Mục tiêu xóa bỏ 100% nhà tạm, nhà dột nát

Dù đạt được nhiều thành tựu về kinh tế - xã hội, Thanh Hóa vẫn còn nhiều vùng khó khăn, đặc biệt tại các huyện miền núi như Quan Sơn, Quan Hóa, Mường Lát, Bá Thước. Theo thống kê, toàn tỉnh Thanh Hoá hiện có hơn 5.000 căn nhà tạm, nhà dột nát, tập trung chủ yếu ở những hộ gia đình thuộc diện nghèo, cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số.

Đa phần các ngôi nhà này có kết cấu kém bền vững, làm từ tre nứa, gỗ tạp, mái lá hoặc fibro xi măng đã xuống cấp nghiêm trọng, không đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão. Các hộ dân này thường có thu nhập thấp, thiếu khả năng tự xây dựng hoặc cải tạo nhà ở.

Bên cạnh đó, việc di dời và tái định cư cho các hộ dân tại khu vực có nguy cơ sạt lở cao cũng là một thách thức lớn, đòi hỏi nguồn lực tài chính và nhân lực đáng kể.

Để giải quyết tình trạng trên, ngày 30/3/2024, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa đã ban hành Chỉ thị số 22 về cuộc vận động hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ còn khó khăn về nhà ở trên địa bàn tỉnh trong 2 năm 2024 - 2025. Mục tiêu phấn đấu đến ngày 30/9/2025 toàn tỉnh có ít nhất 5.000 hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ còn khó khăn về nhà ở được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở.

Thanh Hóa đã đặt ra mục tiêu xóa bỏ 100% nhà tạm, nhà dột nát vào năm 2025. Điều này không chỉ dừng lại ở việc xây dựng mới các ngôi nhà kiên cố mà còn bao gồm các chính sách đồng bộ nhằm đảm bảo phát triển bền vững.

Thanh Hóa đã bố trí hơn 500 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh và nguồn vốn Trung ương để hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho các hộ nghèo và hộ cận nghèo. Đặc biệt, chương trình hỗ trợ ưu tiên cho các hộ ở vùng bị thiên tai, sạt lở đất, với mức hỗ trợ lên đến 70 triệu đồng/hộ.

Để đảm bảo sự minh bạch và hiệu quả, tỉnh cũng áp dụng hình thức hỗ trợ theo mô hình "xây nhà tình nghĩa", nơi chính quyền cấp xã, huyện sẽ đứng ra giám sát, kiểm tra chất lượng công trình.

Không chỉ dựa vào ngân sách nhà nước mà còn tích cực kêu gọi sự tham gia của các tổ chức, doanh nghiệp và các cá nhân. Các cấp đã có nhiều hình thức vận động gia đình, dòng họ, khu dân cư ủng hộ bằng ngày công lao động, nguyên vật liệu... Các doanh nghiệp cũng cam kết cung cấp vật liệu xây dựng, máy móc, thậm chí cả nhân lực để thi công các ngôi nhà. Một số địa phương làm tốt là: Thiệu Hóa, Hậu Lộc, Hoằng Hóa, Mường Lát, Thạch Thành...

Ưu tiên các khu vực dễ bị ảnh hưởng bởi thiên tai

Các huyện như Mường Lát, Quan Sơn đã được tỉnh Thanh Hoá xác định là những địa bàn trọng điểm trong việc di dời các hộ dân khỏi khu vực có nguy cơ sạt lở, ngập úng cao. Chính quyền địa phương phối hợp cùng các cơ quan chuyên môn tiến hành khảo sát, lập danh sách các hộ gia đình cần di dời, hỗ trợ xây dựng nhà ở mới tại khu vực an toàn.

Đặc biệt, tỉnh đã ưu tiên di dời hơn 300 hộ dân tại các thôn, bản gần các dòng suối lớn và khu vực đồi núi dễ sạt lở, đảm bảo cuộc sống lâu dài và bền vững cho các hộ dân.

