Bất chấp nhiều rủi ro và tranh chấp khác nhau, chính phủ liên minh của Đức - bao gồm Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) trung tả, Đảng Xanh bảo vệ môi trường và Đảng Dân chủ Tự do tân tự do (FDP) - đang nhìn về tương lai với sự lạc quan.

Các nhà lãnh đạo của ba bên đã đăng một bài bình luận trên tờ báo Frankfurter Allgemeine Zeitung, trong đó họ viết: "Chúng tôi muốn làm cho nước Đức ngày càng công bằng hơn, hiện đại hơn, kỹ thuật số, cạnh tranh hơn và trung lập với khí hậu."

Trên thực tế, năm 2022 của Đức đã phải trải qua hết cuộc khủng hoảng này đến cuộc khủng hoảng khác, cả trong nước và quốc tế và điều đó có thể sẽ tiếp tục xảy ra vào năm 2023

Đức hiện phải đối mặt với ba thách thức lớn: tiếp tục đảm bảo nguồn cung cấp năng lượng trong nước an toàn khi giá cả tăng cao, thúc đẩy sự gắn kết xã hội và hòa bình trong thời kỳ chiến tranh, và xác định rõ ràng hơn trong chính sách đối ngoại - đặc biệt là đối với Trung Quốc.

Đảm bảo nguồn cung cấp năng lượng

Chính phủ của nền kinh tế “đầu tàu” châu Âu đã rót một khoản tiền khổng lồ 200 tỷ euro (213 tỷ USD) để đảm bảo cung cấp năng lượng cho người dân và nền kinh tế Đức trong mùa đông này và những năm tiếp theo sau khi nguồn cung cấp dầu, khí đốt và than từ Nga gần như bị ngừng hoàn toàn.

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo cũng phụ thuộc vào mức độ can thiệp của Chính phủ trong các cuộc đàm phán trong năm tới.

Trong một cuộc phỏng vấn với nhóm truyền thông Funke trong nước, Thủ tướng Olaf Scholz dự đoán rằng giá năng lượng sẽ khó có thể giảm trở lại mức tiền khủng hoảng Nga - Ukraine. "Chúng tôi có thể sẽ không quay trở lại mức giá thấp như trước chiến tranh". Nhưng tình hình sẽ vẫn có thể kiểm soát được, "bởi vì chúng tôi sẽ có những khả năng nhập khẩu mới theo ý mình". Đức sẽ vẫn là một quốc gia công nghiệp mạnh mẽ và thành công.

Tuy nhiên, điều này sẽ đòi hỏi sự mở rộng nhanh chóng các nguồn năng lượng tái tạo. Nhưng đã có nhiều ý tưởng trái chiều về tốc độ và kế hoạch trong chính sách năng lượng vào năm 2022 - ví dụ như ý tưởng đánh thuế khí đốt của Bộ trưởng Kinh tế Robert Habeck (Greens) cuối cùng đã bị loại bỏ, hoặc việc tiếp tục hoạt động ba nhà máy điện hạt nhân cho đến tháng Tư năm nay.

Điều này không thể lặp lại vào năm 2023. Lãnh đạo Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) đối lập Friedrich Merz nói với tờ Rheinische Post rằng Đức đã tranh cãi quá nhiều và dành quá ít thời gian để cải thiện chính sách kinh tế và năng lượng.

Duy trì sự gắn kết xã hội

Chính phủ cũng phải dành rất nhiều năng lượng để củng cố sự gắn kết xã hội trong thời kỳ khủng hoảng lớn và sự bất ổn trong lòng dân chúng.

Một ngày đông âm u đầu tháng 12, giữa cơn hối hả gấp gáp đi lùng quà cáp cho bạn bè và người thân dịp Giáng sinh - vốn là "bệnh dịch" thường niên của người Đức - chợt dư luận xứ này đối đầu với dòng tin ngắn về "một trong những chiến dịch lớn nhất của cảnh sát chống lại một tổ chức khủng bố trong những năm gần đây", theo lời Bộ trưởng Nội vụ tiểu bang Hessen, Peter Beuth - người đứng sau cuộc ra quân rầm rộ của 3.000 cảnh sát.

Được biết, cuộc đảo chính này được cho là kỳ lạ, song cũng vô hại, tuy nhiên ít nhiều đã gây ra nhiều cảnh báo cho người Đức.

