Bộ Tư pháp cho biết, theo thống kê, hiện nay Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Nghệ An là ba địa phương có số lượng yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp lớn nhất cả nước. Cụ thể, từ năm 2021 đến năm 2023, Thành phố Hà Nội cấp khoảng 240.300 Phiếu lý lịch tư pháp, Thành phố Hồ Chí Minh cấp khoảng 308.000 Phiếu lý lịch tư pháp, tỉnh Nghệ An cấp khoảng 185.000 Phiếu lý lịch tư pháp, chiếm khoảng 28% tổng số Phiếu lý lịch tư pháp được cấp trên toàn quốc.

Trong bối cảnh nguồn nhân lực, trang thiết bị, cơ sở vật chất của Sở Tư pháp còn hạn chế, việc tiếp nhận một số lượng lớn hồ sơ đã gây tình trạng quá tải cho bộ phận làm công tác lý lịch tư pháp tại các địa phương này. Có thời điểm người dân phải xếp hàng từ rất sớm để nộp hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, gây bức xúc trong dư luận. Tỷ lệ trễ hạn của Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 02%, tỉnh Nghệ An khoảng 07%.

Nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập trong công tác cấp Phiếu lý lịch tư pháp thời gian qua, đòi hỏi phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp khác nhau như: tập trung nguồn lực, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền, ứng dụng công nghệ số,... trong đó việc thí điểm giao một số Phòng Tư pháp cấp huyện thực hiện cấp Phiếu lý lịch tư pháp là một giải pháp cần thiết, phù hợp với tinh thần tăng cường phân cấp cho địa phương trong giải quyết thủ tục hành chính; tăng tính chủ động của chính quyền địa phương trong quản lý nhà nước và giải quyết thủ tục hành chính.

Đồng thời, trước tình hình các cơ quan chậm phối hợp cung cấp thông tin thì cần thiết có giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho Phòng Tư pháp trong trường hợp quá thời hạn tra cứu, xác minh nhưng không có đủ thông tin để cấp Phiếu lý lịch tư pháp, nhằm giảm tối đa tình trạng trễ hạn cấp Phiếu đối với các trường hợp này.

Theo Bộ Tư pháp, việc dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm giao một số Phòng Tư pháp thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện tại Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Nghệ An thực hiện cấp Phiếu lý lịch tư pháp là cần thiết.

Thực hiện thí điểm trong 2 năm Tại dự thảo, Bộ Tư pháp đề xuất quy định Phòng Tư pháp thực hiện cấp Phiếu lý lịch tư pháp cho công dân Việt Nam thường trú hoặc tạm trú (nếu không có nơi thường trú) tại địa bàn cấp huyện nơi thực hiện thí điểm, công dân Việt Nam đang cư trú ở nước ngoài, trước khi xuất cảnh có thời gian thường trú hoặc tạm trú (nếu không có nơi thường trú) tại địa bàn cấp huyện nơi thực hiện thí điểm. Phòng Tư pháp thực hiện thu phí cung cấp thông tin lý lịch tư pháp khi tiếp nhận hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp.

Bộ Tư pháp đề xuất việc thí điểm thực hiện từ ngày 1/1/2025 và được thực hiện trong thời hạn 2 năm.

Trước đó (ngày 25/1/2024), Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã ký Quyết định số 104/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch cải cách thủ tục hành chính (TTHC) trọng tâm năm 2024. 

Tại quyết định nêu trên, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ rà soát, nghiên cứu ý kiến của các bộ, ngành, địa phương để hoàn thiện phương án đơn giản hóa các quy định, TTHC liên quan đến Phiếu lý lịch tư pháp thuộc ngành, lĩnh vực quản lý nhằm cắt giảm yêu cầu nộp Phiếu lý lịch tư pháp không hợp lý trong thực hiện TTHC, bảo đảm thực chất, hiệu quả, trường hợp bổ sung phương án đơn giản hóa thì gửi Văn phòng Chính phủ chậm nhất trong tháng 2 năm 2024 để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Tổ chức thực thi phương án đơn giản hóa ngay sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Trên cơ sở phương án đơn giản hóa do các bộ, cơ quan đề xuất, Văn phòng Chính phủ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án đơn giản hóa các quy định, TTHC liên quan đến Phiếu lý lịch tư pháp. Thời hạn hoàn thành trong tháng 3 năm 2024.

Góp ý dự thảo: Tại đây.