Trong bối cảnh mùa mưa bão ngày càng khốc liệt, Thanh Hóa đã bắt đầu áp dụng mô hình xây dựng nhà ở đảm bảo 3 tiêu chí an toàn: Chống bão; Chống lũ; Chống sạt lở.

Tỉnh cũng triển khai chương trình “Mái ấm Nghĩa tình”, nơi các tổ chức, cá nhân có thể tham gia đóng góp tiền mặt, vật liệu hoặc lao động để giúp đỡ các gia đình nghèo. Các hội đoàn thể như Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên đã tổ chức các chiến dịch xây nhà tình nghĩa, giúp đỡ hàng nghìn gia đình xây dựng nhà mới.

Bà Hà Thị Quynh, 73 tuổi, dân tộc Thái (trú khu Khó, thị trấn Hồi Xuân, huyện Quan Hoá) hân hoan trong ngôi nhà mới chia sẻ, được sự quan tâm các cấp, các ngành, gia đình bà được hỗ trợ 80 triệu đồng để xây nhà ở. Cộng với 20 triệu mẹ con tích cóp được và 40 triệu vay của ngân hàng nên vừa qua, gia đình bà đã xây được ngôi nhà kiên cố đầu tiên của cuộc đời. 

Phát triển kỹ năng và tăng cường lao động địa phương

Bên cạnh việc xây dựng nhà ở, tỉnh Thanh Hóa còn tổ chức các khóa đào tạo nghề, giúp người dân có thêm cơ hội kiếm sống ổn định hơn, góp phần giảm nghèo bền vững. Việc tạo ra công ăn việc làm ổn định là yếu tố then chốt giúp người dân duy trì cuộc sống lâu dài.

Kể từ khi triển khai chương trình xóa nhà tạm, Thanh Hóa đã giúp gần 2.000 hộ gia đình có được nhà ở mới, khang trang, an toàn hơn. Các gia đình không còn phải sống trong cảnh lo lắng về sự an toàn của ngôi nhà trong mùa bão lũ. Một số xã đã đạt chuẩn nông thôn mới nhờ vào việc cải tạo môi trường sống, nâng cấp cơ sở hạ tầng, trong đó nhà ở là yếu tố tiên quyết.

Để cuộc vận động thu hút sự tham gia của các tầng lớp Nhân dân, tạo được sức lan tỏa sâu rộng trong toàn xã hội, tỉnh Thanh Hoá đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung, mục đích, ý nghĩa của Chỉ thị số 22-CT/TU.

Theo đó, từng địa phương, cơ quan, đơn vị đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các tổ chức, nhà hảo tâm, doanh nghiệp, các tầng lớp Nhân dân phát huy tinh thần “tương thân, tương ái”, chung tay, góp sức giúp đỡ, tạo điều kiện cho hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ còn khó khăn về nhà ở sớm có nhà ở ổn định, an toàn.

Cùng đó, tuyên truyền, vận động các hộ gia đình, bà con trong dòng họ phải chủ động chuẩn bị mặt bằng, tham gia đóng góp nhân lực, ngày công, huy động thêm các nguồn kinh phí hợp pháp khác để hoàn thành việc xây dựng, sửa chữa nhà ở. Kịp thời phát hiện, biểu dương những tập thể, cá nhân tiêu biểu, những mô hình hay, cách làm hiệu quả, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội.

Việc vận động dựa trên tinh thần tự nguyện, tự giác, linh hoạt, sáng tạo. Phát huy truyền thống “tương thân, tương ái”, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Với các chiến lược dài hạn và cam kết mạnh mẽ từ chính quyền, tỉnh Thanh Hóa không chỉ hy vọng cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân mà còn hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, nâng cao sức mạnh cộng đồng, biến các vùng quê nghèo khó thành những nơi đáng sống, đáng mơ ước.

Hà Anh