Theo dõi báo trên:
Ảnh minh họa
Trong khoa học xã hội, việc tìm hiểu các vấn đề xã hội từ góc độ giới đang ngày càng trở nên phổ biến. Nhân sinh quan và thế giới quan của con người được hình thành từ môi trường gia đình, nhà trường và xã hội. Trong định chế nhà trường, “sách giáo khoa không chỉ là người tổ chức các kiến thức cho trẻ em... mà còn xây dựng và chuyển tải một cách rõ ràng hình ảnh của tổ chức xã hội tạo ra nó, nói rộng hơn là hình ảnh của thế giới. Nó phổ biến các chuẩn mực, hình mẫu ứng xử xã hội, đóng góp vào việc tạo ra tính cách cá nhân và tập thể”. Vì thế, các nghiên cứu và khảo sát sách giáo khoa dưới góc độ giới nhằm tìm hiểu công cụ này có gieo mầm những định kiến về giới trong việc hình thành nhân sinh quan của con người hay không.
Ở Việt Nam, một số nhóm nghiên cứu đã lên tiếng về “những dấu hiệu định kiến với giới nữ” trong sách giáo khoa tiểu học. Nhưng nhìn chung, các nghiên cứu này chỉ ở mức độ rà soát, đánh giá lại, chưa đi vào khảo sát một cách hệ thống toàn bộ sách giáo khoa trong nền giáo dục phổ thông hiện nay.
Nam giới xuất hiện nhiều hơn
Nhóm nghiên cứu của Viện Phát triển bền vững vùng Nam bộ (Viện Khoa học xã hội Việt Nam) đã mã hóa và thống kê tất cả nhân vật xuất hiện trong văn bản và hình ảnh theo giới tính, tuổi tác, nghề nghiệp, hoạt động... trong các quyển sách giáo khoa của sáu môn học chính ở ba cấp (tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông). Bao gồm tiếng Việt (từ lớp 1-5), ngữ văn (lớp 6-12); toán (lớp 1-9), hình học (lớp 10-12), đại số lớp 10, đại số và giải tích lớp 11, 12; đạo đức (lớp 1-5), giáo dục công dân (lớp 6-12); khoa học tự nhiên và xã hội (lớp 1-3), khoa học (lớp 4-5); lịch sử, địa lý (lớp 4-12) và tiếng Anh (lớp 6-12).
Kết quả phân tích cho thấy các nhân vật nam giới xuất hiện nhiều hơn nữ giới cả trong văn bản lẫn hình ảnh. Trong tổng số 8.276 nhân vật xuất hiện trong nội dung văn bản, nam giới chiếm đến 69%. Về hình ảnh, nam giới chiếm 58% trong tổng số 7.987 nhân vật. Sự chênh lệnh giữa nhân vật nam và nữ cũng có sự khác biệt theo các cấp học, càng lên cấp học cao sự chênh lệch càng lớn.
Vai trò mà các nhân vật đảm nhiệm trong gia đình sẽ cho thấy những hình ảnh về giới rõ ràng hơn. Trong cả văn bản lẫn hình ảnh, số nhân vật xuất hiện trong vai trò làm mẹ/làm bà nhiều hơn so với sự xuất hiện của nam giới trong vai trò làm cha/làm ông. Và hình ảnh của phụ nữ luôn xuất hiện trong vai trò “nội tướng”: chăm sóc gia đình, nấu nướng, dạy dỗ và đưa đón con/cháu.
Ngoài những nhân vật nổi tiếng trong lịch sử hoặc đương đại, nhóm nghiên cứu cũng quan tâm đến các nhân vật đời thường để xem loại nhân vật này được mô tả và trình bày như thế nào trong sách giáo khoa, đặc biệt về mặt cơ cấu nghề nghiệp và không gian hoạt động của các nhân vật.
