Cao tầng hóa bờ Tây triệt tiêu sự phát triển của Thủ Thiêm

Theo TS Nam Sơn, nhìn vào quy hoạch Thủ Thiêm (bờ Đông) và bờ Tây (đối diện bên kia sông Sài Gòn) hiện nay chưa phù hợp. “Đáng lẽ năm 2003, TP. nên quy hoạch hai bờ Đông - Tây đồng bộ, nhưng TP. chia thành hai dự án độc lập, một tư duy không đúng. Trong khi bờ Đông thì khống chế cao tầng, còn bờ Tây thì mọc lên những khu cao tầng dày đặc theo bờ sông; làm như vậy vô tình bờ Tây đã triệt tiêu sự phát triển của bờ Đông (mà cụ thể là Thủ Thiêm)”, TS Nam Sơn tiếc nuối.

KTS Ngô Viết Nam Sơn  

Theo TS Nam Sơn, TP đã bỏ lỡ một cơ hội lớn, tôi nói thật cả trong nước, ngoài nước… dù các nhà tư vấn, thiết kế có giỏi mấy mà TP chúng ta đưa ra đề bài không đúng thì họ cũng cho ra một đáp án không đúng.“Vì thế, cho đến nay, Thủ thiêm vẫn chưa phát triển. Hiện Thủ Thiêm chỉ thấy những dự án của các nhà đầu tư tư nhân, họ chủ yếu xây nhà dự án để bán. Trong khi Thủ Thiêm ban đầu là mong muốn thu hút các tập đoàn lớn về xây dựng thành khu trung tâm kinh tế, tài chính… tầm cỡ khu vực”, TS Nam Sơn chỉ ra sai sót của Thủ Thiêm.

Từng tham gia tư vấn, quy hoạch hai bờ Đông-Tây Thượng Hải, TS Nam Sơn chỉ ra sự giống nhau và khác nhau giữa bờ Đông Thượng Hải và bờ Đông Sài Gòn ( tức Thủ Thiêm ): Ở Thượng Hải  họ quy hoạch lại khu bờ đông khi giải tỏa trắng và làm lại, và rất thành công. Trong khi Thủ Thiêm bây giờ cũng không học được bài học phố Đông của Thượng Hải.

Ngay ở TP.HCM, khu Nam Sài Gòn sau hai thập niên rất phát triển, dù xuất phát điểm kém hơn Thủ Thiêm. Nhưng Thủ Thiêm lại không chịu học bài học Nam Sài Gòn. “Nam Sài Gòn có chiến lược phát triển nhất quán, công tư liên doanh cả trong nước và ngoài nước. Thủ Thiêm có làm thế không, không có.

Nam Sài Gòn, khi xây dựng họ đồng thời xây dựng công trình công cộng song song. Ngay cả việc mời chuyên gia thực hiện như phố Đông Thượng Hải và Nam Sài Gòn về tư vấn thì Ban quản lý Thủ Thiêm cũng không làm".

Cơ hội vẫn còn nhưng chưa thấy ai đặt ra?

TS Nam Sơn đặt ra vấn đề, tại sao không làm cầu Hàm Nghi, làm cầu này sẽ thu hút rất nhiều nhà đầu tư vì họ nhìn thấy cơ hội rất rõ ràng, vì nếu xây cầu Hàm Nghi nối Thủ Thiêm chỉ có 400m thôi, nó nối trung tâm Quận 1 qua Thủ Thiêm- một tiềm năng lớn thu hút nhà đầu tư. Trong khi hiện nhiều cây cầu xây rất xa trung tâm cả Thủ Thiêm lẫn Quận 1.

Việc phát triển các tòa nhà cao tầng dọc sông Sài Gòn ở bờ Tây đã lấy mất cơ hội phát triển của Thủ Thiêm, vì tiền đầu tư địa ốc cũng có hạn. Và khi cao ốc bờ Tây bán chưa hết thì không ai sang để xây dựng bờ Đông (tức Thủ Thiêm).  Vì nhìn vào hiện nay, Khu Tân Cảng 43ha, khu Ba Son 30ha và khu Khánh Hội 50ha cộng lại bằng 105ha của Thủ Thiêm (từ phân khu 1-4), ba khu bờ Tây đã đầu tư rồi thì nhà đầu tư nào qua Thủ Thiêm đầu tư nữa.

