Thị trường khí đốt châu Âu liên tục biến động trong những tháng gần đây, do nắng nóng cực độ, hoạt động bảo trì tại các nhà máy khí đốt và gần đây nhất là hoạt động công nghiệp tại các cơ sở khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) lớn ở Australia.

Công nhân tại các dự án khí đốt tự nhiên Gorgon và Wheatstone của tập đoàn năng lượng khổng lồ Chevron của Mỹ ở Tây Úc đã đình công vào tuần trước, sau một cuộc tranh chấp kéo dài về lương và bảo đảm việc làm. Thời gian ngừng làm việc lên tới 11 giờ dự kiến sẽ tiếp tục kéo dài đến thứ Năm, hành động này sẽ sẵn sàng lên đến tổng đình công kéo dài hai tuần.

Hiện tại, không có cuộc đàm phán nào nữa được lên kế hoạch để giải quyết tranh chấp, làm tăng thêm lo ngại rằng việc ngừng sản xuất kéo dài sẽ gây áp lực lên nguồn cung toàn cầu.

Australia là một quốc gia đóng vai trò quan trọng trong thị trường LNG toàn cầu. Mặc dù phần lớn hàng xuất khẩu của nước này được dành cho Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc, sự gián đoạn do các cuộc đình công có thể sẽ dẫn đến việc châu Á và châu Âu phải cạnh tranh LNG từ các nhà cung cấp khác.

Giá khí đốt tháng trước tại trung tâm Cơ sở chuyển nhượng quyền sở hữu Hà Lan (TTF), một tiêu chuẩn châu Âu về giao dịch khí đốt tự nhiên, giao dịch cao hơn 1,4% vào sáng thứ Ba ở mức 36,3 euro (38,91 USD) mỗi megawatt giờ. Hợp đồng TTF đã tăng lên khoảng 43 euro vào tháng trước trong bối cảnh lo ngại về cuộc đình công nở rộ của các công nhân nhà máy LNG.

Ana Maria Jaller-Makarewicz, nhà phân tích năng lượng tại Viện Phân tích Tài chính và Kinh tế Năng lượng, cho biết trong một báo cáo nghiên cứu: “Nỗi lo ngại về tình trạng mất cân bằng cung và cầu khí đốt đã chi phối thị trường”.

Bà cho biết sự kết hợp giữa mức tiêu thụ khí đốt thấp hơn và việc châu Âu lấp đầy các cơ sở lưu trữ trước thời hạn đã giúp ngăn giá khí đốt tăng vọt lên mức cao nhất bất thường vào mùa hè năm ngoái là 340 euro.

Tuy nhiên, do không chắc chắn về tình hình ở Australia sẽ diễn ra như thế nào, Jaller-Makarewicz cho biết châu Âu nên chuẩn bị tinh thần cho những biến động và giá cả tăng cao hơn.

Ngoài ra, bà Jaller-Makarewicz cho biết: “Thị trường khí đốt đang trở nên rủi ro hơn – giá khí đốt và LNG ngày càng biến động và bị ảnh hưởng lớn bởi các yếu tố toàn cầu”.

“Sự không chắc chắn về các sự kiện trong tương lai có thể ảnh hưởng đến nguồn cung cấp khí đốt khiến việc dự đoán nguồn cung và cầu có thể cân bằng như thế nào và giá có thể leo thang bao nhiêu là cực kỳ khó khăn. Như đã thấy trong các sự kiện năm ngoái ở châu Âu, cách duy nhất mà các nước nhập khẩu có thể giảm thiểu rủi ro đó là giảm mức tiêu thụ nội bộ của họ”, bà nói thêm.

EU đã đạt được mục tiêu lấp đầy 90% công suất của các cơ sở lưu trữ khí đốt khoảng 2 tháng rưỡi trước thời hạn ngày 1 tháng 11.

Dữ liệu mới nhất do tập đoàn công nghiệp Cơ sở hạ tầng khí đốt châu Âu tổng hợp cho thấy mức lưu trữ tổng thể của EU ở mức trung bình đầy gần 94%.

Tuy nhiên, Cơ quan Năng lượng Quốc tế đã cảnh báo rằng ngay cả các địa điểm lưu trữ đầy đủ cũng “không đảm bảo” trước các điều kiện thị trường trong suốt mùa đông.

Cơ quan giám sát năng lượng toàn cầu cho biết trong báo cáo thị trường khí đốt hàng năm: “Các mô phỏng của chúng tôi cho thấy rằng một mùa đông lạnh giá, cùng với việc Nga ngừng cung cấp khí đốt qua đường ống cho Liên minh châu Âu bắt đầu từ ngày 1 tháng 10 năm 2023, có thể dễ dàng làm gia tăng biến động giá cả và căng thẳng thị trường”.

Cảnh báo của IEA được đưa ra khi khối 27 quốc gia tiếp tục ngừng xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch của Nga sau chiến sự ở Ukraine. Các nhà phân tích tại công ty tư vấn chính trị Eurasia Group lo ngại rằng có thể xảy ra “sự gián đoạn thực sự” đối với thị trường châu Âu, bao gồm cả việc ngừng hoạt động do bão mùa đông ở Na Uy và việc cắt giảm lượng khí đốt còn lại của Nga sang châu Âu.

Christyan Malek, người đứng đầu chiến lược năng lượng toàn cầu và người đứng đầu bộ phận nghiên cứu vốn cổ phần dầu khí EMEA tại JPMorgan, cho biết tình hình thị trường khí đốt “rất biến động” và do đó khó dự đoán.

Ngoài ra, chuyên gia Malek cho biết các thị trường khí đốt châu Âu dường như đang định giá ở cả vùng đệm châu Âu đạt mục tiêu lưu trữ khí đốt trước thời hạn và nguy cơ một mùa đông đặc biệt lạnh giá có thể dẫn đến giá “tăng mạnh” vào cuối năm nay.

Trong khi các nhà phân tích cho biết điều kiện thị trường không ổn định có thể khiến các nhà giao dịch cảm thấy lo lắng, một số người tin rằng các cuộc đình công ở Úc là điều duy nhất có thể giữ giá tăng trong những tháng tới.

Kaushal Ramesh, nhà phân tích tại Rystad Energy có trụ sở tại Oslo, cho biết thị trường khí đốt biến động trở lại sau khi bắt đầu hoạt động công nghiệp tại các cơ sở khí đốt lớn ở Australia.

Ramesh cho biết trong một nghiên cứu: “Tuy nhiên, tác động tiềm tàng của các cuộc đình công có thể là yếu tố tăng giá duy nhất trên thị trường ngắn hạn, do chúng ta hiện đã bước vào giai đoạn giao dịch trước mùa đông và các chỉ số khác đều giảm ở cả châu Âu và châu Á”. 

Khánh Vy (Theo CNBC)