Theo dõi báo trên:
Ảnh minh họa
Trong khoa học xã hội, việc tìm hiểu các vấn đề xã hội từ góc độ giới đang ngày càng trở nên phổ biến. Nhân sinh quan và thế giới quan của con người được hình thành từ môi trường gia đình, nhà trường và xã hội. Trong định chế nhà trường, “sách giáo khoa không chỉ là người tổ chức các kiến thức cho trẻ em... mà còn xây dựng và chuyển tải một cách rõ ràng hình ảnh của tổ chức xã hội tạo ra nó, nói rộng hơn là hình ảnh của thế giới. Nó phổ biến các chuẩn mực, hình mẫu ứng xử xã hội, đóng góp vào việc tạo ra tính cách cá nhân và tập thể”. Vì thế, các nghiên cứu và khảo sát sách giáo khoa dưới góc độ giới nhằm tìm hiểu công cụ này có gieo mầm những định kiến về giới trong việc hình thành nhân sinh quan của con người hay không.
Ở Việt Nam, một số nhóm nghiên cứu đã lên tiếng về “những dấu hiệu định kiến với giới nữ” trong sách giáo khoa tiểu học. Nhưng nhìn chung, các nghiên cứu này chỉ ở mức độ rà soát, đánh giá lại, chưa đi vào khảo sát một cách hệ thống toàn bộ sách giáo khoa trong nền giáo dục phổ thông hiện nay.
Nam giới xuất hiện nhiều hơn
Nhóm nghiên cứu của Viện Phát triển bền vững vùng Nam bộ (Viện Khoa học xã hội Việt Nam) đã mã hóa và thống kê tất cả nhân vật xuất hiện trong văn bản và hình ảnh theo giới tính, tuổi tác, nghề nghiệp, hoạt động... trong các quyển sách giáo khoa của sáu môn học chính ở ba cấp (tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông). Bao gồm tiếng Việt (từ lớp 1-5), ngữ văn (lớp 6-12); toán (lớp 1-9), hình học (lớp 10-12), đại số lớp 10, đại số và giải tích lớp 11, 12; đạo đức (lớp 1-5), giáo dục công dân (lớp 6-12); khoa học tự nhiên và xã hội (lớp 1-3), khoa học (lớp 4-5); lịch sử, địa lý (lớp 4-12) và tiếng Anh (lớp 6-12).
Kết quả phân tích cho thấy các nhân vật nam giới xuất hiện nhiều hơn nữ giới cả trong văn bản lẫn hình ảnh. Trong tổng số 8.276 nhân vật xuất hiện trong nội dung văn bản, nam giới chiếm đến 69%. Về hình ảnh, nam giới chiếm 58% trong tổng số 7.987 nhân vật. Sự chênh lệnh giữa nhân vật nam và nữ cũng có sự khác biệt theo các cấp học, càng lên cấp học cao sự chênh lệch càng lớn.
Vai trò mà các nhân vật đảm nhiệm trong gia đình sẽ cho thấy những hình ảnh về giới rõ ràng hơn. Trong cả văn bản lẫn hình ảnh, số nhân vật xuất hiện trong vai trò làm mẹ/làm bà nhiều hơn so với sự xuất hiện của nam giới trong vai trò làm cha/làm ông. Và hình ảnh của phụ nữ luôn xuất hiện trong vai trò “nội tướng”: chăm sóc gia đình, nấu nướng, dạy dỗ và đưa đón con/cháu.
Ngoài những nhân vật nổi tiếng trong lịch sử hoặc đương đại, nhóm nghiên cứu cũng quan tâm đến các nhân vật đời thường để xem loại nhân vật này được mô tả và trình bày như thế nào trong sách giáo khoa, đặc biệt về mặt cơ cấu nghề nghiệp và không gian hoạt động của các nhân vật.
Xét về mặt cơ cấu nghề nghiệp của nam/nữ, nếu chỉ tính lứa tuổi đã thành niên thì kết quả thống kê cho biết 80% nhân vật nam giới trong sách giáo khoa có nghề nghiệp cụ thể, trong khi tỉ lệ này nơi nữ giới chỉ đạt 66%, trong đó nữ làm nội trợ chiếm đến 25%. Nữ giới có hai nghề chiếm tỉ lệ cao nhất là giáo viên và nhân viên văn phòng, trong khi đó nam giới có nhiều nghề đa dạng hơn. Điều này bộc lộ một quan niệm đã nằm sẵn trong tiềm thức của văn hóa Việt Nam: phụ nữ luôn làm các công việc gia đình, những loại nghề có tính chất nhẹ nhàng, không đòi hỏi nhiều kỹ năng như nam giới. Phụ nữ xuất hiện nhiều hơn trong không gian gia đình và ngược lại, nam giới xuất hiện nhiều hơn trong không gian công cộng, không gian lao động, sản xuất.
