Các nguồn tin cho biết, các gói trừng phạt của Mỹ vào tháng 12 không nhắm mục tiêu rõ ràng vào năng lượng nhưng đã làm phức tạp một số khoản thanh toán của Thổ Nhĩ Kỳ cho dầu thô Nga cũng như các khoản thanh toán của Moscow cho một phạm vi rộng hơn các mặt hàng xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ.

Các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm mục đích giảm doanh thu của Điện Kremlin và làm gián đoạn cuộc chiến ở Ukraine mà không làm tắc nghẽn dòng dầu của Nga đến thị trường toàn cầu, nhằm tránh làm tăng giá năng lượng của Mỹ và thế giới.

Tuy nhiên, không chỉ Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Trung Quốc - hai quốc gia mua nhiều sản phẩm năng lượng của Nga, cũng gặp phải các vấn đề thanh toán tương tự.

Nga là nước xuất khẩu dầu thô và dầu diesel hàng đầu cho Thổ Nhĩ Kỳ. Nước này cung cấp 8,9 triệu tấn dầu thô và 9,4 triệu tấn dầu diesel cho nước láng giềng Biển Đen trong 11 tháng tính đến tháng 11.

Bốn nguồn tin cho biết, các vấn đề thanh toán đều do các ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ đang xem xét hoạt động kinh doanh và thắt chặt việc tuân thủ với khách hàng Nga. Hai nguồn tin trong ngành dầu mỏ cho biết, họ không làm gián đoạn nguồn cung dầu thô của Thổ Nhĩ Kỳ mà chỉ trì hoãn một số lượng nhỏ hàng hóa.

Một nguồn tin từ một công ty dầu mỏ lớn của Nga cho biết các nhà xuất khẩu dầu của Nga đã không nhận được khoản thanh toán từ Thổ Nhĩ Kỳ trong hai đến ba tuần.

“Các vấn đề thanh toán bắt đầu sau tháng 12. Trọng tâm không phải là nhập khẩu dầu, nhưng nó đáng lo ngại. Nó không ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày nhưng nhắc nhở chúng tôi rằng vấn đề có thể phát sinh bất cứ lúc nào”, nguồn tin khác trong ngành dầu mỏ Thổ Nhĩ Kỳ cho biết.

Kho bạc Thổ Nhĩ Kỳ từ chối bình luận khi được hỏi về vấn đề này. Cơ quan giám sát ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ BDDK đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Ankara phản đối các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Moscow ngay cả khi nước này đã chỉ trích việc Nga tấn công Ukraine hai năm trước. Nước này đã cố gắng duy trì mối quan hệ chặt chẽ với cả Moscow và Kiev trong suốt cuộc xung đột.

Mặc dù Ankara cho biết các lệnh trừng phạt sẽ không bị phá vỡ trên đất Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng vào năm ngoái, Washington đã tăng áp lực để ngăn chặn việc vận chuyển hàng hóa lưỡng dụng mà Nga có thể sử dụng trên chiến trường, đồng thời cảnh báo rằng các ngân hàng và công ty Thổ Nhĩ Kỳ có thể bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt thứ cấp. 

Dữ liệu sơ bộ trong tháng 1/2024 cho thấy, xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ sang Nga giảm 39% so với cùng kỳ xuống còn 631 triệu USD, sau khi tăng 16,9% vào năm 2023 lên 10,9 tỷ USD.

Trong khi đó, nhập khẩu từ Nga đã giảm 20,2% trong tháng 1 xuống còn 4 tỷ USD, sau đó giảm 22,5% vào năm 2023 xuống còn 45,6 tỷ USD.

Vào năm 2022, hoạt động nhập khẩu dầu thô từ Nga đã tăng hơn hai lần lên 12 triệu tấn. Nước này đã cung cấp 8,9 triệu tấn dầu cho Thổ Nhĩ Kỳ trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 11/2023, giảm 20% so với năm trước nhưng vẫn cao hơn mức trung bình trước chiến tranh.

Lê Na (Theo Reuters)