Ngày 23/8, Viện Phát triển Doanh nghiệp (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI) phối hợp với phối hợp với Trung tâm Công nghệ chống hàng giả Việt Nam tổ chức hội thảo “Thuốc và thực phẩm chức năng giả: Hiện trạng và giải pháp”.

Sẵn sàng đặt sản xuất hàng giả từ nước ngoài rồi vận chuyển về tiêu thụ

Chia sẻ tại hội thảo, ông Nguyễn Đức Lê - Phó Cục trưởng Cục nghiệp vụ - Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) cho biết, hàng giả làm ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, đặc biệt mặt hàng thuốc và thực phẩm chức năng (TPCN) còn để lại nhiều hệ luỵ.

Người tiêu dùng khi sử dụng thuốc và TPCN không rõ nguồn gốc sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng. Bỏ tiền thật mua thuốc giả, người dân không chỉ mất đi cơ hội chữa bệnh, hồi phục sức khoẻ của mình mà còn “rước” thêm bệnh.

Với những doanh nghiệp làm ăn chân chính sẽ bị ảnh hưởng đến hoạt động nghiên cứu, sản xuất. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế, hàng giả làm ảnh hưởng đến uy tín đất nước bởi trong các FTA, vấn đề sở hữu trí tuệ được đặt lên hàng đầu.

Từ đầu năm 2022 đến nay, Tổng cục QLTT đã kiểm tra, xử lý gần 1.500 vụ việc vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng nhái, hàng giả mạo nhãn hiệu, không rõ nguồn gốc xuất xứ… Trị giá hàng hoá lên tới hàng chục tỷ đồng.

Tuy nhiên, số liệu này chỉ là bề nổi, việc kiểm tra và xử lý còn gặp khó khăn. Đáng chú ý, hiện nay, tình trạng nhà thuốc trên mạng xuất hiện rất nhiều khiến việc kiểm soát kênh phân phối rất khó khăn.

Đề cập đến các phương thức thủ đoạn của các đối tượng sản xuất kinh doanh thuốc và TPCN giả, ông Nguyễn Đức Lê cho biết, qua quá trình kiểm tra, chúng tôi nhận thấy, quy mô làm giả đã mở rộng và tinh vi hơn rất nhiều.

Trước đây, quy mô hàng giả nhỏ lẻ, cơ sở sản xuất tạm bợ, chủ yếu sản xuất thủ công, thì hiện nay, rất nguy hiểm, khi các đối tượng sẵn sàng đặt sản xuất hàng giả từ nước ngoài, vận chuyển về Việt Nam tiêu thụ.

Nhận định về nguyên nhân của thực trạng trên, đại diện Tổng cục QLTT cho rằng, hiện nay, mặt hàng duy nhất người dân không mặc cả là thuốc. Chưa kể ý thức người dân chưa cao, thường mua theo trào lưu hoặc tự mua không cần đơn, mua theo quảng cáo một cách dễ dàng nên khó phân biệt thật giả.

Với cơ quan chức năng, việc giám định thuốc và TPCN giả cần một kinh phí quá lớn. Hiện chi phí giám định mỗi chỉ tiêu khoảng vài triệu đồng, mỗi mẫu sản phẩm phải giám định từ 4 - 5 chỉ tiêu mất khoảng 20 triệu đồng mới đánh giá được. Trong khi trên thị trường có hàng trăm ngàn loại thuốc. Rất khó khăn cho cơ quan chức năng.

Hàng giả không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe mà còn phá vỡ môi trường kinh doanh

Liên quan đến vấn nạn làm giả thuốc và TPCN, phát biểu tại hội thảo, bà Lê Thị Thu Thủy, Phó Viện trưởng Viện Phát triển Doanh nghiệp cho biết, tình trạng hàng giả, hàng nhái vẫn tiếp diễn trong những năm qua không chỉ gây thiệt hại cho doanh nghiệp, ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của người tiêu dùng mà còn phá vỡ môi trường kinh doanh cũng như uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Đặc biệt, trong giai đoạn khó khăn do đại dịch COVID-19, các đối tượng làm hàng giả đã lợi dụng triệt để sự gián đoạn của chuỗi cung ứng và nhu cầu tiêu dùng một số mặt hàng đang tăng rất cao như: khẩu trang, thiết bị y tế; chất khử trùng; các sản phẩm phòng chống COVID-19…

Đồng thời, những đối tượng kinh doanh, sản xuất hàng giả cũng ứng dụng các loại công nghệ cao khiến trình độ làm hàng giả cũng được "nâng tầm". Các loại sản phẩm giả, nhái được sản xuất với số lượng lớn và ngày càng khó phân biệt hơn nhằm đánh lừa người tiêu dùng và làm khó cơ quan chức năng.

Theo đại diện VCCI, việc làm giả và lưu hành các sản phẩm giả tác động trực tiếp và tiêu cực đến uy tín của các thương hiệu đích thực và gây ra những tác hại rất lớn đối với doanh nghiệp như mất uy tín thương hiệu, mất doanh thu và thị phần trên thị trường vì các sản phẩm giả mạo chiến đóng khiến sản phẩm doanh nghiệp chân chính không tiếp cận được khách hàng tiềm năng, người tiêu dùng hiểu lầm, dẫn đến việc quay lưng lại với sản phẩm...

Trước vấn nạn thuốc và TPCN giả hiện nay, nhiều ý kiến tại hội thảo cho rằng cần có sự tham gia tích cực của Bộ Y tế và bộ, ngành; các hiệp hội và doanh nghiệp cũng cần tham gia quyết liệt hơn bằng việc áp dụng công cụ giải pháp xác định truy xuất nguồn gốc.

Đặc biệt, khuyến nghị doanh nghiệp áp dụng công nghệ tiên tiến, có hệ thống nhận diện để dễ dàng phát hiện và ngăn ngừa hàng giả. Cùng đó, người tiêu dùng cần nâng cao ý thức sử dụng thuốc, TPCN để triệt tiêu cơ hội làm giả, thu lợi bất chính của các đối tượng.