Báo cáo mới đây của của Công ty Chứng khoán ACBS cho biết, giá than cốc - nguyên liệu quan trọng trong sản xuất thép ở cả Trung Quốc và Australia đều có cùng xu hướng tăng trong quý 2, tuy nhiên có sự khác biệt rất lớn ở 2 thị trường này.

Hơn nữa, từ khi Trung Quốc áp dụng lệnh trừng phạt không chính thức lên than Australia từ giữa năm 2020, ngành sản xuất than của cả hai nước đều chịu những tác động tiêu cực. Nếu như Trung Quốc phải đối mặt với tình trạng thiếu nguồn cung, gia tăng chi phí sản xuất thép thì Australia mất đi một khách hàng lớn, đẩy giá than xuống thấp.

Nếu cộng thêm chi phí vận chuyển khoảng 30-50 USD/tấn, giá than cốc giao đến các quốc gia không phải Trung Quốc vẫn đang thấp hơn Trung Quốc. Điều này vô tình tạo ra lợi thế cho các nhà sản xuất thép ngoài Trung Quốc, khi chênh lệch chi phí sản xuất lên tới 8%.

Báo cáo của ACBS cho biết, từ trước đến nay ngành thép Việt Nam luôn phải chịu sự cạnh tranh gay gắt từ thép Trung Quốc trong nhiều năm do thị trường này có lợi thế sản xuất trên quy mô lớn.

Hiện nay, với bối cảnh giá than đang tăng mạnh, chi phí phát điện cao, giá thép BOF Việt Nam chủ yếu sử dụng than cốc nhập từ Australia dường như đang có lợi thế đôi chút về chi phí so với thép sử dụng công nghệ lò EAF. Điều này giúp thép Việt Nam có sức cạnh tranh lớn hơn trên thị trường.

Các chuyên gia của ACBS phân tích, ngành công nghiệp thép Trung Quốc chiếm đến gần một nửa tổng lượng sản xuất thép trên toàn thế giới. Tuy nhiên, thép từ lò BOF đang chiếm từ 85 - 90% tổng sản lượng thép của quốc gia này trong khi tỷ lệ này ở Mỹ và EU chỉ từ 30 - 40%.

ACBS cho biết, Trung Quốc đang đối mặt với vấn đề cắt giảm tỷ trọng của công nghệ BOF trong sản xuất thép mà vẫn đảm bảo đủ sản lượng cho nhu cầu tiêu thụ. Vì vậy, các chuyên gia nhận định, khi chi phí sản xuất thép nội địa Trung Quốc tăng cao, nước này có khả năng sẽ tìm kiếm các nguồn nhập khẩu thép thô thay vì sản xuất trong nước.

Do đó, thép Việt Nam đang có lợi thế rất lớn. Thực tế, Trung Quốc cũng đang gia tăng nhập khẩu thép. Trong đó, lượng thép nhập khẩu từ các quốc gia lân cận như Ấn Độ, Hàn Quốc, Việt Nam và Nhật Bản đang có xu hướng tăng mạnh.