Bên lề hành lang Quốc hội, sáng 24/6, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương nhận định: Đợt điều chỉnh tiền lương từ ngày 1/7 sắp tới là đợt điều chỉnh lớn nhất từ trước đến nay. Việc cần có các giải pháp kiểm soát lạm phát, giá cả để không xảy ra tình trạng lạm phát không phải là câu chuyện mới.

Đợt điều chỉnh gần nhất mới tăng 20%, lần này tăng 30%, mức tăng lớn nhất từ trước đến nay. Người lao động trong khu vực Nhà nước đón nhận tin này với tâm trạng “nửa mừng, nửa lo”.

“Mừng vì thu nhập từ lương được tăng đáng kể, nhưng lo là sợ vẫn tiếp diễn tình trạng như từ trước đến nay vẫn xảy ra, cứ tăng lương là giá cả lại tăng, khiến cho việc tăng lương gần như chỉ là tăng số tiền trong tài khoản thôi chứ không phải nâng cao đời sống người lao động”, đại biểu nói.

Vì vậy, theo đại biểu, bài toán đặt ra hiện nay khá nan giải với Chính phủ phải có giải pháp điều hành kinh tế vi mô như thế nào để kiểm soát được giá cả. Đương nhiên giá cả theo thời gian sẽ có sự tăng theo quy luật, nhưng hiện tượng té nước theo mưa, lợi dụng tăng lương để tăng giá một cách không theo quy luật nào, chỉ vì người lao động được tăng lương thì tăng giá, cần sự quản lý sâu sát, để làm sao việc tăng lương thật sự cải thiện đời sống người lao động và niềm vui tăng lương được trọn vẹn chứ không phải nửa mừng nửa lo.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho biết: Chúng ta đã dự kiến cải cách tiền lương, nhưng cuối cùng hiện tại thực hiện tăng lương. Hai việc này có điểm chung, dù cải cách tiền lương hay tăng lương, thì lương của người lao động nói chung là được điều chỉnh theo hướng tăng lên. Nhưng có điểm khác nhau cơ bản là cách tính lương, nếu cải cách tiền lương, bỏ cách tính truyền thống theo lương cơ sở, theo ngạch bậc, thâm niêm công tác và phụ cấp... và tính lương theo vị trí việc làm của người lao động, thì tính lương cải cách tiền lương có nhiều việc, đảm bảo công bằng, khoa học hơn.

Hiện nay, cùng vị trí việc làm, cùng trình độ, nhưng nếu khác thâm niên công tác thì mức lương của người lao động cùng làm một công việc đấy rất khác nhau, thậm chí chênh nhau nhiều lần. Với sinh viên mới ra trường, rất có năng lực, đảm nhiệm công việc đó, với một người đã làm công việc đó nhiều năm, thì mức lương chênh nhau rất nhiều, dẫn đến chưa công bằng lắm.

Nếu cải cách được cách tính tiền lương, thì sẽ có cách tính khoa học, hiện đại, công bằng, tiệm cận với cách tính của nhiều quốc gia tiên tiến trên thế giới.

Nhưng để thay đổi được, theo đại biểu, cải cách là sự thay đổi triệt để, phải có nhiều điều kiện đi kèm, khi chuyển từ cái cũ sang cái mới phải có điều kiện về nguồn lực.

“Chúng ta đã có một khoản ngân sách tiết kiệm trong mấy năm, nhưng cải cách tiền lương không chỉ dùng nguồn lực tiết kiệm vì đây là bài toán dài hơn. Bên cạnh việc tiết kiệm, phải có nhiều giải pháp khác, nâng cao năng suất lao động, tăng thu nhập, chỉ số GDP hàng năm tăng cao hơn chứ không chỉ đơn thuần là dành được bao nhiêu tiền để cải cách tiền lương”, đại biểu chia sẻ.

Đồng thời, đại biểu cũng nhấn mạnh, phải sửa đổi thể chế, vì hiện nay với cách tính lương truyền thống liên quan đến nhiều quy định khác nhau. Ví dụ Luật Bảo hiểm xã hội đang được xem xét sửa đổi, căn cứ cho người lao động đóng bảo hiểm là mức lương cơ sở, bây giờ sửa đổi cách tính lương thì phải sửa Luật Bảo hiểm xã hội.

Các luật liên quan đến thi đua khen thưởng, hiện vẫn tính thi đua khen thưởng theo hệ số lương, phải rà soát để sửa đổi.

Bên cạnh đó, phải xây dựng được vị trí việc làm, mô tả vị trí việc làm hưởng lương từ ngân sách. Đây là công việc khó nhất, lâu đài nhất, và đến hiện tại chưa làm xong, dù thời gian qua rất nỗ lực. Đây là việc cần nhiều thời gian và công sức.

Ngoài ra còn nhiều yếu tố khác mà việc cải cách tiền lương nếu thực hiện ngay thì gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Vì vậy, Chính phủ quyết định trước mắt chưa thực hiện toàn bộ nội dung cải cách tiền lương, mà thực hiện một số nội dung, trong đó có nội dung tăng lương.

“Việc tăng lương 30% đáp ứng nhu cầu trước mắt là người lao động rất mong chờ, mức lương về cơ bản đáp ứng đươc yêu cầu cuộc sống của họ. Tôi cho rằng đây là giải pháp trước mắt tốt nhất”, đại biểu bày tỏ.

Tuy nhiên, song song với giải pháp này, đại biểu nhấn mạnh, Chính phủ vẫn cần tiếp tục chỉ đạo nghiên cứu, chuẩn bị điều kiện cần thiết để thực hiện cải cách tiền lương vào thời điểm thích hợp. Để có nguồn lực thật sự vững chắc thực hiện cải cách tiền lương, thì các giải pháp nâng cao năng suất lao động, tinh gọn bộ máy, nâng cao GDP là điều rất quan trọng. Có như thế mới có nguồn lực thật sự vững chắc để cải cách tiền lương, nếu như không thực hiện đồng bộ các biện pháp này thì rất khó khăn trong tính toán các nguồn lực để cải cách tiền lương!