Xét về mặt cơ cấu nghề nghiệp của nam/nữ, nếu chỉ tính lứa tuổi đã thành niên thì kết quả thống kê cho biết 80% nhân vật nam giới trong sách giáo khoa có nghề nghiệp cụ thể, trong khi tỉ lệ này nơi nữ giới chỉ đạt 66%, trong đó nữ làm nội trợ chiếm đến 25%. Nữ giới có hai nghề chiếm tỉ lệ cao nhất là giáo viên và nhân viên văn phòng, trong khi đó nam giới có nhiều nghề đa dạng hơn. Điều này bộc lộ một quan niệm đã nằm sẵn trong tiềm thức của văn hóa Việt Nam: phụ nữ luôn làm các công việc gia đình, những loại nghề có tính chất nhẹ nhàng, không đòi hỏi nhiều kỹ năng như nam giới. Phụ nữ xuất hiện nhiều hơn trong không gian gia đình và ngược lại, nam giới xuất hiện nhiều hơn trong không gian công cộng, không gian lao động, sản xuất.
Cần mô tả nữ giới công bằng
Kết quả phân tích nội dung sách giáo khoa của nền giáo dục phổ thông Việt Nam đã cung cấp những dữ kiện và bằng chứng cho thấy có những xu hướng thiên lệch về giới khá rõ rệt. Trong số các nhân vật xuất hiện trong 76 quyển sách giáo khoa của sáu môn học, thấy rõ xu hướng thiên lệch về số lượng nhân vật nam cả trong văn bản lẫn trong hình ảnh. Không chỉ xuất hiện ít hơn nam giới, nữ giới chủ yếu xuất hiện trong hình ảnh người mẹ, người bà, cho thấy những nhà biên soạn sách đã khuôn hẹp “thế giới của người phụ nữ” vào “không gian gia đình”.
Tình hình này bộc lộ một nhu cầu xem xét lại một cách có hệ thống nội dung các quyển sách giáo khoa trên bình diện quan điểm giới. Nhóm nghiên cứu cho rằng Bộ Giáo dục - đào tạo cần lưu tâm hơn đến chiều kích này nhằm làm các nhân vật nữ xuất hiện nhiều hơn trên các trang sách giáo khoa và việc trình bày, mô tả nữ giới công bằng, phù hợp hơn với thực tiễn đang diễn ra trong xã hội Việt Nam.
Theo TTO
Thích
(CLO) Một mỏ vàng khổng lồ với trữ lượng ước tính hơn 1.000 tấn đã được phát hiện ở miền nam Trung Quốc, hãng thông tấn Xinhua đưa tin, trích dẫn nguồn tin từ cục địa chất tỉnh Hồ Nam.
(CLO) Chiều ngày 22/11, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về Hội và nâng cao chất lượng tham mưu trong công tác văn phòng của Hội Nhà báo khu vực phía Bắc.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Ngày 22/11, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có Quyết định xử phạt Công ty cổ phần chứng khoán SmartInvest gần 1,4 tỷ đồng vì hàng loạt vi phạm.
(CLO) Bất chấp những thách thức từ cuộc chiến tranh xâm lược của Nga, kinh tế Ukraine đã tăng trưởng 4.2% trong 10 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm ngoái, theo thông báo của Bộ Kinh tế Ukraine vào ngày 18 tháng 11.
(CLO) Triều Tiên và Nga vừa ký kết một thỏa thuận mới nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế sau các cuộc hội đàm tại Bình Nhưỡng trong tuần này, theo Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên (KCNA).
(CLO) Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai vừa phối hợp với Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 thực hiện điều tra, phỏng vấn sâu người dân vùng lũ lịch sử gây chết và mất tích nhiều người ở xã Phúc Khánh.
(CLO) Trong những tuần gần đây, các hãng sản xuất ô tô lớn trên thế giới đã liên tiếp công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự và đóng cửa nhà máy khi họ chật vật tìm kiếm lợi nhuận từ các dòng xe điện (EV) và đối mặt với làn sóng cạnh tranh từ những sản phẩm giá rẻ hơn.
(CLO) Chính quyền Tổng thống Joe Biden vừa thông báo với Quốc hội kế hoạch xóa 4,65 tỷ USD khoản nợ mà Ukraine đang gánh chịu, theo một bức thư do Bloomberg News thu thập được.
