Ngày 17/10, UBND tỉnh Lào Cai đã tổ chức Hội nghị gặp gỡ doanh nghiệp kinh doanh thủ điện để lắng nghe và tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc mà các đơn vị này đang gặp phải sau khi mưa lũ, sạt lở đất lịch sử tháng 9/2024 xảy ra.

Theo văn phòng UBND tỉnh Lào Cai, hiện nay, trên địa bàn tỉnh Lào Cai có 74 dự án thủy điện hoàn thành phát điện với tổng công suất lắp máy 1.162,85MW.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, các nhà máy thủy điện ở Lào Cai vận hành phát điện ổn định, sản lượng điện phát đến hết tháng 6/2024 được 1,520 tỷ kWh, đạt 30,42% so với kế hoạch năm.

Đặc biệt tháng 9/2024, do ảnh hưởng của bão số 3 và hoàn lưu của bão đã gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động phát điện của các nhà máy thủy điện trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Sản lượng điện phát đến hết tháng 9/2024 chỉ ước được 3,595 tỷ kWh, đạt 71,9% so với kế hoạch năm.

Tới nay còn 12 dự án thủy điện bị hư hỏng các hạng mục công trình, thiết bị và đang phải dừng phát điện, chi phí khắc phục để các nhà máy vận hành ổn định trở lại là rất lớn, hiện tại đa số các nhà máy đều gặp khó khăn về tài chính.

Tại hội nghị, các nhà đầu tư thủy điện đã báo cáo những khó khăn vướng mắc mà doanh nghiệp thủy điện đang gặp phải, kiến nghị tỉnh xem xét có ý kiến với các ngân hàng cơ cấu lại thời hạn trả nợ, xem xét miễn giảm lãi vay, tiếp tục cho vay mới khôi phục sản xuất sản xuất kinh doanh; ngành thuế xem xét miễn giảm hoặc gia hạn thời gian nộp các loại thuế, phí, tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước, miễn thuế nhập khẩu đối với các thiết bị nhập khẩu để sửa chữa các hạng mục thiệt hại do ảnh hưởng của cơn bão số 3 gây ra.

Các nhà đầu tư thủy điện đề nghị Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Lào Cai hỗ trợ, hướng dẫn hoàn thiện các thủ tục để đảm bảo việc chi trả các chế độ, chính sách đối với những người bị thương, người thiệt mạng.

Các doanh nghiệp đề nghị UBND tỉnh Lào Cai xem xét, giao cơ quan chủ trì lập quy hoạch cập nhật, điều chỉnh phương án đấu nối của các dự án thủy điện khi đến kỳ điều chỉnh Quy hoạch tỉnh.

Đối với các dự án thủy điện đã hoàn thành, qua nhiều năm vận hành, lượng bùn cát bồi lắng lòng hồ rất lớn, một số dự án ảnh hưởng của bão số 3 và hoàn lưu bão đã bị bồi lắng hoàn toàn dung tích hữu ích (dung tích phát điện) của dự án, hiện nay thủy điện Tà Lơi 2, thủy điện Nậm Pung đang phải dừng phát điện, các dự án khác phát không đạt công suất, sản lượng điện giảm do dung tích hồ giảm.

Tuy nhiên, các dự án thủy điện không thực hiện được việc nạo vét lòng hồ do vướng mắc các thủ tục pháp lý đặc biệt là Luật Khoáng sản, Luật Thủy lợi.

Nhà đầu tư thủy điện đề nghị tỉnh có hướng dẫn cụ thể về trình tự nạo vét lòng hồ chứa, đấu giá đối với khoáng sản cát, sỏi khi đưa lên khỏi lòng hồ.

Đối với quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500,việc triển khai quy hoạch chung của xã và huyện trong vùng dự án chưa được phê duyệt, dẫn đến khó khăn cho các chủ đầu tư khi thực hiện dự án.

Ngoài ra đối với những dự án đã hoàn thành nhưng chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng, việc hoàn thiện hồ sơ gặp rất nhiều khó khăn.

Các khó khăn, bất cập về thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi – Thiết kế cơ sở; thủ tục hành chính liên quan đến lĩnh vực đất đai; thủ tục đấu nối giao thông; thủ tục cấp giấy phép hoạt động điện lực.

Sau 10 năm hoạt động, các chủ dự án phải hoàn thiện cấp lại giấy phép hoạt động điện lực. Một số dự án gặp khó khăn trong việc rà soát đồng bộ các thông số kỹ thuật của dự án giữa các tài liệu pháp lý (quy hoạch, chủ trương đầu tư, thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật, quy trình vận hành hồ chứa...).

Đối với khó khăn, vướng mắc mà các doanh nghiệp nêu tại hội nghị, lãnh đạo các sở, ban, ngành của tỉnh trực tiếp báo cáo, đề xuất giải pháp giải quyết các nội dung vướng mắc với từng dự án cụ thể và vướng mắc chung của các dự án thủy điện như: Công tác GPMB, quy hoạch chi tiết xây dựng, đấu nối giao thông, điều chỉnh phương án đấu nối, đồng bộ các thông số kỹ thuật…

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, ông Trịnh Xuân Trường, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai chia sẻ những khó khăn với doanh nghiệp, trong thời gian tới các doanh nghiệp cần chuyển nhanh sang trạng thái khôi phục sản xuất kinh doanh.

Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu các sở, ngành, địa phương cần khẩn trương giải quyết các khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền. Bên cạnh đó, tỉnh cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp, doanh nghiệp đồng lòng, chính quyền đồng hành.

Trong thời gian tới tiếp tục duy trì hoạt động phát điện của 74 nhà máy đang hoạt động. Các doanh nghiệp thủy điện cần tìm hiểu cơ hội đổi mới công nghệ, tăng cường chuyển đổi số trong thủy điện.

Bên cạnh đó, vừa phát triển thủy điện, vừa phát triển du lịch tăng thu nhập cho người dân.  UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu từ nay đến 31/12 hoàn thiện đấu nối giao thông nông thôn, giao Sở Giao thông vận tải tỉnh này tiếp tục đôn đốc UBND cấp huyện, các chủ đầu tư thủy điện khẩn trương hoàn thiện hồ sơ đấu nối giao thông vào các tuyến đường huyện, đường xã, đường liên thôn.

Các địa phương phối hợp với nhà đầu tư thủy điện tiếp tục giải quyết các tồn tại vướng mắc trong công tác đền bù giải phóng mặt bằng, khẩn trương phê duyệt quy hoạch chung cấp xã, hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp vị trí, điểm tập kết bãi đổ thải bùn đất (không phải là khoáng sản) đảm bảo theo quy định.

Chủ tịch UBND tỉnh Lào cai cũng đề nghị các doanh nghiệp hoạt động thủy điện tập trung mọi nguồn lực vượt qua khó khăn, sớm đưa các dự án vào hoạt động phát điện an toàn, ổn định, góp phần phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh Lào Cai.

Tin và ảnh: Phạm Ngọc Triển