Bệnh viện thiếu thuốc, người nhà vất vả

Hiện tại nhiều bệnh viện tuyến Trung ương vẫn để xảy ra tình trạng thiếu thuốc cục bộ. Thực trạng này đang khiến cho người bệnh và người nhà bệnh nhân lo lắng. Anh Nguyễn Tuân có con đang điều trị ung thư máu tại Bệnh viện Huyết học. Anh rất lo lắng vì có những thuốc hiện nay bệnh viện không còn, người nhà bệnh nhân phải đi liên hệ mua bên ngoài. “Không phải thiếu tất cả thuốc, thỉnh thoảng mới thiếu một số thuốc và dung dịch nhưng để tìm mua là điều không hề dễ dàng. Có những thuốc, giá cũng chỉ vài trăm nghìn nhưng để tìm mua gia đình đã phải liên hệ nhờ giúp đỡ nhiều nơi” – anh Nguyễn Tuân kể.

Câu chuyện của gia đình anh Nguyễn Tuân là câu chuyện điển hình cho những khó khăn người bệnh và gia đình người bệnh gặp phải khi bệnh viện thiếu thuốc. Để mua được các loại thuốc bệnh viện không có, trên thị trường không hề dễ dàng tiếp cận được. Thậm chí, có những loại thuốc, tại nhiều bệnh viện lớn đều không có, người nhà đã tìm mọi cách liên hệ nhưng cuối cùng vẫn không mua được thuốc.

“Thuốc bệnh viện thiếu nhưng ngoài bệnh viện vẫn có bán thì còn đỡ, nay có những thuốc không có bán ở ngoài thị trường. Điều đó, khiến người bệnh và người nhà hoang mang” – anh Nguyễn Tuân kể. Từ khi có con lâm trọng bệnh, anh Nguyễn Tuân gầy rộp đi. Không chỉ phải lo kinh tế, động viên tinh thần con mà việc tìm thuốc cũng thực sự “căng não”.

“Việc điều trị cho người bệnh như con tôi nhiều khi kéo dài cả năm trời, mỗi lần nghe thiếu thuốc là tôi lại lo lắng. Bởi, những ai thân quen, có thể mua được thuốc theo yêu cầu của bác sĩ thì tôi cũng đã nhờ. Giờ lại nhờ tiếp thì ngại vô cùng. Thực tình, nghe đến phải đi mua thuốc bên ngoài bệnh viện mà không phải ở đâu cũng có bán khiến tôi thấy rất phiền hà, sợ hãi. Do đó, chỉ mong bệnh viện và ngành y tế có giải pháp căn cơ để người bệnh và người nhà bệnh nhân yên tâm điều trị” – anh Nguyễn Tuân chia sẻ.

Theo ghi nhận của phóng viên, việc thiếu thuốc là việc “cực chẳng đã” của các bệnh viện. Liên quan đến thuốc, các bác sĩ điều trị đã đồng hành cùng với người bệnh, hướng dẫn và chia sẻ cách để có thuốc phù hợp mỗi khi có tình trạng bệnh viện hết thuốc. Việc thiếu thuốc cục bộ đang xảy ra ở nhiều bệnh viện, trong đó có Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Bệnh viện Nội tiết Trung ương. Nếu người bệnh là người ở tỉnh, không có quan hệ và hiểu biết nhất định thì việc tìm được thuốc ở bên ngoài bệnh viện theo yêu cầu của bác sĩ là điều không hề dễ dàng.

Nguyên nhân do đâu?

Việc thiếu thuốc tại các bệnh viện có nhiều nguyên nhân, trong đó có vấn đề về cơ chế. Theo ông Nguyễn Tường Sơn, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính cho biết, để giải quyết được tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế thời gian qua, Bộ Y tế đã chủ động báo cáo Chính phủ, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để xây dựng Luật Đấu thầu sửa đổi, cũng như Nghị định 24 và có Thông tư hướng dẫn của Bộ Y tế, trong đó chú ý đến quy định giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong công tác mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế.

