(CLO) Xung đột Nga - Ukraine đang vẽ lại bản đồ năng lượng của thế giới, mở ra một kỷ nguyên mới, trong đó dòng chảy của các nguồn tài nguyên hóa thạch được xác định bởi sự cạnh tranh địa chính trị cũng giống như cung và cầu.
Nét vẽ mới trên bản đồ năng lượng
Thương mại dầu và khí đốt tự nhiên đã di chuyển khá tự do trong nửa thế kỷ qua đến các thị trường nơi chúng có giá cao nhất trên thế giới. Thế nhưng lại đột ngột chững lại kể từ ngày 24/2, dẫn đến một loạt các lệnh trừng phạt thương mại chống lại Nga của Mỹ và châu Âu đã khiến thương mại toàn cầu rơi vào tình trạng hỗn loạn.
Tuần này, Liên minh châu Âu đã áp đặt các biện pháp trừng phạt mạnh nhất của mình đối với Nga, cấm mua dầu của Nga và cấm các công ty bảo hiểm bảo hiểm hàng hóa thô của họ.
Bất kỳ sự thay thế mới trên thị trường cũng sẽ khó ổn định trong nhiều năm. Tuy nhiên, các thương nhân, nhà ngoại giao và các chuyên gia địa chính trị năng lượng khác thường tin rằng nó sẽ được Ban-căng hóa (quá trình chia cắt một vùng hay một nước thành những vùng hay nước nhỏ hơn) hơn và ít tự do hơn so với những gì thế giới đã trải qua kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc.
Ba trục ảnh hưởng năng lượng có khả năng đang xuất hiện: Mỹ và các quốc gia phương Tây - sử dụng sức mạnh kinh tế và sức mua khổng lồ của họ như một vũ khí chính trị; Trung Quốc và các quốc gia mới nổi lớn như Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ và Việt Nam - chống lại áp lực của phương Tây và tiếp tục làm ăn với Nga; Ả Rập Xê-út và các quốc gia sản xuất dầu khác ở Trung Đông - tìm kiếm sự trung lập và có thể giành được thị phần trong những năm tới.
Chas Freeman, cựu đại sứ Mỹ tại Saudi Arabia, nhận xét: “Chúng ta đang ở ngã rẽ trong lịch sử. Ông Freeman, hiện là nghiên cứu sinh cao cấp tại Đại học Brown, tin rằng châu Âu không bao giờ có thể phụ thuộc vào Nga như nhà cung cấp năng lượng chính và ngay cả khi lệnh trừng phạt được dỡ bỏ, khối này đang đề xuất cơ sở hạ tầng mới tốn kém và thông qua các hợp đồng cung cấp thay thế dài hạn nhằm củng cố bản đồ năng lượng mới.
Hơn nữa, “ngã rẽ lịch sử” trên bản đồ năng lượng mới này chắc chắn sẽ khiến các nhà xuất khẩu cũng như nhập khẩu phải trả giá đắt đỏ, thời gian vận chuyển lâu hơn và muôn trùng khó khăn hơn.
Giờ đây, Ả Rập Xê Út, Ấn Độ và các nước đang phát triển khác đang khám phá các cách giao dịch năng lượng bằng các loại tiền không phải là đô la Mỹ. Tương tự, Nga cũng bắt đầu tìm cách thanh toán bằng đồng rúp cho nhiên liệu hóa thạch của mình.
Muôn trùng khó khăn, thách thức
Địa chính trị và năng lượng luôn đan xen chặt chẽ với nhau, một khi xảy ra biến động chắc chắn sẽ thị trường năng lượng sẽ gián đoạn. Tuy nhiên, kể từ khi kết thúc lệnh cấm vận dầu mỏ của Ả Rập vào đầu những năm 1970, thương mại hàng hóa tương đối không hạn chế đã trở thành một đặc điểm của hệ thống quốc tế, được hỗ trợ bởi sức mạnh tài chính và quân sự của Mỹ.
Dòng chảy thương mại đang được định hướng lại khi các tập đoàn năng lượng phương Tây rút khỏi Nga và các chủ hàng, người cho vay và công ty bảo hiểm từ chối giao dịch với hàng hóa của Nga.
