80% tiền gửi ở Việt Nam là ngắn hạn, phải đảm bảo người dân đến rút tiền ngân hàng sẵn sàng chi trả

Sáng 11/11, tham gia phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Chương trình kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV về lĩnh vực ngân hàng, đại biểu Đỗ Huy Khánh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai cho biết, so với thị trường bất động sản Trung Quốc thì dự nợ tín dụng bất động sản Việt Nam mới chiếm tỉ lệ là 20%, Trung Quốc có thời điểm cao hơn là 30%. Như vậy, vẫn còn dư địa cho vay bất động sản ở Việt Nam hiện nay. Đại biểu đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết quan điểm về vấn đề này?

Trả lời câu hỏi, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, tín dụng đối với bất động sản của Việt Nam hiện nay chiếm khoảng 20 - 21% tổng dư nợ của nền kinh tế, trong khi đó ở Trung Quốc là 30% thì còn dư địa hay không? Bà Hồng khẳng định: Các tổ chức tín dụng cấp tín dụng vào lĩnh vực nào và tỉ lệ là bao nhiêu hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định của tổ chức tín dụng trên cơ sở nguồn vốn được huy động.

Bà Nguyễn Thị Hồng cho biết, đối với mỗi một ngân hàng huy động của người dân để cho vay, kỳ hạn huy động khác nhau; có ngân hàng huy động được nhiều vốn dài hạn, có tổ chức tín dụng huy động được nhiều vốn ngắn hạn. Do đó, cấp tín dụng cho bất động sản về trung, dài hạn phải cân đối.

"Toàn hệ thống của Việt Nam có thể nói tiền gửi huy động chủ yếu là ngắn hạn và có đến 80% vốn ngắn hạn. Cho nên khả năng cho vay tiếp tục đối với thị trường bất động sản cũng sẽ phải đảm bảo nguyên tắc hoạt động an toàn, đảm bảo khi người dân rút tiền thì sẵn sàng có khả năng chi trả cho người gửi tiền. Cho nên khó có thể là dư địa", bà Hồng nêu rõ.

Đặc biệt, theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, việc cấp tín dụng quan trọng nhất mỗi tổ chức tín dụng phải an toàn, đảm bảo cả hệ thống phải an toàn. NHNN không có quy định cấm cho vay bất động sản. Trong thời qua có nhiều tổ chức tín dụng đã có giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân.

Vì sao doanh nghiệp bất động sản vẫn có khả năng trả nợ nhưng tổ chức tín dụng cũng không cho vay?

Tham gia chất vấn, đại biểu Hồ Thị Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị đề nghị Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết sẽ xử lý như nào tình trạng chạy xô tăng trưởng của một số tổ chức tín dụng? Đồng thời cho biết có giải pháp như nào để hạn chế rủi ro tín dụng trong lĩnh vực bất động sản?

Trả lời câu hỏi của đại biểu Hồ Thị Minh, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN thực hiện hai chức năng là điều hành chính sách tiền tệ, góp phần kiểm soát lạm phát ổn định kinh tế vĩ mô và ổn định thị trường tiền tệ ngoại hối, nhưng có một chức năng nữa đó là quản lý nhà nước đối với hoạt động tiền tệ ngân hàng. 

Vì vậy, mục tiêu điều hành của NHNN vừa phải góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, nhưng vẫn vừa phải đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng, trong đó an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng là vấn đề cần phải đặt lên trên hết, trước hết. Bởi, nếu hệ thống các tổ chức tín dụng tiềm ẩn rủi ro, có hệ lụy rất lớn đối với nền kinh tế, bởi tác động lan truyền của nó. Do vậy, NHNN căn cứ vào diễn biến thực tế; và trong nhiều năm qua, NHNN đã quyết định phải sử dụng công cụ là room tín dụng để hạn mức tín dụng và đã thực hiện từ năm 2011 đến nay.

Trước đó, theo bà Nguyễn Thị Hồng cho biết, tăng trưởng tín dụng của Việt Nam có đặc thù là vốn dựa vào hệ thống ngân hàng rất nhiều, có thời gian tăng trưởng tín dụng lên đến 30%, có năm lên đến 50%, từ đó, có hệ lụy, rủi ro đối với hệ thống ngân hàng; có ngân hàng yếu kém huy động vốn ngắn lại lại đi cho vay trung và dài hạn.

"NHNN đã áp dụng hạn mức tín dụng để điều hành, khi phân bổ và thông báo hạn mức cho các tổ chức tín dụng đều có đánh giá trên cơ sở xếp hạng, khả năng mở rộng tín dụng. Đi đôi với đó là thường xuyên cảnh báo các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng cao và tiềm ẩn rủi ro", bà Hồng nêu rõ. 

Đối với lĩnh vực bất động sản, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh một lần nữa, trên thực tế, NHNN không cấm cho vay với lĩnh vực bất động sản. Các tổ chức tín dụng cũng không phải đánh giá vì khả năng trả nợ của doanh nghiệp bất động sản.

Theo bà Hồng, có doanh nghiệp bất động sản vẫn có khả năng trả nợ nhưng tổ chức tín dụng cũng không cho vay vì huy động nguồn vốn ngắn hạn, trong khi dự án cần vốn lớn, thời gian huy động dài nên khó cho vay. Về mặt quy định sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn thì việc cho vay phải không được vượt quá 30%.

Ngân hàng Nhà nước không chủ quan với mục tiêu lạm phát

Cũng tại phiên chất vấn, đại biểu Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, với các chính sách tăng cường kích cầu, Ngân hàng Nhà nước có giải pháp như nào để kiểm soát sự gia tăng rủi ro trong hệ thống từ các biện pháp kích thích tăng trưởng kinh tế ngắn hạn và giải pháp xử lý các vấn đề về nguy cơ bong bóng trong lĩnh vực bất động sản và thị trường tài chính?

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, từ nửa cuối năm 2023, trong điều hành kinh tế vĩ mô chung, Chính phủ đặt mục tiêu ưu tiên tăng trưởng kinh tế, thực hiện 2 chính sách: Chính sách tài khoá mở rộng hợp lý có trọng tâm, trọng điểm và chính sách tiền tệ chủ động linh hoạt.

"Là chính sách ngắn hạn nên Ngân hàng Nhà nước phải theo dõi sát diễn biến kinh tế vĩ mô và điều hành với liều lượng phù hợp. Mục tiêu theo luật định là Ngân hàng Nhà nước điều hành chính sách tiền tệ góp phần kiểm soát lạm phát. Do đó, trong quá trình điều hành, Ngân hàng Nhà nước không bao giờ chủ quan với mục tiêu lạm phát", bà Hồng nói.

Cũng theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, khi lạm phát điều hành đảm bảo theo Quốc hội đề ra thì Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện các giải pháp cho hỗ trợ tăng kinh tế. Thời gian gần đây, NHNN dự kiến định hướng tăng trưởng tín dụng năm 2024 khoảng 15%, 2025 phấn đấu 15%.

Cùng với đó, trong trường hợp áp lực lạm phát hiện hữu, Ngân hàng Nhà nước sẽ điều chỉnh chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác, phối hợp với các bộ ban ngành khác để điều hành phù hợp.