Chính phủ Thụy Điển xác nhận việc gia nhập NATO có hiệu lực ngay lập tức sau khi nước này gửi tài liệu chính thức, điều mà Thủ tướng Ulf Kristersson thực hiện trong một buổi lễ chính thức với Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hôm thứ Năm.

Cả chính phủ Thụy Điển và Mỹ trước đó đều cho biết rằng quá trình này sẽ được hoàn tất vào thứ Năm trong chuyến thăm của Thủ tướng Ulf Kristersson tới Washington.

Thụy Điển được hưởng lợi và đóng góp gì sau khi gia nhập NATO?

"Thụy Điển là một nền dân chủ mạnh mẽ với quân đội có năng lực cao, chia sẻ các giá trị và tầm nhìn của chúng tôi đối với thế giới", cuộc họp báo của Nhà Trắng cho biết. "Việc Thụy Điển gia nhập NATO sẽ giúp Mỹ và các đồng minh của chúng tôi an toàn hơn nữa".

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã thông báo với Thủ tướng Kristersson rằng Thụy Điển đã chính thức được mời tham gia sau khi tất cả các quốc gia thành viên chấp nhận đơn xin gia nhập của nước này. Lá cờ Thụy Điển dự kiến ​​sẽ được treo tại trụ sở NATO ở Brussels, Bỉ vào thứ Hai tới.

Khi gia nhập NATO, Thụy Điển sẽ được hưởng lợi từ sự bảo đảm phòng thủ chung của liên minh, theo đó một cuộc tấn công vào một thành viên được coi là tấn công vào toàn khối.

Thụy Điển bổ sung các tàu ngầm tiên tiến và một phi đội máy bay chiến đấu Gripen sản xuất trong nước khá lớn cho lực lượng NATO và sẽ là một mắt xích quan trọng giữa Đại Tây Dương và Baltic.

Một cuộc thăm dò gần đây của đài truyền hình Thụy Điển SR cho biết hầu hết người Thụy Điển tin rằng nước này đã hy sinh quá nhiều để gia nhập NATO, trong khi hơn 3/4 số người được hỏi tin rằng NATO sẽ tăng cường an ninh cho nước này.

Nga cho biết sẽ áp dụng các kỹ thuật quân sự chưa xác định và các biện pháp đối phó khác để đáp trả việc Thụy Điển gia nhập liên minh.

Thụy Điển chấm dứt hai thế kỷ không liên minh quân sự

Việc Thụy Điển chính thức trở thành thành viên NATO đánh dấu một bước ngoặt lớn so với quá khứ, khi trong hơn 200 năm, Thụy Điển tránh liên minh quân sự và áp dụng lập trường trung lập trong thời chiến. 

Mặc dù đã có quan hệ quân sự gắn bó với Mỹ và các thành viên của Liên minh châu Âu, Thụy Điển chưa tham gia vào một cuộc chiến nào kể từ cuộc xung đột của Napoléon vào đầu thế kỷ 19, đồng thời giữ thái độ trung lập trong cả hai cuộc chiến tranh thế giới vào thế kỷ 20.

Tuy nhiên, sau khi xung đột Nga - Ukraine bùng nổ vào tháng 2/2022, Thụy Điển đã cùng với Phần Lan đăng ký làm thành viên NATO.

Trong khi Phần Lan, quốc gia có chung đường biên giới dài 1.340 km với Nga, được hoan nghênh gia nhập liên minh vào tháng 4/2023, thì quá trình gia nhập của Thụy Điển bị đình trệ do tranh chấp ngoại giao với Thổ Nhĩ Kỷ - thành viên NATO. Thổ Nhĩ Kỳ vốn yêu cầu Stockholm phải kiểm soát nhóm người Kurd, những người bị Thổ Nhĩ Kỳ coi là "khủng bố".

Những trở ngại hơn nữa được đặt ra bởi Hungary, nước đã trì hoãn việc thông qua dự luật cho phép Thụy Điển gia nhập NATO vì Stockholm có "thái độ thù địch" với Budapest.

Cho đến tháng 1, Thổ Nhĩ Kỳ đã chấp thuận đơn đăng ký của Thụy Điển. Hungary cũng chấm dứt việc trì hoãn khi ông Kristersson có chuyến thăm thiện chí tới Budapest vào ngày 23/2, nơi hai nước đã đồng ý một thỏa thuận về máy bay chiến đấu.

Hoài Phương (theo Reuters, DW)