(CLO) Hai anh em họ từ Nghệ An ra Hà Nội học nghề cắt tóc. Tuy nhiên, cả hai lại rủ nhau buôn ma túy và bị Công an bắt giữ.
(CLO) Ngày 22/11, Toà án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh mở phiên toà sơ thẩm xét xử các bị cáo: Xeng và Sisavanh Yongyaerlor (cùng SN 1988, trú huyện Khăm Cợt, tỉnh Bolikhămxay, Lào) về tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy”.
(CLO) Ngày 22/11, tại Nhà Thái Học thuộc Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã diễn ra Vòng Chung kết Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề “Cộng đồng kiến tạo”.
(CLO) Ngày 22/11, Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã công bố Bộ Quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp mới nhằm nâng cao uy tín, chất lượng và trách nhiệm của môi giới.
(CLO) Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền vừa ký ban hành Quyết định số 6068/QĐ-UBND ngày 22/11/2024 về việc công bố tình huống khẩn cấp các sạt lở trên các tuyến đê hữu Bùi, Bùi 2, Gò Khoăm, sạt lở bờ sông Bùi trên địa bàn huyện Chương Mỹ.
(CLO) Tỉnh Lai Châu cam kết tạo mọi thuận lợi để hỗ trợ các doanh nghiệp khai thác du lịch với mục tiêu "doanh nghiệp phát tài - Lai Châu phát triển''.
(CLO) Lần đầu tiên, Liên hoan phim hoạt hình “Dòng khát vọng” được tổ chức nhân kỷ niệm 65 năm ngành Hoạt hình Việt Nam ra đời (9/11/1959).
(NB&CL) Với tổng chiều dài chính tuyến dự kiến khoảng 1.541km, tổng mức đầu tư khoảng 33 tỷ USD sở hữu quy mô chưa từng có tại Việt Nam, dự án Đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) trên trục Bắc – Nam được chính các doanh nghiệp Việt thừa nhận là “cơ hội trăm năm”. Tuy nhiên, để chớp được cơ hội này, lại là thách thức đòi hỏi doanh nghiệp Việt cần phải rất bền gan vững chí để vượt qua.
(NB&CL) Với nhiều cố gắng luật hóa các quy định cơ bản về nhà giáo, dự án Luật Nhà giáo dự kiến trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 này, đang nhận được sự quan tâm rất lớn từ dư luận, được kỳ vọng sẽ khắc phục được những bất cập và kiến tạo hành lang pháp lý đột phá để phát triển đội ngũ nhà giáo trong thời gian tới. Theo các chuyên gia, nhà khoa học, nếu Luật Nhà giáo có chất lượng tốt, tính khả thi cao sẽ là động lực lớn để đưa sự nghiệp giáo dục Việt Nam lên tầm cao mới.
(NB&CL) Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo đang được các Đại biểu quan tâm bàn thảo trong chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Việc cơ quan quản lý đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo đem đến nhiều kỳ vọng, nhất là khi không ít quy định nhằm ngăn chặn quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng đã được đề xuất. Trong đó, dư luận đặc biệt quan tâm tới 2 nội dung quy định về: quảng cáo trên không gian mạng; quyền cũng như nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo. Tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng, Dự thảo Luật (sửa đổi) còn một số quy định chưa thể giải quyết được thực tế vi phạm phát sinh hiện nay của hoạt động quảng cáo trên không gian mạng.
(NB&CL) Giai đoạn 2015-2021, biên chế trong đơn vị sự nghiệp công lập giảm hơn 236.000 người. Kết quả tinh giản biên chế tuy đạt mục tiêu song chưa thực sự hiệu quả. Việc tinh giản biên chế còn mang tính cơ học. Các chuyên gia cho rằng, sắp xếp, tinh giản bộ máy có vai trò quan trọng trong việc giảm sự tốn kém về tiền lương và tạo ra một hệ thống trả lương hiệu quả. Tranh luận tại nghị trường, nhiều Đại biểu Quốc hội cho rằng khó khăn về nguồn nhân lực hiện nay là hết sức to lớn, nên đột phá chính từ khâu này thì mới có thể gỡ được những điểm nghẽn đang cản trở sự phát triển của đất nước.
