Mới đây, Viện Hàn lâm Thụy Điển vừa công bố toàn bộ danh sách nhà thơ, nhà văn được đề cử giải Nobel Văn học từ năm 1901 đến 1972 và khá bất ngờ khi thi sĩ Vũ Hoàng Chương có tên trong các đề cử.

Cụ thể, thi sĩ Vũ Hoàng Chương được đề cử năm 1972 chung danh sách với Odysseas Elytis (1911-1996, người Hy Lạp) từng đoạt Nobel Văn học năm 1973; Nadime Gordimer (1923-2014, Nam Phi) đoạt Nobel Văn học năm 1991; VS Naipaul (1932-2018, Anh) đoạt Nobel Văn học năm 2001; Doris Lessing (1919-2013, Anh) đoạt Nobel Văn học năm 2007; Louis Paul Boon (1912-1979, Bỉ); Anthony Burgess (1917-1993, Anh); Philip Roth (1933-2018, Mỹ)…

Người chiến thắng ở giải Nobel Văn học năm 1972 là nhà văn người Đức -Heinrich Böll (1917–1985). Ông Heinrich Böll giành giải sau loạt tác phẩm xuất sắc gồm: Gruppenbild mit Dame (Bức chân dung tập thể với một quý bà, 1971), Billard um halb zehn (Ván bi-a lúc chín rưỡi, 1959), Ansichten eines Clowns (Qua con mắt của chú hề, 1963). Viện Hàn lâm Thụy Điển viết: “Vì những tác phẩm kết hợp tầm bao quát hiện thực rộng lớn với nghệ thuật xây dựng tính cách điển hình, đã trở thành đóng góp to lớn vào sự phục hồi nền văn học Đức”.

Về phía đại diện của Việt Nam, thi sĩ Vũ Hoàng Chương sinh ngày 14/5/1915 tại Nam Định, mất ngày 6/9.1976. Nguyên quán của ông tại làng Phù Ủng, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng, nay là xã Phù Ủng, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. Văn phong của ông được cho là sang trọng, có dư vị hoài cổ, giàu chất nhạc, với nhiều sắc thái Đông phương.

Hoài Thanh và Hoài Chân trong cuốn Thi nhân Việt Nam đã nhận xét: "Vũ Hoàng Chương định nối cái nghiệp những thi hào-xưa của Đông Á: cái nghiệp say" nhưng "say sưa có chừng mực, say sưa mà không hẳn là trụy lạc".

Theo tài liệu của Viện Hàn lâm Thụy Điển, "Thang Lang" là người đã tiến cử Vũ Hoàng Chương. Đây có thể là linh mục Thanh Lãng (1924 - 1978), ông từng lấy học vị tiến sĩ văn chương ở Thụy Sĩ, từng giảng dạy đại học ở Sài Gòn, tác giả của nhiều công trình nghiên cứu.

Được biết, các đề cử Nobel được thế giới biết đến sau 50 năm nên những nhà thơ, nhà văn nhận đề cử Nobel Văn học năm 1973 sẽ được công bố vào đầu năm 2024.

Trong thời gian hơn 70 năm, nền văn học nghệ thuật của Việt Nam có góp mặt 2 đại diện, là thi sĩ Vũ Hoàng Chương (1972) và nhà văn, nhà báo Hồ Hữu Tường (1910-1980) được đề cử giải Nobel Văn học năm 1969. Người giới thiệu nhà văn Hồ Hữu Tường là nhà thơ Đông Hồ (1906-1969).

Nguyễn Hoàng