Cần mô tả nữ giới công bằng
Kết quả phân tích nội dung sách giáo khoa của nền giáo dục phổ thông Việt Nam đã cung cấp những dữ kiện và bằng chứng cho thấy có những xu hướng thiên lệch về giới khá rõ rệt. Trong số các nhân vật xuất hiện trong 76 quyển sách giáo khoa của sáu môn học, thấy rõ xu hướng thiên lệch về số lượng nhân vật nam cả trong văn bản lẫn trong hình ảnh. Không chỉ xuất hiện ít hơn nam giới, nữ giới chủ yếu xuất hiện trong hình ảnh người mẹ, người bà, cho thấy những nhà biên soạn sách đã khuôn hẹp “thế giới của người phụ nữ” vào “không gian gia đình”.
Tình hình này bộc lộ một nhu cầu xem xét lại một cách có hệ thống nội dung các quyển sách giáo khoa trên bình diện quan điểm giới. Nhóm nghiên cứu cho rằng Bộ Giáo dục - đào tạo cần lưu tâm hơn đến chiều kích này nhằm làm các nhân vật nữ xuất hiện nhiều hơn trên các trang sách giáo khoa và việc trình bày, mô tả nữ giới công bằng, phù hợp hơn với thực tiễn đang diễn ra trong xã hội Việt Nam.
Theo TTO
Thích
(CLO) Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đồng ý giao UBND tỉnh Bắc Giang là cơ quan chủ quản thực hiện Dự án đầu tư xây dựng cầu Vân Hà, kết nối xã Vân Hà, thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang với phường Hòa Long, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.
(CLO) Ngày 4/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump chia sẻ một video về cuộc không kích gần đây vào lực lượng Houthi với dòng chú thích: "Họ sẽ không bao giờ đánh chìm tàu của chúng ta nữa".
(CLO) Ngày 05/4/2025, Cơ quan CSĐT Công an Nghệ An đã khởi tố vụ án hình sự: “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ” làm 01 người tử vong.
(CLO) Ngày 5/4, truyền thông nhà nước Triều Tiên đưa tin nhà lãnh đạo Kim Jong Un đã trực tiếp thử nghiệm một khẩu súng bắn tỉa mới được phát triển, trong chuyến thị sát một đơn vị đặc nhiệm.
(CLO) Ngày 5/4/2025, tại Trung tâm Thông tin văn hóa Hồ Gươm (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), Ban quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội phối hợp cùng họa sỹ Bùi Văn Toản tổ chức triển lãm nghệ thuật tranh kính vỡ với chủ đề "Sáng trong ngọc kính". Triển lãm trưng bày 08 tác phẩm tranh nghệ thuật, giới thiệu chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng các vị Tổng Bí thư của Đảng Cộng sản Việt Nam qua các thời kỳ từ năm 1945 đến nay.
(CLO) Liên minh châu Âu chuẩn bị áp mức phạt hơn 1 tỷ USD đối với nền tảng X của tỷ phú Elon Musk, do vi phạm nghiêm trọng các quy định về nội dung và thông tin sai lệch.
(CLO) Hôm 4/4, ba nhà máy hóa chất tại Nga đồng loạt gặp sự cố khẩn cấp, khiến ít nhất ba người bị thương và hai cơ sở phải ngừng hoạt động do mất điện.
(CLO) Hôm 4/4, SpaceX của Elon Musk, United Launch Alliance (ULA) và Blue Origin của Jeff Bezos đã giành được các hợp đồng phóng tên lửa từ Lực lượng Không gian Hoa Kỳ với tổng trị giá 13,5 tỷ USD.
(CLO) Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã đấu tranh làm rõ dấu hiệu vi phạm quy định về khai thác tài nguyên (cát) của Công ty Cổ phần khoáng sản Thiên An Phát và các đơn vị có liên quan, khởi tố 4 đối tượng.
(CLO) Giữa phố thị tấp nập, làng Định Công (quận Hoàng Mai, Hà Nội) vẫn giữ cho mình nét trầm mặc với nghề đậu bạc truyền thống – một trong bốn nghề tinh hoa từng làm nên tên tuổi đất Thăng Long xưa. Những người thợ nơi đây, qua bao thế hệ, vẫn miệt mài bên bàn nguội, hun đúc niềm đam mê và chung tay giữ lấy một phần hồn cốt của làng nghề Việt.
(CLO) Sáng ngày 5/4, tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, Hội thảo quốc tế về “Hoàn thiện thể chế nhằm hiện thực hóa nguyên tắc “Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ” trong lĩnh vực đầu tư” đã khai mạc.
(CLO) Ngày 5/4, theo Sở Tài chính Hải Dương, tỉnh này đã tạm dừng chi 113,3 tỷ đồng mua sắm tài sản, trang thiết bị làm việc, nhằm tiết kiệm, chống lãng phí trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính,
(CLO) Bằng những kinh nghiệm nhiều năm "tác chiến", những cơ duyên được học hỏi từ các chuyên gia trên thế giới cùng thực tiễn đào tạo các phóng viên ảnh, nhà báo Nguyễn Tiến Anh Tuấn - Phó Ban Thư ký toà soạn, Trưởng khối nội dung Media - Báo Dân trí- đã đưa ra nhiều quan điểm, nhiều câu chuyện thực tế hữu ích xung quanh chủ đề này trong bài viết gửi báo Nhà báo và Công luận.