Ông Tường Sơn cho hay, hiện nay, cơ bản khó khăn đã được tháo gỡ, tuy nhiên vẫn còn một số tình trạng thiếu hụt thuốc cục bộ ở một số bệnh viện. Với những quy định pháp luật đấu thầu tuy đã tháo gỡ, nhưng còn có nhiều điểm mới, nên các cơ sở y tế chưa hiểu hết để vận dụng vào mua sắm.

“Bộ Y tế cũng đã có văn bản quy định các đơn vị y tế phải chịu trách nhiệm về việc thiếu thuốc, đặc biệt là người đứng đầu bệnh viện, tuy nhiên, một số đơn vị báo cáo, khi thực hiện đấu thầu nhưng không có nhà thầu tham gia, hoặc một số thuốc hiếm thị trường không có... Để giải quyết tình trạng này, Bộ Y tế tiếp tục phổ biến, hướng dẫn, tập huấn về công tác đấu thầu cho các bệnh viện” - ông Tường Sơn chia sẻ.

Đặc biệt, Bộ Y tế đang xây dựng sổ tay hướng dẫn công tác đấu thầu có tính chất thực hành giúp các bệnh viện hiểu cặn kẽ hơn các quy định đấu thầu, cố gắng đầu năm 2025 sẽ ban hành để các đơn vị áp dụng. Cũng liên quan đến vấn đề thiếu thuốc, tại cuộc họp báo vào ngày 20/12 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, vướng mắc về mua sắm, đấu thầu là cả một bài toán không phải giải quyết trong ngày một ngày hai.

“Đến thời điểm này đã bảo đảm đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Nhiều bệnh viện bảo đảm được thuốc, vật tư y tế cơ bản cho người dân. Như Bệnh viện Đức Giang (Hà Nội) báo cáo đã giải quyết được 95% vấn đề cung ứng thuốc cho người bệnh, còn lại 5% là vấn đề quay vòng gói thầu chưa đến thời hạn, hoặc nguồn cung chưa có, nhưng bệnh viện vẫn giải quyết được vì vẫn có nguồn thuốc khác thay thế đảm bảo cho người bệnh”, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho hay.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, trong 2 năm qua, Bộ Y tế đã phối hợp với các bộ, ngành tham mưu Chính phủ sửa, ban hành nhiều nghị định, thông tư, đã tháo gỡ rất nhiều khó khăn trong mua sắm, đấu thầu. Về mặt cơ sở pháp lý để đảm bảo công tác mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư y tế là cơ bản đáp ứng yêu cầu đặt ra. Nhiều bệnh viện bảo đảm được thuốc, vật tư y tế cơ bản cho người dân.

Bộ trưởng dẫn chứng, Bệnh viện Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh, một năm mua mấy trăm gói thầu trị giá mấy nghìn tỷ đồng nhưng bệnh viện đã thành lập 1 bộ phận chuyên về đấu thầu, có người có kinh nghiệm về tài chính, kế hoạch, hỗ trợ trực tiếp cho các khoa phòng, rất chuyên nghiệp. Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh: “Để giải quyết tình trạng thiếu thuốc, vật tư ở bệnh viện thì ngoài cơ chế chính sách, điều quan trọng chính là việc tổ chức thực hiện ở các bệnh viện. Các bệnh viện thực hiện đúng luật nhưng cũng cần linh hoạt và chủ động”.

Có thể thấy, mặc dù nhiều bên đã nỗ lực nhưng câu chuyện thiếu thuốc tới đây được dự đoán vẫn sẽ nóng, vì khó khăn không chỉ ở chính sách mà thực tế đấu thầu sẽ xảy ra nhiều vấn đề. Có những nhà cung cấp thuốc, họ có thuốc nhưng để đáp ứng các yêu cầu khi tham gia thầu lại không đủ điều kiện. Chính vì vậy mới có tình trạng thiếu thuốc bệnh viện nhưng ngoài hiệu thuốc lại có. Nhưng tình trạng thuốc ở viện và ngoài thị trường đều khan hiếm thì mới là nan giải. Điều này có xuất phát từ việc đứt chuỗi cung ứng hoặc nhiều lý do khác liên quan đến giấy phép. Hy vọng với sự vào cuộc quyết liệt từ Bộ Y tế và nỗ lực của các bệnh viện tình trạng thiếu thuốc sẽ sớm được khắc phục.

Trinh Phúc