(NB&CL) Theo Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), Việt Nam là một trong các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Cho dù già hóa dân số là hệ quả tất yếu của việc mức sinh ngày càng thấp, tuổi thọ ngày càng cao, tuy nhiên, nếu không có ngay những chính sách thích ứng hiệu quả mang tầm quốc gia, thì những hệ luỵ của việc già hoá dân số là không thể lường hết được. Trên Diễn đàn Kỳ họp Quốc hội thứ 8, khoá XV vừa qua, đã có ý kiến về việc từ năm 2025 phải xây dựng khung chính sách quốc gia về phòng, chống già hóa dân số và điều chỉnh tỷ suất sinh thay thế, xem đây là vấn đề mang tính chất chiến lược.
(NB&CL) Temu là nền tảng bán lẻ trực tuyến xuyên biên giới của PDD Holdings (Trung Quốc), tập đoàn sở hữu trang thương mại điện tử Pinduoduo chuyên hàng giá rẻ. Nền tảng này ra mắt lần đầu tại Mỹ vào tháng 9/2022 và hiện bán hàng trực tiếp đến 82 quốc gia, vùng lãnh thổ. Nhiều đại biểu Quốc hội lo ngại tình trạng hàng hóa giá rẻ trên các sàn thương mại điện tử quốc tế như Temu sẽ tràn vào Việt Nam, gây ra tác động tiêu cực cho thị trường hàng hóa và ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp sản xuất trong nước. Cơn lốc Temu đang phơi bày rõ thế khó trập trùng của hàng Việt, nhưng đây cũng là cơ hội để chúng ta nhìn nhận lại và tìm ra hướng đi mới cho sản xuất nội địa.
(NB&CL) Các cơ quan báo chí hiện nay đang phải đối diện với việc sụt giảm doanh thu mạnh mẽ, trong bối cảnh các nền tảng mạng xã hội đã lấy đi phần lớn doanh thu quảng cáo. Dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) chính thức được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 này. Hiện nay nhiều ý kiến đưa ra đề xuất nên giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho báo chí.
(NB&CL) Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, nền nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững sản phẩm nông sản. Theo các chuyên gia, doanh nghiệp phải hợp tác để sản xuất quy mô lớn, đồng bộ và có sự liên kết từ khâu sản xuất, chế biến đến tiêu thụ giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp. Việc liên kết chặt chẽ giữa các tác nhân trong chuỗi giá trị nông sản từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả và đảm bảo tính bền vững.
(NB&CL) Chuyển đổi số từ lâu đã được xem là chìa khoá mở ra cơ hội xây dựng mô hình nông nghiệp thông minh, bền vững và hiệu quả hơn, đảm bảo vị thế của nông nghiệp Việt Nam trên bản đồ thế giới. Trong đó, số hoá việc sản xuất lúa gạo là hướng đi cần được tăng tốc, đẩy mạnh, để chiếm lĩnh xa lộ nông nghiệp toàn cầu. Như nhắc nhở mới đây của Thủ tướng Phạm Minh Chính: “Phải thổi hồn vào cây lúa bằng công nghệ số, bằng phát triển xanh, bằng kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, bằng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo”.
(NB&CL) Sau 20 năm kể từ khi có Ngày Doanh nhân Việt Nam, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ; số doanh nghiệp thành lập mới không ngừng gia tăng, là một điểm sáng của nền kinh tế, phản ánh nhu cầu và nỗ lực phát triển trong bối cảnh đất nước còn đối diện rất nhiều khó khăn, thách thức. Kinh tế tư nhân ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế đất nước, góp phần nâng tầm vị thế đất nước bằng những “cuộc chơi” đẳng cấp quốc tế.
