Thủ tướng rất trăn trở về việc triển khai các dự án ODA

Phát biểu khai mạc phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc lại vào tháng 5/2021, ông đã có cuộc làm việc với Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy các địa phương vùng ĐBSCL, qua đó khẳng định quyết tâm cùng nỗ lực để tạo đột phá về hạ tầng giao thông cho khu vực dù ở thời điểm đó cũng chưa hình dung được hết các công việc phải làm, đặc biệt là chưa bố trí được nguồn vốn cho các dự án. Trong khi tạo đột phá về hạ tầng giao thông vận tải khu vực ĐBSCL vừa là yêu cầu khách quan của sự phát triển, vừa là mong muốn của nhiều thế hệ lãnh đạo, của người dân và doanh nghiệp qua nhiều thời kỳ, nhiều năm.

Thủ tướng cho biết rất trăn trở về việc triển khai các dự án ODA trên cả nước nói chung và tại ĐBSCL nói riêng. Vừa qua, Chính phủ đã sửa một số nghị định liên quan và đang tiếp tục rà soát các quy định liên quan, cũng như công tác phối hợp giữa các bộ.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cho biết đang nghiên cứu triển khai tuyến đường sắt tốc độ cao TPHCM-Cần Thơ. Đồng thời, triển khai xây dựng đường vào cảng Cái Cui; nạo vét luồng tàu Định An… và chuẩn bị triển khai một số dự án đường thủy nội địa trọng điểm để khai thác tối đa hệ thống kênh rạch chằng chịt tại ĐBSCL. Từ đó, góp phần giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông sản, hàng hóa trong khu vực.

Người đứng đầu Chính phủ đề nghị các đại biểu tham dự hội nghị phát biểu ý kiến, hiến kế để làm thế nào tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc, thúc đẩy các dự án cao tốc và các dự án ODA trên địa bàn ĐBSCL. Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần "chủ động tiến công, tự lực tự cường đi lên, phát huy tinh thần trách nhiệm vì dân, vì nước"; nếu những điểm nghẽn mà không được giải quyết thì rất lãng phí nguồn lực trong bối cảnh nhân dân rất mong đợi.

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang khảo sát một số dự án ODA tại Cần Thơ

Trước đó, sáng cùng ngày, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã dẫn đầu đoàn công tác của Chính phủ khảo sát và làm việc với UBND TP. Cần Thơ về tình hình triển khai một số dự án ODA trên địa bàn Thành phố gồm dự án đầu tư xây dựng bệnh viện Ung bướu Cần Thơ có quy mô 500 giường, sử dụng vốn vay ODA của Hungary, dự án kè bờ sông Cần Thơ sử dụng vốn vay của Pháp, dự án công trình cầu Trần Hoàng Na sử dụng vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB).

Dự án đầu tư xây dựng Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ có tổng mức đầu tư gần 1.728 tỷ đồng, trong đó vốn vay ODA của Chính phủ Hungary là gần 1.400 tỷ đồng, chiếm 80%, phần còn lại là vốn đối ứng của TP. Cần Thơ.

Hiệp định khung năm 2016 trị giá 60 triệu USD được ký ngày 12/1/2016 giữa hai Chính phủ đã hết hạn năm 2022. Hiệp định quy định hàng hóa, dịch vụ của các dự án được mua sắm từ nguồn vốn vay Hungary phải có tỉ lệ xuất xứ Hungary tối thiểu 50%. Đây là quy định bắt buộc đối với các dự án vay vốn của Chính phủ Hungary.

Tiến độ triển khai giải ngân vốn vay bị chậm, gặp vướng mắc về hợp đồng thương mại giữa nhà thầu Hungary và chủ đầu tư dự án (Sở Y tế Cần Thơ) do không thống nhất được về phương thức xác định hàng hóa xuất xứ Hungary, danh mục hàng hóa, thiết bị y tế để đảm bảo tỉ lệ xuất xứ Hungary theo quy định của Hiệp định khung.

Hợp đồng giữa Sở Y tế TP. Cần Thơ và liên danh nhà thầu đã hết hiệu lực vào ngày 10/7/2022; còn Hiệp định vay của dự án đã được ký kết (lần 2) giữa Bộ Tài chính và Ngân hàng Eximbank Hungary cũng đã hết hiệu lực vào ngày 11/7/2022. Chi phí Dự án ước tính sẽ phát sinh tăng khoảng 26 triệu Euro, trong đó 6 triệu Euro là chi phí xây lắp, khoảng 20 triệu Euro là chi phí trang thiết bị y tế.

UBND TP. Cần Thơ đã kiến nghị hai phương án thực hiện dự án trong thời gian tới.

Dự án kè bờ sông Cần Thơ có tổng mức đầu tư gần 1.100 tỷ đồng, trong đó vốn vay Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) là 470,462 tỷ đồng. TP. Cần Thơ đã khởi công cả 4 gói thầu của dự án, khối lượng hoàn thành đến nay đã đạt 72,8%.

Về cơ bản, dự án chỉ còn một số vướng mắc liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư thuộc thẩm quyền giải quyết của Thành phố.

TP. Cần Thơ kiến nghị Bộ Tài chính xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ cho phép gia hạn thời hạn rót vốn đến ngày 31/1/2023 để tiếp tục giải ngân Dự án.

Đối với công trình cầu Trần Hoàng Na, dự án có tổng vốn đầu tư hơn 791 tỷ đồng, gồm các hạng mục bờ Ninh Kiều, bờ Cái Răng, đường dẫn phía Cái Răng, và cầu chính.

Dự án được khởi công ngày 18/9/2022, giá trị lũy kế đến nay đạt hơn 80%. Ban quản lý dự án ODA của Cần Thơ chỉ đạo nhà thầu khẩn trương đẩy nhanh tiến độ thi công, bảo đảm hợp long trong ngày 2/9/2023.

Phát biểu tại buổi làm việc, về Dự án đầu tư xây dựng Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ, Phó Thủ tướng giao UBND TP. Cần Thơ chủ trì rà soát, đánh giá tổng thể, chi tiết về thực trạng của dự án và khả năng giải quyết vướng mắc liên quan, báo cáo Phó Thủ tướng trong thời gian sớm nhất có thể.

Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Ngoại giao và UBND TP. Cần Thơ tiếp tục trao đổi với phía Hungary về khả năng tháo gỡ khó khăn vướng mắc đối với dự án này. Báo cáo của TP. Cần Thơ và kết quả cuộc làm việc với phía Hungary là cơ sở quan trọng để đề xuất cấp có thẩm quyền giải pháp tối ưu cho dự án có tầm quan trọng đối với cả khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Đối với Dự án kè bờ sông Cần Thơ, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ cho phép gia hạn thời hạn rót vốn cho dự án.

Đối với công trình cầu Trần Hoàng Na, Phó Thủ tướng đề nghị UBND TP. Cần Thơ tiếp tục chỉ đạo Ban quản lý dự án ODA tăng cường công tác quản lý giám sát, giải quyết kịp thời các khó khăn, đôn đốc nhà thầu thi công đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành công trình và kết thúc toàn bộ dự án đúng hạn được phê duyệt là ngày 30/6/2024.