EU đã cùng với Mỹ, Vương quốc Anh, Canada và Úc áp đặt lệnh cấm đối với các chuyến hàng dầu của Nga. Sau những lo ngại của Hungary về hậu quả kinh tế, lệnh cấm sẽ miễn trừ dầu vận chuyển bằng đường ống từ Nga. Tuy nhiên, các quan chức EU cho biết vào cuối năm nay, lệnh cấm vận sẽ bao gồm 90% lượng dầu nhập khẩu trước đây của Nga.
Từ tháng 2 - tháng 4, xuất khẩu dầu của Nga sang EU, Mỹ, Anh, Nhật Bản và Hàn Quốc đã giảm 563.000 thùng mỗi ngày, tương đương 32%. Theo công ty đầu tư Piper Sandler, lệnh cấm hoàn toàn của EU sẽ cần 2,8 triệu thùng/ ngày đối với dầu thô và 1,1 triệu thùng/ ngày đối với các sản phẩm thường xuyên chảy vào châu Âu để tìm thị trường mới.
Các nhà lãnh đạo châu Âu sẽ gặp khó khăn hơn trong việc loại bỏ khí đốt tự nhiên của Nga, vốn thường chiếm hơn 30% nguồn cung của EU và chủ yếu đến qua đường ống.
JPMorgan Chase ước tính đến cuối năm châu Âu sẽ vẫn nhận được từ 81% đến 94% lượng khí đốt của Nga mà họ đã sử dụng vào năm 2021. EU cho biết họ sẽ ngừng sử dụng dầu và khí đốt của Nga vào năm 2027, nhưng chấm dứt sự phụ thuộc của khối này vào năng lượng của Nga có thể phải trả giá đắt.
Các nhà lãnh đạo EU cho biết hiện họ sẽ đẩy nhanh các kế hoạch đầy tham vọng nhằm xây dựng các dự án năng lượng tái tạo do hậu quả của chiến tranh, nhưng thừa nhận rằng châu Âu sẽ cần nhiều nhiên liệu hóa thạch hơn trong thời gian tới.
Sự trở lại của Ả Rập Xê Út
Các nhà sản xuất Trung Đông có vẻ đã sẵn sàng trở thành người chiến thắng trong cuộc chiến chiếm vị thế trên bản đồ năng lượng mới nổi.
Ả Rập Xê-út và các quốc gia vùng Vịnh khác đã phải chịu áp lực phải đa dạng hóa khỏi nhiên liệu hóa thạch trong những năm gần đây do những lo ngại ngày càng tăng trên toàn cầu về biến đổi khí hậu.
Ông Blair (từng là giám đốc tình báo quốc gia đầu tiên của Tổng thống Barack Obama) nói: “Mỹ và Ả Rập Xê Út cần có một mối quan hệ giao dịch cởi mở, Mỹ phải trở lại là nhà cung cấp quốc phòng cho đến khi có thể điện khí hóa phương tiện giao thông của mình và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng đa dạng hơn”.
Gần đây, Công ty năng lượng khổng lồ Saudi Arabian Oil thuộc sở hữu của nhà nước Ả Rập Xê Út đã vượt qua công ty công nghệ toàn cầu Apple để trở thành công ty có giá trị nhất thế giới, vì đã nhận được nhiều yêu cầu hơn đối với dầu thô từ những người mua ở châu Âu.
Thách thức của Nga
Mục tiêu mới của Nga là tăng cường quan hệ với châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, để bù đắp cho việc mất thị trường châu Âu.
Đây có thể coi là một trục xoay vòng 360 độ, đặc biệt quan trọng đối với xuất khẩu khí đốt tự nhiên của Nga (loại khí ít bị thay thế hơn dầu) này sẽ đòi hỏi phải xây dựng cơ sở hạ tầng lớn để tìm bến đỗ mới.
Được biết, Nga từng xuất khẩu tới 200 tỷ mét khối khí đốt mỗi năm sang châu Âu, đây là thị trường lớn nhất của nước này cho đến nay. Năm ngoái, Nga chỉ đã bán gần 33 tỷ mét khối cho châu Á.
