Vì sao hàng hóa bị ùn ứ tại Lạng Sơn?

Trong 1 tuần qua, tại 3 cửa khẩu chính thuộc tỉnh Lạng Sơn đã xảy ra tình trạng ùn ứ hàng hóa, với hàng nghìn xe container xếp hàng dài chờ được thông quan. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này, chính là việc Trung Quốc thay đổi các biện pháp phòng, chống dịch bệnh ở khu vực cửa khẩu dẫn đến tình trạng lái xe hàng hóa qua lại khu vực biên giới hạn chế.

Trao đổi với phóng viên báo Nhà báo và Công luận, ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan, Tổng cục Hải quan cho biết: Trung Quốc tiếp tục áp dụng các biện pháp phòng chống dịch Covid-19 dẫn đến tình trạng lái xe hàng hóa qua lại khu vực biên giới hạn chế, có những cửa khẩu chỉ đáp ứng 20- 25% so với lưu lượng thông quan hàng hóa so với bình thường.

Đặc biệt có địa phương cơ quan chức năng phía Trung Quốc tăng cường biện pháp chống dịch ở mức cao hơn, điều này đã khiến hàng hóa Việt Nam bị ùn ứ tại khu vực cửa khẩu.

“Khi Trung Quốc đưa ra thông báo dự kiến tạm dừng nhập khẩu trước và sau Tết nguyên đán 14 ngày đối với xe lạnh để chuẩn bị các công việc trước và sau Tết càng gây áp lực cho các doanh nghiệp Việt Nam đưa hàng hóa lên cửa khẩu để kịp xuất khẩu trước thời gian trên”, ông Tuấn nói.

Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, tính đến sáng 21/12, tại Lạng Sơn vẫn còn khoảng 4.461 xe container nông sản ùn ứ. Mặc dù đã giảm hơn 130 xe so với ngày 20/12, thế nhưng nếu so với thời điểm cuối tuần trước, số lượng xe đã tăng lên 400 xe. Điều này chứng tỏ rằng, hàng hóa tại các địa phương tiếp tục đổ dồn về khu vực cửa khẩu.

Không chỉ Lạng Sơn, một số cửa khẩu tại Quảng Ninh cũng xuất hiện tình trạng ùn ứ hàng hóa. Tuy nhiên quy mô có phần nhẹ hơn.

 Hiện nay, phía Trung Quốc chỉ làm thủ tục nhận được từ 25-30 xe/ngày, trong khi lưu lượng xe tồn đọng hàng ngày là trung bình khoảng 120 xe, có ngày lên tới 150 xe, do nhiều ngày trước tồn đọng dồn lại.

Thương lái “méo mặt” vì chi phí bến bãi

Đợt ùn ứ hàng hóa lần này được đánh giá có quy mô lớn nhất từ trước tới nay. Trong đó, đa phần hàng hóa nằm chờ thông quan đều là hàng nông sản. Nếu không được thông quan nhanh, hàng trăm tấn mít, thanh long,... có nguy cơ phải đổ bỏ.

Tuy nhiên, ngoài vấn đề có nguy cơ mất trắng hàng trăm tấn nông sản, thương lái bị ùn ứ tại Lạng Sơn đang gặp phải áp lực rất lớn do chi phí thuê bến, bãi lên tới 200.000 - 400.000 đồng/ngày. Nhiều xe nằm chờ tại khu vực cửa khẩu đã 20 ngày, như vậy chi phí lên tới 4 - 8 triệu đồng, đó là chưa kể các chi phí ăn nghỉ của lái xe.

Về vấn đề này, ông Vy Công Tường, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết: Các bến, bãi ở khu vực cửa khẩu là do một số doanh nghiệp tư nhân đầu tư, tuy nhiên chi phí thuê bến bãi là do Sở Tài chính phê duyệt. 

“Trước đây, tại các cửa khẩu không xảy ra ách tách, chi phí thuê bến bãi này hợp lý. Thế nhưng, trong bối cảnh hiện nay, nhiều xe phải nằm chờ tới 20 ngày, hàng hóa thì không bán được, mức phí này lại là gánh nặng cho doanh nghiệp và các thương lái. Vì vậy, chúng tôi đang phối hợp với một số cơ quan ban ngành, doanh nghiệp vận hành bến bãi xe xem xét lại mức phí, điều chỉnh cho phù hợp”, ông Tường nói.

Đồng tình với quan điểm này, đại diện của Hải quan Quảng Ninh chia sẻ: Chi phí ăn nghỉ, thuê bến bãi đang tạo ra áp lực cho doanh nghiệp và thương lái.

Tuy nhiên, trước đây, cơ quan Hải quan đã nhiều lần kiến nghị với các ban, ngành về việc phát triển khu vực tập kết hàng hóa, trạm dừng nghỉ của lái xe tránh đưa hàng hóa lên khu vực hải quan. 

Thế nhưng, hiện nay, các công trình này vẫn chưa có. Vì vậy, trong thời gian tới, ngành hải quan sẽ phối hợp địa phương để có giải pháp xây dựng các trạm dừng nghỉ, khu vực tập kết.

Ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan, Tổng cục Hải quan cũng tiết lộ: Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và các thương lái, ngành Hải quan sẽ chia sẻ chi phí bến bãi cho các doanh nghiệp.

“Đây chỉ là giải pháp tạm thời. Về lâu dài, chúng tôi sẽ kiến nghị với Bộ Tài chính, Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đa dạng thị trường xuất khẩu, từ đó giảm thiểu tối đa tình trạng ùn ứ tại khu vực cửa khẩu”, ông Tuấn nhấn mạnh.