoản vay 1.250 tỷ đồng cho công ty con

Khang Điền (KDH) chưa hoàn thành mục tiêu 2024, vẫn bảo lãnh khoản vay 1.250 tỷ đồng cho công ty con

(CLO) CTCP Đầu tư và Kinh doanh Nhà Khang Điền (HoSE: KDH) chưa hoàn thành chỉ tiêu doanh thu năm 2024 nhưng vẫn phải đứng ra bảo lãnh khoản vay quy mô lớn cho công ty con.

Kinh doanh - Tài chính
Phân khúc MPV cỡ trung thêm đối thủ nhưng ít cạnh tranh

Phân khúc MPV cỡ trung thêm đối thủ nhưng ít cạnh tranh

(CLO) Sự xuất hiện của MG G50 giúp phân khúc MPV cỡ trung sôi động hơn song mức độ cạnh tranh được nhận định là không cao do đối tượng khách hàng khác biệt.

Xe
U17 Việt Nam nhận lời chúc mừng đặc biệt từ FIFA

U17 Việt Nam nhận lời chúc mừng đặc biệt từ FIFA

(CLO) Sau khi giật lại 1 điểm từ tay U17 Nhật Bản, đội tuyển U17 Việt Nam bất ngờ nhận được lời chúc mừng đặc biệt từ Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA).

Thể thao
TMT Motors ôm khoản lỗ kỷ lục 325 tỷ đồng, cổ phiếu mất giá sau cơn sốt xe điện

TMT Motors ôm khoản lỗ kỷ lục 325 tỷ đồng, cổ phiếu mất giá sau cơn sốt xe điện

(CLO) Dù từng gây sốt đầu năm 2025 với đà tăng 144% trong chưa đầy 2 tháng, cổ phiếu TMT của CTCP Ô tô TMT (TMT Motors) đã lao dốc hơn 30% sau khi doanh nghiệp công bố khoản lỗ kỷ lục 325 tỷ đồng và gánh nặng nợ vay gấp 5,6 lần vốn chủ. Những con số đáng lo ngại khiến tương lai chiến lược chuyển đổi sang xe điện của TMT trở nên mờ mịt.

Kinh doanh - Tài chính
Những điều bạn không bao giờ nên nói với chatbot AI

Những điều bạn không bao giờ nên nói với chatbot AI

(CLO) Các chatbot AI như ChatGPT đã trở thành một công cụ phổ biến với hàng triệu người dùng hàng ngày. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng việc chia sẻ thông tin cá nhân với chatbot có thể dẫn đến rủi ro về quyền riêng tư.

Báo chí - Công nghệ
Cách nhận biết điều hòa xe của bạn cần nạp gas

Cách nhận biết điều hòa xe của bạn cần nạp gas

(CLO) Điều hòa ô tô thổi gió nóng bất ngờ, hé lộ rò rỉ gas lạnh từ hệ kín, cảnh báo bảo dưỡng khẩn cấp.

Xe
Hơn 5,5 triệu du khách về Phú Thọ dịp Giỗ Tổ Hùng Vương

Hơn 5,5 triệu du khách về Phú Thọ dịp Giỗ Tổ Hùng Vương

(CLO) Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ, dịp nghỉ lễ Giỗ Tổ Hùng Vương vừa qua đã có hơn 5,5 triệu lượt khách du lịch đổ về Đền Hùng.

Du lịch
Bảng giá Ford cập nhật mới nhất tháng 4/2025

Bảng giá Ford cập nhật mới nhất tháng 4/2025

(CLO) Ford Việt Nam áp dụng chính sách giảm giá và ưu đãi trong tháng 4/2025 cho các mẫu xe Territory, Ranger và Explorer.

Xe
Kon Tum: Xác minh 14 người dàn hàng ngang trên quốc lộ để chụp hình

Kon Tum: Xác minh 14 người dàn hàng ngang trên quốc lộ để chụp hình

(CLO) Một nhóm du khách nữ khoảng 14 người đã dàn hàng ngang trên Quốc lộ 24 (đoạn qua địa bàn thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông, Kon Tum) để chụp hình, khiến giao thông khu vực này bị ách tắc.

Giao thông
Ông Zelenskyy xác nhận quân đội Ukraine hoạt động ở vùng Belgorod của Nga

Ông Zelenskyy xác nhận quân đội Ukraine hoạt động ở vùng Belgorod của Nga

(CLO) Lần đầu tiên, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy xác nhận rằng quân đội Ukraine đã tiến hành các hoạt động quân sự ở vùng Belgorod của Nga.

Thế giới 24h
Tổng thống Trump 'ép' Liên minh châu Âu phải mua năng lượng của Mỹ

Tổng thống Trump 'ép' Liên minh châu Âu phải mua năng lượng của Mỹ

(CLO) Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên bố rằng việc bán năng lượng cho Liên minh châu Âu (EU) sẽ là một trọng tâm chính của chính quyền ông nhằm xóa bỏ thâm hụt thương mại với khối này.

Thế giới 24h
Giá USD tăng cao

Giá USD tăng cao

(CLO) Sáng nay, Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tỷ giá trung tâm tăng 12 VND/1 USD so với cuối tuần trước. Tại các ngân hàng thương mại, giá mua - bán USD tăng với biên độ phổ biến từ 87-160 VND so với phiên trước.

