Điều chỉnh liên tục
Xung quanh dự án xây dựng Khu ĐTM Thủ Thiêm kể từ khi lập quy hoạch đến khi triển khai, UBND TP.HCM đã ban hành hàng loạt văn bản, quyết định điều chỉnh. Cư dân Thủ Thiêm chịu ảnh hưởng của dự án như lạc vào “ma trận” văn bản, không biết được nhà đất của mình nằm trong hay ngoài ranh quy hoạch.
Ngày 16.9.1998, căn cứ cứ vào quy hoạch tổng thể mặt bằng ( tỷ lệ 1/5.000) Khu ĐTM Thủ Thiêm đã được Chính phủ phê duyệt theo quyết định 367/TTg ngày 4.6.1996, Kiến trúc sư trưởng TP.HCM ban hành quyết định 13585/KTST-QH phê duyệt quy hoạch chị tiết 1/2.000 Khu ĐTM Thủ Thiêm.
Theo đó, diện tích quy hoạch là 748ha bao gồm diện tích đất 618ha; mặt nước sông Sài Gòn 130ha. Phía Bắc giáp Sông Sài Gòn và Xa lộ Hà Nội, phía Nam giáp sông Sài Gòn (quận 7), phía Đông giáp phần còn lại phường An Khánh (quận 2) và phía Tây giáp Sông Sài Gòn (hướng quận 1).
Đến ngày 6.3.2002, UBND TP.HCM có công văn 718/UB-ĐT gửi Ban quản lý xây dựng Thủ Thiêm, Sở Nhà đất và nhiều cơ quan chức năng với nôi dung: Giao trách nhiệm cho Sở Địa chính-nhà đất, Kiến trúc sư trưởng, quận 2, xác định rõ địa điểm, diện tích và ranh giao đất của 930ha (bao gồm 770ha xây dựng Khu ĐTM Thủ Thiêm và 160ha xây dựng tái định cư…" Đặc biệt, công văn nêu rõ: “Nếu thiếu cho phép điều chỉnh diện tích đất các dự án trên địabàn quận 2 để đảm bảo đủ diện tích theo phê duyệt của Chính phủ” ?.
Đến ngày 22.3.2002, UBND TP.HCM lại có công văn hỏa tốc 77/TB-VP truyền đạt ý kiến của Chủ tịch UBND TP.HCM điều chỉnh diện tích khu trung tâm Thủ Thiêm. Công văn có ghi: “Giao Kiến trúc sư trưởng thành phố, Giám đốc Sở địa chính-Nhà đất có trách nhiệm cắm mốc giao đủ 770ha đất của khu trung tâm, theo giải pháp bổ sung diện tích khu tái định cư Bình Khánh vào khu trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm; đồng thời, rà soát lại quỹ đất trên địa bàn quận 2 đề xuất phạm vi giao đủ 160ha tái định cư …”. Và thêm công văn hỏa tốc 78/TB-VP cũng kết luận cùng ngày 22.3.2002 ghi, “Xác định diện tích đất dành cho khu tái định cư (160ha), không nhất thiết nằm tại một địa điểm, có thể bố trí từ 3, 4 địa điểm trên địa bàn quận 2, chỉ có một khu vực khoảng 10-20ha tái định cư gần Khu đô thị Thủ Thiêm.
Theo các chuyên gia cũng như người dân, đây là một trong những điều chỉnh khiến 160ha tái định cư theo quyết định 367 của Thủ tướng Chính phủ là “Tái định cư phải sát hoặc liền kề khu trung tâm” đã biến mất. Thay vào đó, đất tái định cư được chia nhỏ ra nhiều phường không nằm trong quy hoạch ban đầu, lấn ranh chồng chéo gây bức xúc cho người dân.
ông Lê Văn Lung một người dân ở Thủ Thiêm và bản đồ điều chỉnh quy hoạch.
Đối với dự án có quy mô diện tích lên tới 930 ha, ảnh hưởng hơn hàng nghìn hộ gia đình thì việc xác định ranh giới quy hoạch và ranh giới thực địa như dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm có ý nghĩa vô cùng quan trọng.