Bên cạnh đó, theo DW, Chính phủ nước này cần phải giao tiếp tốt hơn và thể hiện một mặt trận thống nhất - trong vấn đề chuyển giao vũ khí và đoàn kết cho Ukraine. Theo một nghiên cứu mới, sự chia rẽ quan điểm về vấn đề này diễn ra theo đường lối chính trị cũ từ thời Liên Xô, với những người ở miền Đông nước Đức hoài nghi về sự ủng hộ dành cho Ukraine hơn nhiều so với những người ở miền Tây nước Đức.

Trong cuộc khảo sát của Diễn đàn MIDEM, một mạng lưới nghiên cứu quốc tế về di cư và dân chủ có trụ sở tại TU Dresden (Đại học Kỹ thuật), chỉ 28% người Đông Đức được khảo sát muốn duy trì hỗ trợ cho quốc gia bị tấn công ngay cả khi điều đó dẫn đến giá năng lượng cao hơn. Ở miền Tây nước Đức, tỷ lệ này là 42%. Trong khi đó, ở Đông Đức đều đồng ý với tuyên bố: "Nga đã chịu đựng quá lâu đến mức phải tham chiến".

Điều này cũng bao gồm việc Đức nỗ lực nhiều hơn để đảm bảo tính nhất quán của các quan điểm trên toàn Liên minh châu Âu. Hàng tỷ đô la Berlin đã chi để hỗ trợ người dân Đức chống lại lạm phát và giá năng lượng cao mà không cần tham khảo ý kiến nhiều, đã khiến các đối tác EU đặt nhiều câu hỏi.

Nga và Trung Quốc

Chính sách đối ngoại đối với Trung Quốc và Nga sẽ là một trong những nhiệm vụ chính của Chính phủ Đức. DW trích dẫn rằng Chính phủ hiện phải đối mặt với công việc "đa dạng hóa nguồn cung cấp năng lượng của chúng tôi và giải phóng chúng tôi khỏi chuỗi cung ứng giá rẻ từ Trung Quốc, để đa dạng hóa tốt hơn và nhận ra cách tiếp cận hung hăng và lai tạp của Trung Quốc.

Truyền thông Đức dẫn các nguồn thạo tin cho biết Chính phủ Đức đã từ chối thương vụ của doanh nghiệp Trung Quốc nhằm thâu tóm một công ty sản xuất thiết bị bán dẫn ở Munich và một công ty sản xuất chip ở Dortmund.

Trong khi đó, công ty Trung Quốc - Cosco được "bật đèn xanh" mua 24,9% cổ phần của một trong ba bến tàu của Công ty hậu cần HHLA ở cảng Hamburg, cảng lớn nhất nước Đức và nhộn nhịp thứ ba châu Âu.

Thống nhất cách tiếp cận của Đức đối với Bắc Kinh: Đây là một thách thức lớn khác đối với Chính phủ Đức vào năm 2023. Trong khi đó, hồi tháng 10, các chủ doanh nghiệp tại Đức đã lên tiếng về việc Chính phủ Đức muốn “tách rời” Trung Quốc. Nhấn mạnh, Đức xích lại gần nền kinh tế thứ hai thế giới vì kinh tế.

Cụ thể, các giám đốc doanh nghiệp Đức cho biết các chi nhánh tại Trung Quốc và nhiều nơi khác của các tập đoàn lớn đóng góp đáng kể vào khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Đức trên thị trường quốc tế. Thêm vào đó, tiềm năng của thị trường Trung Quốc mang lại cơ hội mở rộng quy mô nhanh hơn và thành công hơn ở các thị trường khác, từ đó đảm bảo việc làm ở Đức.

Do Trung Quốc hiện đã trở thành thị trường năng động và lớn hàng đầu trên thế giới, sự hiện diện của các tập đoàn này tại Trung Quốc là “đặc biệt quan trọng vì lợi ích của sức mạnh kinh tế Đức".

Vì vậy kể cả khi đứng trước các tranh cãi về nhiều vấn đề, Chính phủ Đức cần “xác định mối quan hệ của mình với Trung Quốc theo một cách linh hoạt hơn về 3 khía cạnh cạnh tranh, hợp tác và “đối thủ mang tính hệ thống”.

Điệp Nguyễn (Theo DW)