Nga có một số dự án đường ống và khí đốt tự nhiên hóa lỏng được đề xuất, chuyển đổi cho phép giao thương bằng đường biển, sẽ thúc đẩy khả năng vận chuyển khí đốt đến châu Á, nhưng nhiều dự án thách thức về mặt kỹ thuật và tốn kém, và các lệnh trừng phạt của phương Tây sẽ cản trở sự tiến bộ của họ.
Thế nhưng, Nga dường như đang yếu thế khi cố gắng thu hút các nước mua dầu giá rẻ của mình, hơn thế nữa lợi nhuận bán ra sẽ không còn “lời” như giao dịch với châu Âu.
Các nhà ngoại giao Nga đang gấp rút chống lại những nỗ lực của Mỹ nhằm ngăn cản năng lượng Nga tìm kiếm một bến đỗ mới cho năng lượng. Theo JPMorgan Chase, vận chuyển dầu của Nga đến Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc và các nước “thân thiện” khác đã tăng hơn 1,2 triệu thùng mỗi ngày từ tháng 2 đến tháng 4, tăng 146%.
Mất thị trường gần nhất và lớn nhất sẽ khiến Nga mất hàng tỷ đô la doanh thu năng lượng mỗi năm. Cùng với các biện pháp trừng phạt về công nghệ, điều này sẽ làm suy giảm nghiêm trọng khả năng duy trì mức sản xuất dầu và khí đốt hiện tại của quốc gia này.
(CLO) Để tiếp tục nâng cao chất lượng, đưa Giải thưởng Sách Quốc gia xứng tầm với vị thế là một giải thưởng cấp quốc gia, đồng thời tạo sự lan tỏa mạnh mẽ đến gần hơn với bạn đọc, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Điều lệ và Quy Giải thưởng mới với nhiều điểm mới. Thông tin này được đưa ra tại buổi họp báo do Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức sáng nay ngày 22/11 tại Hà Nội.
(CLO) Tỷ phú Elon Musk, chủ sở hữu mạng xã hội X, đã chỉ trích dự luật của Úc, trong đó cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội và phạt các mạng xã hội lên tới 49,5 triệu AUD (32 triệu USD) đối với các vi phạm.
(CLO) Từ ngày 29/11/2024 tới đây, gần 50 triệu cổ phiếu của CTCP Thương mại Xuất nhập khẩu Thiên Nam (Mã: TNA) bị đình chỉ giao dịch sẽ chuyển sang sàn UpCom. Doanh thu Quý 3 của đơn vị giảm tới 95% gây thua lỗ nặng.
(CLO) Kết quả kinh doanh của Địa ốc Hoàng Quân tuy có cải thiện nhưng mới chỉ hoàn thành 26% mục tiêu cả năm. Trong khi lượng nợ vay gia tăng mạnh để bù đắp dòng tiền kinh doanh đang âm tới 1.185 tỷ đồng trong 9 tháng đầu năm.
(CLO) Ngày 22/11, tại Hội trường Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF), Đại hội thường niên VFF năm 2024 khoá IX (nhiệm kỳ 2022 - 2026) đã chính thức diễn ra với sự tham dự của lãnh đạo Liên đoàn Bóng đá trong nước và quốc tế.
(CLO) Hà Nội bãi bỏ 2 quyết định quy định thẩm quyền phê duyệt giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn thành phố Hà Nội.
(CLO) Quyết định nêu rõ hai phi công được tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba vì "đã có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ huấn luyện bay chiến đấu, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc."
(CLO) Đó là chia sẻ của tiền đạo Nguyễn Tiến Linh tại buổi tập đầu tiên của đội tuyển Việt Nam trong đợt tập trung chuẩn bị cho AFF Cup 2024, sáng 22/11 tại Hà Nội.
(CLO) Do mâu thuẫn gia đình, Vương Văn Thiêng đã lấy chai xăng vẩy vào người bố mẹ rồi bật lên để đe dọa. Tuy nhiên, hành động này khiến lửa bùng phát và cháy, làm ông T, bà H tử vong.