Trong suốt quá trình thực hiện dự án, do tình trạng mập mờ pháp lý, không công khai bản đồ quy hoạch cho người dân nên dẫn tới khiếu nại, khiếu kiện kéo dài đi cùng với vấn đề thu hồi đất trong ranh, ngoài ranh. Cho đến tận hôm nay, vẫn còn nhiều hồ sơ khiếu nại về vấn đề trên.Điều này sẽ dẫn đến hàng loạt phát sinh, tranh chấp, khiếu nại về sau liên quan đến lằn ranh dự án xây dựng khu trung tâm và ranh giới thu hồi đất phục vụ khu tái định cư.
Thay thế Quyết định của Thủ tướng ?
Nhờ mập mờ quy hoạch, ban hành một rừng văn bản nên đến ngày 27/12/2005, Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh ký Quyết định số 6565/QĐ-UBND phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng 1/5000 và quy hoạch chi tiết 1/2000 Khu trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm.
Mập mờ nhất vẫn là diện tích đất Khu phố 1, phường Bình An, Quận 2, có khi được xác định một phần nằm trong ranh giới, có khi lại xác định toàn bộ. Thậm chí, lại được chính quyền đưa vào ranh giới, trái với Quyết định 367 của Thủ tướng Chính phủ.
Trong khi Quyết định số 13585/KTST-QH ngày 16.9.1998 phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 Khu đô thị mới Thủ Thiêm xác định chỉ có 1 phần diện tích Khu phố 1, phường Bình An nằm trong ranh quy hoạch. Quyết định 367 của Thủ tướng Chính phủ không nêu rõ 4,3 ha của xã An Khánh, nay là Khu phố 1, phường Bình An nằm trong phạm vi quy hoạch dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Nhưng với Quyết định điều chỉnh 6565/QĐ-UBND thì Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã đưa 4,3ha đất này vào ranh giới dự án để rồi tiến hành thu hồi đất. Và theo bản đồ hiện trạng vị trí 1/5000 lập để làm hồ sơ thu hồi-giao đất của Ban Quản lý đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm thì toàn bộ Khu phố 1, phường Bình An nằm trong diện tích thu hồi của dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Đây là nguyên nhân dẫn đến việc, hiện vẫn còn nhiều hộ dân Khu phố 1, phường Bình An khiếu nại ranh giới dự án..Đặc biệt, tại điều 2 của Quyết định 6565 của UBND tp , có nội dung: “Quyết định này thay thế Quyết định 367/TTg ngày 4.6.1996 của Thủ tướng Chính phủ? Điều buồn cười là, trên phần căn cứ ghi “căn cứ vào Quyết định 367/TTG 4.6.1996 của Thủ tướng” thì điều 2 của quyết định lại “phế truất luôn quyết định này.
Tại kết luận thanh tra của Thanh tra TP.HCM ngày 1.10.2008, điều 2 của quyết định 6565 không “phù hợp” về thẩm quyền. khi bị phản ứng, UBND TP.HCM đã thay thế điều 2 của quyết định này bằng một quyết định khác vào năm 2007.
ông Lê Văn Lung và các hộ dân Thủ Thiêm phản ứng về quyết định 6565/QĐ- UBND của UBNDTP Thành phố Hồ Chí Minh trong đó điều 2 của QĐ ghi Thay thế Quyết định 367 TTg "
Được biết ông Lê Văn Lung,là một trong những hộ dân (ngụ tại số 9 đường Trần Não, Khu phố 1, phường Bình An, quận 2), thì nhà của ông cùng với hơn nhiều hộ dân khác ở ngoài ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm nhưng chính quyền vẫn đưa vào ranh giới để tiến hành thu hồi đất.
Còn một số hộ dân thì cho biết, trong một lần đối thoại với UBND TP.HCM, đại diện của Chính quyền đã trả lời: “đất nằm ngoài ranh quy hoạch không có nghĩa là nằm ngoài ranh thu hồi đất”?.
Khuất Đại Nam.