Thông tin từ Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cho biết, đơn vị tư vấn đã hoàn thành báo cáo cuối kỳ dự thảo Quy hoạch đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Theo đó, ngành đường sắt hướng đến mục tiêu đáp ứng nhu cầu vận chuyển 16,5 triệu tấn hàng hóa; 30,9 triệu hành khách đến năm 2030 và vận chuyển 15% sản lượng hàng hóa, 19% về hành khách tới năm 2050.

Về tính toán phương án đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam (350 km/h) đối với 2 đoạn là Hà Nội - Vinh (Nghệ An), TP.Hồ Chí Minh - Nha Trang có tổng chiều dài 651 km sẽ có hai phương án.

Nếu theo phương án thấp (nhu cầu thấp) mà đơn vị tư vấn đưa ra thì 2 đoạn tuyến này sẽ xây dựng và đưa vào khai thác trước năm 2032 với tổng mức đầu tư 375.872 tỷ đồng.

Còn theo phương án cao (nhu cầu cao) thì 2 đoạn tuyến này sẽ được xây dựng và đưa vào khai thác trước năm 2030 với tổng mức đầu tư 561.598 tỷ đồng.

Ngoài đường sắt tốc độ cao, giai đoạn này ngành giao thông sẽ đầu tư xây mới 7 tuyến đường sắt. Ngoài ra hoàn thiện tuyến cũ như Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân, vành đai phía đông Hà Nội (Ngọc Hồi - Lạc Đạo - Yên Viên - Bắc Hồng), tuyến kết nối cảng Lạch Huyện (Hải Phòng), kết nối ga Lào Cai và ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc), tuyến Biên Hòa - Vũng Tàu, Vũng Áng - Tân Ấp - Mụ Gia, TP.Hồ Chí Minh- Mỹ Tho - Cần Thơ.

Tới năm 2050, ngành GTVT sẽ đầu tư tiếp đường sắt tốc độ cao đoạn Vinh - Nha Trang và xây dựng mới các tuyến như Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Dĩ An - Lộc Ninh, Tháp Chàm - Đà Lạt. Nghiên cứu các đoạn đường sắt Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng - Hạ Long, Đắk Nông - Bình Thuận, Tuy Hòa - Buôn Ma Thuột, Cần Thơ - Cà Mau...

Theo dự thảo quy hoạch đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050, ngành đường sắt hướng đến mục tiêu đáp ứng nhu cầu vận chuyển 16,5 triệu tấn hàng hóa và 30,9 triệu hành khách đến năm 2030 và vận chuyển 15% sản lượng hàng hóa, 19% về hành khách đến 2050.

Đầu năm 2019, Bộ GTVT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, tốc độ khai thác 320km/giờ được xây dựng để khai thác riêng tàu chở khách với thời gian 5h20’ nếu không dừng ở một số ga và 6h55’ nếu dừng ở tất cả ga. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 1,3 triệu tỷ đồng (58,7 tỷ USD).

Nhiều chuyên gia cho rằng, đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam là dự án quy mô lớn và tác động đến mọi mặt đời sống kinh tế xã hội của đất nước trong vài thập kỷ tới.

Vì vậy mỗi nội dung dự án cần được nghiên cứu kỹ lưỡng để đảm bảo mục tiêu đề ra thì cần lựa chọn những công trình chủ yếu, cấp thiết. Đặc biệt là phương án tài chính cần được tiếp tục bổ sung và hoàn chỉnh theo hướng cập nhật thêm các kịch bản phù hợp.

Ngày 16/3, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể chủ trì cuộc họp đóng góp ý kiến, đánh giá về kết quả nghiên cứu lập Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đánh giá về công tác thực hiện quy hoạch thời gian qua, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh, lĩnh vực đường sắt hầu như không có gì thay đổi so với quy hoạch trong khi các lĩnh vực khác như đường bộ, hàng không phát triển rất nhanh.

Do đó Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 cần đưa ra các phân tích, đánh giá rõ nguyên nhân cốt lõi để rút kinh nghiệm trong thực hiện quy hoạch tới. Nhất là tập trung giải quyết những nút thắt để làm sao khai thác tốt, hiệu quả lĩnh vực đường sắt.

Đối với hơn 290 nhà ga đường sắt quốc gia hiện hữu sẽ rất khó khăn để được cấp vốn đầu tư cải tạo cho khang trang, hiện đại nên cần đưa vào Quy hoạch đề xuất dự án hoặc cơ chế thu hút đầu tư ngoài đầu tư công để hiện đại hóa nhà ga, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đề cập.