Thị trường - Doanh nghiệp
Thủ tướng Israel cam kết xóa bỏ thặng dư thương mại với Mỹ

Thủ tướng Israel cam kết xóa bỏ thặng dư thương mại với Mỹ

(CLO) Trong một động thái được xem là sự nhượng bộ trước chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã cam kết xóa bỏ thặng dư thương mại của Israel với Hoa Kỳ.

Thế giới 24h
Bình Luận

Tin khác

Trào lưu 'đóng vỉ chân dung' bằng ChatGPT thu hút giới trẻ sử dụng

Trào lưu 'đóng vỉ chân dung' bằng ChatGPT thu hút giới trẻ sử dụng

(CLO) Trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok… những ngày gần đây, một trào lưu mới mang tên “đóng vỉ chân dung” đang khiến giới trẻ phát sốt. Lấy cảm hứng từ những hộp đồ chơi figure thường thấy trong các cửa hàng, giới trẻ nay sử dụng công nghệ AI – đặc biệt là ChatGPT để tạo nên mô hình đồ chơi 3D mang chân dung chính mình, đi kèm trang phục, phụ kiện thể hiện cá tính và nghề nghiệp riêng.

Đời sống văn hóa
Độc đáo trò chơi cờ người tại làng Đăm

Độc đáo trò chơi cờ người tại làng Đăm

(CLO) Trong khuôn khổ lễ hội làng Đăm, phường Tây Tựu (quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội) diễn ra nhiều trò chơi hấp dẫn như bơi thuyền, đấu vật, cờ người... Trong đó, trò chơi cờ người thu hút đông người dân địa phương và khách thập phương tham dự.

Đời sống văn hóa
Thơ là tri âm, ký thác!

Thơ là tri âm, ký thác!

(CLO) Tập thơ Giọt sương bên cửa sổ của tác giả Nguyễn Văn A nói lên nhân cách đáng kính trọng của người lính, nói lên một thời đại văn hóa tất cả vì Tổ quốc quyết sinh. Đây là tiếng thơ đáng quý, đáng được sẻ chia, tôn vinh!

Đời sống văn hóa
Trai làng cởi trần tranh tài ở sới vật làng Giá

Trai làng cởi trần tranh tài ở sới vật làng Giá

(CLO) Sới vật hội làng Giá năm 2025 là nơi các trai làng tranh đua lành mạnh với tinh thần thượng võ, góp phần tạo không khí vui tươi cho lễ hội.

Đời sống văn hóa
Đại lễ Giỗ Quốc Tổ Hùng Vương tại Hà Tĩnh: Tinh thần 'uống nước nhớ nguồn' lan tỏa

Đại lễ Giỗ Quốc Tổ Hùng Vương tại Hà Tĩnh: Tinh thần 'uống nước nhớ nguồn' lan tỏa

(CLO) Ngày 7/4/2025 (tức ngày 10/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử - văn hóa Đại Hùng, thị xã Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND thị xã Hồng Lĩnh đã long trọng tổ chức Đại lễ Giỗ Quốc tổ Hùng Vương.

Đời sống văn hóa
Đặc sắc lễ hội bơi Đăm truyền thống tại Hà Nội

Đặc sắc lễ hội bơi Đăm truyền thống tại Hà Nội

(CLO) Sáng 7/4, lễ hội truyền thống làng Đăm, phường Tây Tựu (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) tiếp tục diễn ra với nhiều trò chơi dân gian hấp dẫn. Trong đó, nổi bật nhất là phần thi bơi thuyền giữa các làng với nhau thu hút hàng nghìn người dân địa phương và du khách thập phương về tham dự.

Đời sống văn hóa
Khai mạc Lễ hội Bánh dân gian Nam Bộ năm 2025

Khai mạc Lễ hội Bánh dân gian Nam Bộ năm 2025

(CLO) Với chuỗi hoạt động phong phú và hấp dẫn, Lễ hội bánh dân gian Nam Bộ lần thứ XII năm 2025 hứa hẹn sẽ mang đến những trải nghiệm thú vị cho du khách.

Đời sống văn hóa
Rực rỡ đêm khai mạc Lễ hội Hoa Lư 2025: Khơi nguồn đế đô, lan tỏa giá trị nghìn năm

Rực rỡ đêm khai mạc Lễ hội Hoa Lư 2025: Khơi nguồn đế đô, lan tỏa giá trị nghìn năm

(CLO) Tối 6/4, Quảng trường Đinh Tiên Hoàng Đế (TP Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình) rực sáng trong đêm khai mạc Lễ hội Hoa Lư năm 2025 – một trong những sự kiện văn hóa tiêu biểu mang đậm dấu ấn lịch sử và bản sắc vùng đất Cố đô.

Đời sống văn hóa
Đặc sắc chương trình truyền hình trực tiếp 'Bản trường ca hoà bình'

Đặc sắc chương trình truyền hình trực tiếp 'Bản trường ca hoà bình'

(CLO) Tối 6/4/2025, chương trình cầu truyền hình trực tiếp "Bản trường ca hòa bình" diễn ra tại 3 điểm cầu: Hà Nội, Đắk Lắk và TP.HCM, thu hút sự quan tâm của đông đảo khán giả.

Đời sống văn hóa
Chuỗi sự kiện 'Như trăng trong đêm' bàn về điện ảnh Việt Nam

Chuỗi sự kiện 'Như trăng trong đêm' bàn về điện ảnh Việt Nam

(CLO) Chuỗi sự kiện "Như trăng trong đêm" năm 2025 năm nay lấy chủ đề "Điện ảnh Việt Nam qua một góc nhìn".

Đời sống văn hóa