Giá như chúng ta bỏ hầm mà xây nhiều cầu kết nối Thủ Thiêm với bờ Tây thì đã khác, Hầm vô tình đẩy Thủ Thiêm ra xa trung tâm, lại chi phí nhiều tiền. Hiện TP đang quy hoạch khu đô thị sáng tạo tại phía Đông, Thủ Thiêm cũng là vị trí quan trọng trong quy hoạch, nhưng sự kết nối hiện nay đang hạn chế sự phát triển của Thủ Thiêm. Tuy nhiên, cơ hội vẫn còn nếu chúng ta chịu thay đổi tư duy và tìm hướng khác cho thủ Thiêm.

Thủ Thiêm được quy hoạch khi nào?

Theo TS Ngô Viết Nam Sơn, quy hoạch Thủ Thiêm đã được để ý từ năm 1965 với đồ án DA  được phê duyệt năm 1968 của Công ty tư vấn Doxiadis Assocciates (Hy Lạp). Khi đó, dự án thí điểm xây dựng 1.000 căn nhà trên diện tích 800ha đất; Kéo dài đại lộ Hàm Nghi qua bờ bên kia sông Sài Gòn rồi hướng thẳng về phía Biên Hòa- hướng phát triển chủ đạo của TP, tạo thành trục chính Đông – Tây của khu đô thị mới.

Xây dựng mô hình ô-phố cực lớn để tách rời giao thông cơ giới và đường đi bộ. Mỗi ô phố là một khu dân cư hình chữ nhật được mô phỏng những cụm dân cư vùng sông nước Nam bộ với hệ thống kênh rạch thay vì những tuyến phố tạo nên trục công cộng chính.

Bản  đồ quy hoạch Thủ Thiêm 1972 

Đến năm 1972, Thủ Thiêm  đã được một công ty nước ngoài khác quy hoạch thành một trung tâm Thủ Thiêm đa chức năng. Trong đó, Thủ Thiêm được nối với quận I thông qua xây cầu nối với đại lộ Hàm Nghi và đường Nguyễn Bỉnh Khiêm –hai trục lộ cùng với bờ sông Sài Gòn tạo thành một tam giác phát triển để xây dựng một trung tâm mới cho đô thành Sài Gòn. Trung tâm là khu hành chính, nhà ở được bố trí hai bên vành đai giao thông, trong khi đó công nghiệp được bố trí ở bờ Tây bán đảo- đối diện với Tân Thuận - Khu Chế xuất. Quảng trường nối dài từ bờ sông Sài Gòn, đối diện công trường Mê Linh tới khu hành chính nằm ở lõi trung tâm. Tuyến đường huyết mạch vòng cung được thiết kế như một đường cao tốc…

Theo TS Nam Sơn, quy hoạch trên là rất tiềm năng nhưng cũng chỉ nằm trên giấy vì chiến tranh không cho phép triển khai.“Tôi nói về hai quy hoạch trên để thấy rằng họ luôn thống nhất một điểm chung là xây cầu nối đại lộ Hàm Nghi qua bờ sông với bán đảo Thủ Thiêm - một tầm nhìn rất chiến lược. Trong khi hiện nay TP lại xây dựng cầu Thủ Thiêm nằm xa trung tâm, xây hầm Thủ Thiêm vô tình đẩy bán đảo ra xa khỏi trung tâm TP hiện hữu là một sai lầm trong quy hoạch”, TS Nam Sơn nói.

Tại buổi tọa đàm, một đại biểu đặt câu hỏi khi cho rằng Thủ Thiêm không phát triển như mong muốn thì trách nhiệm Ban quản lý Thủ Thiêm tới đâu?

Trả lời vấn đề này, TS Nam Sơn cho rằng: Hiện nếu quy trách nhiệm cho Ban quản lý Thủ Thiêm thì không công bằng, bởi Ban này không thật sự quản lý mà như là một đơn vị thừa hành. Họ đứng dưới sự chỉ đạo của UBNDTP, theo tôi cơ cấu này không hiệu quả, hãy học bài học của phố Đông Thượng Hải, Nam Sài Gòn.

Ban quản lý họ ít nhất phải có trách nhiệm tương đương với một phó chủ tịch TP hay một lãnh đạo có tầm khi nói chuyện với các nhà đầu tư tầm cỡ quốc tế. Còn ông Lê Hồng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM cho biết: Hiện Ban quản lý Thủ Thiêm được quyền trình bày thẳng lên UBND TP, nhưng Ban chưa sử dụng quyền này.Tôi băn khoăn ở Thủ Thiêm hiện nay các dự án công cộng hiện nay ai làm, ai xây dựng, tiền đâu…? 

Khuất Đại Nam