(CLO) Nhân dịp kỷ niệm Ngày Phòng chống hàng giả - hàng nhái (29/11), sáng 22/11, tại số 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, TP Hà Nội, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) tổ chức mở cửa Phòng trưng bày với chủ đề “Hiểu hàng Thật - Tránh hàng Giả”.
(CLO) Do có mâu thuẫn với hàng xóm nên Triệu Thị Ton đã đổ thuốc trừ sâu vào đầu nguồn nước được gia đình anh N dẫn về nhà để sử dụng trong sinh hoạt nhằm mục đích đầu độc các thành viên trong gia đình anh N.
(CLO) Tại phòng khám đầu tiên chuyên điều trị các bệnh do ô nhiễm ở Delhi (Ấn Độ), ông Deepak Rajak 64 tuổi đang vật lộn với cơn hen suyễn ngày càng nặng. Con gái ông đã đưa ông đến đây trong tình trạng vô cùng lo lắng khi thấy sức khỏe của cha mình xấu đi nhanh chóng.
(CLO) Quốc hội Ukraine đã hoãn phiên họp dự kiến diễn ra vào ngày 22/11 và có thể sẽ kéo dài vì lo ngại về an ninh, trong bối cảnh chiến sự với Nga đang leo thang nguy hiểm.
(CLO) Theo các chuyên gia, hiện nay người tiêu dùng có hiểu biết và tiếp nhận tốt về các vấn đề bền vững. Họ sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các sản phẩm, thương hiệu thực hiện tốt điều này.
(CLO) Qua quá trình lấy ý kiến, nhiều thương nhân phân phối cho rằng: Bỏ quy định mua bán xăng dầu giữa các thương nhân phân phối xăng dầu với nhau là hạn chế quyền kinh doanh của doanh nghiệp vừa và nhỏ, là phân biệt đối xử, tạo lợi thế kinh doanh cho các doanh nghiệp có vị thế độc quyền…
Trải qua hơn 20 năm hình thành và phát triển, Công ty CP Trung Đại tu ô tô và Thiết bị máy mỏ Quảng Ninh (thuộc Văn phòng Tỉnh ủy Quảng Ninh) đã không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ, khẳng định uy tín trong lĩnh vực sửa chữa ô tô và thiết bị máy mỏ.
Eximbank vừa công bố chương trình ưu đãi tín dụng vượt trội dành riêng cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu với lãi suất vay ưu đãi từ 3.7%/năm cùng hàng loạt ưu đãi phí dịch vụ. Chương trình đặc biệt dành cho SMEs và khách hàng chưa từng có quan hệ tín dụng tại Eximbank.
Nhằm tăng cường an toàn, bảo mật đồng thời đảm bảo các giao dịch rút tiền, giao dịch thanh toán bằng phương tiện điện tử không bị gián đoạn sau ngày 01/01/2025, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) khuyến nghị khách hàng cần nhanh chóng cập nhật giấy tờ tùy thân còn hiệu lực và hoàn thành đối chiếu khớp đúng với thông tin sinh trắc học của chủ tài khoản/thẻ theo quy định của Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
(CLO) Theo thông báo của công tố viên Mỹ, tỷ phú Ấn Độ Gautam Adani, một trong những người giàu nhất thế giới, bị truy tố ở New York với cáo buộc hối lộ hơn 250 triệu USD cho giới chức Ấn Độ.
(CLO) Nga sẽ sử dụng doanh thu từ tài sản bị đóng băng của các nhà đầu tư nước ngoài, Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho biết trong một cuộc phỏng vấn trên kênh truyền hình Rossiya-1.
(CLO) Tận dụng cơ hội hưởng lợi từ chênh lệch giá khí đốt lớn, các nhà xuất khẩu LNG của Hoa Kỳ có thể sẽ tiếp tục tăng giao hàng đến châu Âu khi ngành năng lượng của khu vực này đang phải đối mặt với tình hình căng thẳng.
(CLO) Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã ký ban hành Chỉ thị số 12 về việc thực hiện các giải pháp bảo đảm cân đối cung cầu, bình ổn thị trường cuối năm 2024 và dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.