(CLO) Nga đặt mục tiêu giữ vững vị trí thứ hai thế giới về khai thác vàng, với sản lượng từng đạt 332 tấn năm 2021.
(CLO) Năm 2025, Bộ Xây dựng đã bố trí 69,187 tỉ đồng trong kế hoạch bảo trì hệ thống Quốc lộ năm 2025 cho tuyến Quốc lộ 3C để thực hiện việc duy tu, bảo dưỡng để bảo đảm an toàn giao thông trên tuyến.
(CLO) Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp thuế nhập khẩu trên diện rộng, thị trường chứng khoán toàn cầu đã lao dốc trong hai ngày liên tiếp.
(CLO) Không còn đơn thuần là giải trí, những phiên livestream bóc phốt, các đoạn clip đấu tố trên mạng xã hội đang thu hút hàng trăm nghìn lượt theo dõi mỗi đêm. Nhiều người trẻ “mắc kẹt” trong những chuỗi drama (lùm xùm) liên miên mà không nhận ra sự lệch chuẩn trong cảm xúc và nhận thức đang âm thầm diễn ra. Khi mạng xã hội trở thành sân khấu thị phi, điều gì sẽ xảy ra với sức khỏe tinh thần và văn hóa tiêu dùng nội dung của cả một thế hệ?
(NB&CL) Các chuyên gia kỳ vọng, dự thảo Luật Đường sắt sửa đổi sẽ tập trung vào việc ứng dụng khoa học công nghệ, tăng cường hợp tác quốc tế và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hướng tới một ngành đường sắt phát triển bền vững và hội nhập mạnh mẽ với khu vực và thế giới.
(NB&CL) Khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung… đã một trong những chủ trương lớn được Đảng, Nhà nước quyết tâm hiện thực hoá từ rất lâu. Và đến nay, trong bối cảnh đất nước đang đứng trước những mục tiêu lớn: tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 – 2030, phấn đấu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 là nước phát triển, có thu nhập cao… làm thế nào để chủ trương ấy thực sự đi vào cuộc sống, thực thi hiệu quả đang được xem là ưu tiên hàng đầu.
(NB&CL) Năm 2025 là năm đánh dấu bước tiến mới với Kết luận số 126-KL/TW và 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy. Đặc biệt, chủ trương sáp nhập tỉnh, xã và bỏ cấp huyện thể hiện tư duy đột phá trong cải cách hành chính.
(NB&CL) Chính sách thị thực linh hoạt là một công cụ quan trọng để tăng sức hấp dẫn của điểm đến, giúp Việt Nam cạnh tranh tốt hơn với các nước trong khu vực. Và giờ đây, sau rất nhiều mong ngóng, du lịch Việt đang đứng trước thời cơ vàng để có thể bứt phá khi Việt Nam miễn thị thực cho công dân 16 nước từ ngày 1/3/2025 đến 31/12/2025 trong khuôn khổ Chương trình kích cầu phát triển du lịch.
(NB&CL) Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN), dự kiến trình Quốc hội vào tháng 10 năm nay và thông qua vào tháng 5/2026. Đây là một trong những bước đi quan trọng trong lộ trình cải cách thuế, hướng đến mục tiêu vừa đảm bảo nguồn thu ngân sách, vừa giảm gánh nặng tài chính cho người dân và doanh nghiệp.
(NB&CL) Báo chí Cách mạng tròn 100 năm tuổi cũng là lúc đất nước chuyển động mạnh mẽ vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Trong bối cảnh ấy, như Tổng Bí thư Tô Lâm từng nhấn mạnh: “Kỷ nguyên mới đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới, cao hơn đối với Báo chí Cách mạng, đòi hỏi báo chí cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại”. Trong những yêu cầu, nhiệm vụ mới ấy, chắc chắn không thể thiếu trọng trách bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng.
(NB&CL) Thời gian qua, hàng loạt vụ việc liên quan đến người nổi tiếng, KOL quảng cáo sản phẩm sai sự thật đã gây bức xúc trong dư luận. Tình trạng này không mới và vẫn tiếp tục tái diễn, đặt ra nhiều câu hỏi về tính hiệu quả của chế tài xử lý. Phóng viên đã trao đổi với luật sư Bùi Đình Ứng (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) để làm rõ hơn vấn đề này.
(NB&CL) Được cho là nhân tố then chốt đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng 8% năm 2025, để khu vực kinh tế tư nhân thực sự “cất cánh”, theo các chuyên gia, cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính sách, môi trường kinh doanh thuận lợi và sự đổi mới từ chính các doanh nghiệp.
(NB&CL) Việt Nam đang trở thành một nhân tố mới quan trọng trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu - nhận định ấy của báo chí quốc tế đang ngày càng được củng cố khi Việt Nam đang hối hả, quyết liệt để biến mục tiêu thành hiện thực.
